رکود عمیق در بازار مسکن / زمان طلایی خرید مسکن فرا رسیده است؟

به گزارش اقتصادآنلاین، ترکیب کاهش تولید و افت معاملات، تعادل بازار مسکن را برهم زده است. در حالی که قدرت خرید خانوارها به شدت تضعیف شده، سازندگان نیز تمایلی به شروع پروژه‌های جدید ندارند و نتیجه، توقف چرخه عرضه و تقاضا در بخش مسکن است. این رکود طولانی به زیان هر دو طرف بازار تمام شده و نشانه‌های بحران را بیش از پیش نمایان کرده است.

برخی نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند که کشور با کمبود حدود هفت میلیون واحد مسکونی مواجه است، رقمی که اگر از اوایل دهه ۹۰ با ساخت سالانه یک میلیون واحد جبران می‌شد، امروز بحران به این نقطه نمی‌رسید.

تولید مسکن در سراشیبی سقوط

در شرایط فعلی، نابسامانی اقتصادی روند ساخت‌وساز را به حداقل رسانده است، به‌ ویژه در شهرهای بزرگ که هزینه‌ها چند برابر شده و بازدهی ساخت کاهش یافته است.

با وجود آنکه کیفیت بناها نسبت به سال‌های گذشته افت نکرده، کمیت ساخت‌وساز به شدت عقب مانده و سازندگان به دلیل نبود صرفه اقتصادی، از بازار خارج می‌شوند. این روند می‌تواند پیامدهای بلند مدت و پیچیده‌ای برای اقتصاد مسکن داشته باشد.

انباشت تقاضا هشدار جدی به سیاست‌گذاران

سیامک پیربابایی، عضو هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان، با اشاره به حجم بالای تقاضای سرکوب‌شده تأکید می‌کند که برنامه ساخت سالانه یک میلیون واحد در دولت سیزدهم بر اساس مطالعات کارشناسی تدوین شده بود.

او معتقد است مساله اصلی، تبدیل نیاز به تقاضای واقعی است، یعنی ایجاد شرایطی که متقاضیان بتوانند قدرت خرید و امکان ورود به بازار داشته باشند.

تسهیلات ناکافی گره اصلی بازار مسکن

به گفته پیربابایی، در بسیاری از کشورها تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ مسکن به صورت پیش‌پرداخت دریافت می‌شود و باقی هزینه با وام‌های بلندمدت تأمین می‌شود. او پیشنهاد می‌کند دولت برای کنترل بحران، علاوه بر وام خرید، تسهیلات ویژه برای مسکن استیجاری را نیز توسعه دهد تا بخشی از نیاز فوری خانوارها پاسخ داده شود.

کند شدن آهنگ رشد قیمت مسکن

کارشناسان مسکن معتقدند سرعت افزایش قیمت در این بخش، نسبت به رشد ۴۰ درصدی تورم عمومی، کمتر بوده است. اما هشدار می‌دهند که کاهش عرضه در سال‌های آینده می‌تواند بازار را با جهش‌های قیمتی جدید روبه‌رو کند و مشکلات را چند برابر سازد.

سود غیرمنطقی سازندگان هشدار برای آینده

پیربابایی می‌گوید نمی‌توان رقم مشخصی برای سود سازنده‌ها تعیین کرد، اما شرایط فعلی سودهای ناهمگون و پرریسکی ایجاد کرده که انگیزه فعالیت سازندگان را کاهش داده است. او هشدار می‌دهد اگر این روند ادامه یابد، خروج تدریجی سازندگان به بحرانی بزرگ‌تر تبدیل خواهد شد.

کیفیت ساخت حفظ شد کمیت سقوط کرد

با وجود رکود، کیفیت ساخت‌وساز به دلیل استفاده از فناوری‌های نوین ساختمانی و ارتقای دانش مهندسی همچنان در سطح مطلوبی باقی مانده است، اما فاصله میان کیفیت مطلوب و کمیت ناکافی، معضل اصلی بازار امروز مسکن است. جامعه به سمت مصرف مسکن با کیفیت حرکت کرده، اما ظرفیت ساخت پاسخگوی تقاضای انباشته نیست.