سرما و یخبندان پاییزی در راه ۱۵ استان کشور / تاریخ دقیق بارش برف و باران اعلام شد

به گزارش اقتصادآنلاین، پیش‌بینی مدل فصلی اروپایی (ECMWF) است که پس از یک دوره نسبتاً کم‌بارش در اوایل پاییز، نویدبخش بازگشت شرایط نرمال و حتی بیش از نرمال بارش‌ها برای ماه‌های پایانی سال است. این امیدواری، به‌ویژه پس از نگرانی‌های مربوط به ذخایر سدها و فرونشست زمین، یک نقطه عطف مهم در چشم‌انداز اقلیمی کشور محسوب می‌شود. مدل‌ها نشان می‌دهند که الگوی گردش جوی در حال تغییر است و سامانه‌های بارشی قوی‌تری وارد مدار ایران خواهند شد.

این گزارش، به تفصیل تاریخ دقیق بارش‌های پیش‌بینی شده و استان‌هایی که بیشترین تأثیرپذیری را از این موج سرمای پاییزی خواهند داشت، پوشش می‌دهد. طی چند روز گذشته دمای هوا در بسیاری از نقاط کشور به طور ناگهانی، به ویژه در ساعات شبانه و صبح زود، به زیر صفر درجه سانتی‌گراد رسیده است که این وضعیت زنگ خطری جدی برای کشاورزان و رانندگان محسوب می‌شود.

پیش‌بینی بلندمدت بارش‌ها: از خشکی تا نرمال

مدل فصلی اروپا (ECMWF)، که عملکرد خوبی در پیش‌بینی‌های بلندمدت اخیر داشته است، برای ماه‌های پایانی سال جاری شرایط متفاوتی را پیش‌بینی می‌کند. این پیش‌بینی‌ها بر اساس تحلیل‌های الگوی فشار اتمسفر و حرکت توده‌های هوایی انجام شده است:

تحلیل دوره‌های بارش آتی

• دوره کم‌بارش (پایین‌ترین حد): از ۱۰ آبان تا ۱۰ آذرماه، انتظار بارش در پایین‌ترین حد نرمال خود می‌رود. در این دوره، به دلیل حاکمیت پرفشار و خشکی نسبی هوا، شاهد کاهش محسوس بارندگی‌ها در اکثر مناطق کشور خواهیم بود. تحلیل مدل‌ها نشان می‌دهد که میانگین بارش در این بازه زمانی ممکن است تا ۳۰ درصد کمتر از میانگین بلندمدت باشد.

  • تأثیرات: افزایش خطر آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع، و همچنین کاهش ذخایر سدهای اصلی.

• بازگشت بارش‌های نرمال: از ۱۰ آذر تا ۱۱ دی ماه، شاهد بارش‌های نرمال در بسیاری از نقاط کشور خواهیم بود. این بازه زمانی نشان‌دهنده تثبیت نسبی الگوهای فشار و ورود سامانه‌های بارشی متوسط است.

• اوج بارش‌ها (بیشتر از نرمال): بازه زمانی ۱۱ دی تا ۱۲ بهمن، نویدبخش بارش‌های بیشتر از حد نرمال در برخی مناطق است. پیش‌بینی می‌شود این دوره، جبران‌کننده کمبودهای احتمالی در ماه‌های قبل باشد، به ویژه در غرب و شمال غرب کشور.

۱۵ استان در معرض خطر یخبندان شبانه و خسارت کشاورزی

کاهش محسوس دما، همراه با حاکمیت سرمای بی‌هنجار (۵ تا ۱۰ درجه زیر میانگین بلندمدت)، ۱۵ استان کشور را در آستانه یخبندان شبانه قرار داده است. این سرمای زودهنگام به دلیل نفوذ توده‌های هوای سرد قطبی به عرض‌های پایین‌تر رخ داده است.

استان‌های در معرض خطر:

1. استان‌های شرقی و مرکزی کویری: خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، سمنان، قم، مرکزی.

2. استان‌های کوهستانی و فلات مرکزی: اصفهان (به ویژه ارتفاعات)، شمال فارس، همدان.

3. استان‌های مرزی و شمال شرق: سیستان و بلوچستان (مناطق مرتفع)، کرمان (مناطق مرتفع)، شمال اردبیل، شمال شرق آذربایجان شرقی.

4. استان‌های شمالی: ارتفاعات گلستان.

توصیه‌های هواشناسی به کشاورزی 

به کشاورزان توصیه اکید می‌شود ضمن کنترل دقیق دما و رطوبت گلخانه‌ها، از راه‌اندازی وسایل حرارتی و سیستم‌های گرمایشی اضطراری اطمینان حاصل کنند تا از خسارت به محصولات زراعی و باغی جلوگیری شود.

• باغات میوه: محصولات حساس به سرما مانند مرکبات در مناطق گرمسیری (جنوب فارس و کرمان) و همچنین درختان هسته‌دار در مناطق سردسیر باید تحت پوشش قرار گیرند یا با روش‌های دوددهی (Smoke Pot) محافظت شوند.

• محصولات زراعی: مزارع سبزیجات تازه کاشته شده در مناطق جنوب و شرق (مانند سیستان و بلوچستان) باید با پوشش نایلونی یا کاه محافظت شوند.

آمادگی کامل سازمان امدادونجات هلال احمر: نکات ایمنی سفر حیاتی است

در پی این موج سرما و پایداری جوی که احتمال وقوع حوادث جاده‌ای ناشی از لغزندگی و یخ‌زدگی معابر را افزایش می‌دهد، روابط عمومی سازمان امدادونجات جمعیت هلال احمر از آمادگی کامل نیروهای عملیاتی در ۱۵ استان ذکر شده خبر داد.

مهم‌ترین توصیه‌ها به شهروندان برای تردد:

1. تجهیزات زمستانی الزامی: هنگام تردد در جاده‌های کوهستانی و گردنه‌های مرتفع، به‌ویژه در مسیرهای بین استانی مانند محورهای منتهی به همدان، اصفهان، و شمال اردبیل، حتماً زنجیرچرخ همراه داشته باشید و از سالم بودن سیستم ترمز اطمینان حاصل کنید.

2. پرهیز از سفرهای شبانه: به دلیل شدت یخبندان شبانه و احتمال تشکیل یخ‌بندان (Black Ice)، از انجام سفرهای غیرضروری در ساعات شب خودداری کنید. حداقل فاصله توقف خودرو در شرایط یخبندان باید سه برابر فاصله توقف در هوای خشک باشد.

3. تماس اضطراری: در صورت بروز هرگونه حادثه، یا گرفتار شدن در برف و سرما، با شماره سراسری امداد و نجات ۱۱۲ تماس بگیرید.

گزارش موردی از سردترین نقاط کشور 

سرمای شب گذشته در مناطق کوهستانی و فلات مرکزی ایران به اوج خود رسید و دمای هوا در برخی ایستگاه‌های هواشناسی به شدت کاهش یافت:

1. چهارمحال و بختیاری:

   • شهرکرد (مرکز استان) برای دومین روز متوالی با دمای ۵- درجه سانتی‌گراد سردترین مرکز استان کشور ثبت شد.

   • بلداجی با ۶- درجه سانتی‌گراد سردترین نقطه استان گزارش گردید.

2. خراسان جنوبی:

   • وقوع یخبندان گسترده در مناطق سربیشه، سه قلعه، اسفدن، بیرجند و قاین.

   • سردترین نقطه استان، ایستگاه سربیشه با منفی ۳ درجه سانتی‌گراد بود.

3. سیستان و بلوچستان:

   • بامداد امروز، شهر زاهدان دمای منفی یک درجه سانتی‌گراد را ثبت کرد.

   • ایستگاه پشتکوه (خاش) با ثبت دمای منفی ۲ درجه سردترین نقطه استان در این بازه زمانی بود.

4. استان یزد:

   • خنک‌ترین نقطه استان، منطقه سبزدشت با دمای منفی ۳ درجه سانتی‌گراد گزارش شد که نشان‌دهنده تأثیر شدید سرمای شبانه بر مناطق بیابانی است.

کهگیلویه و بویراحمد در انتظار اولین باران پاییزی

با وجود سرمای شبانه که در مناطق مرتفع این استان محسوس است، نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهد که خبری از بارش باران تا هفته پایانی آبان‌ماه در این استان نخواهد بود. تمرکز سامانه‌های بارشی به مناطق شمال غرب و غرب کشور معطوف شده است.

با این حال، مدل‌های بلندمدت برای روزهای پایانی آبان و شروع آذرماه، سامانه‌ای قوی‌تر و گسترده‌تر را پیش‌بینی کرده‌اند که پتانسیل جبران کمبود بارش‌های ابتدای فصل را در سال آبی جدید خواهد داشت.