شوک به بازار کالاهای اساسی / قیمت این محصول پرمصرف ۳.۵ برابر شد
بررسی داده‌های رسمی مرکز آمار نشان می‌دهد بازار کالاهای اساسی در مهرماه با یک شوک تورمی جدی روبه‌رو شده است.
به گزارش سرویس کشاورزی و غذا اقتصادآنلاین، تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از تغییرات قیمت در مهرماه ۱۴۰۴، تصویر نگران‌کننده‌ای از بازار خوراکی‌ها نشان می‌دهد. طبق داده‌های رسمی، از میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب، ۴۰ قلم تورمی بالاتر از میانگین تورم کل کشور داشته‌اند؛ موضوعی که از تشدید فشار بر سفره خانوارهای ایرانی حکایت دارد.
جهش تورم خوراکی‌ها در برابر تورم عمومی
در مهرماه، نرخ تورم نقطه‌ای کل کالاها در کشور ۴۸.۶ درصد اعلام شد، اما خوراکی‌ها با ثبت تورم ۶۴ درصدی، پیشتاز افزایش قیمت‌ها بوده‌اند. به بیان ساده‌تر، رشد قیمت مواد غذایی از سایر کالاها بسیار بیشتر بوده است. تورم ماهانه خوراکی‌ها نیز با ۶.۴ درصد افزایش، بالاتر از تورم عمومی ۵ درصدی قرار گرفته است؛ نشانه‌ای از تداوم روند افزایشی قیمت مواد غذایی حتی در کوتاه‌مدت.
مرکز آمار علت این جهش را در مجموعه‌ای از عوامل ساختاری و اقلیمی می‌داند؛ از جمله کاهش منابع آبی، ناترازی انرژی در بخش صنایع غذایی و کاهش تولید محصولات کشاورزی که به زنجیره تأمین کالاهای اساسی ضربه زده است.
انفجار قیمت در بازار حبوبات
در میان کالاهای خوراکی، حبوبات بیشترین جهش قیمتی را تجربه کرده است.
لوبیا چیتی با رشد سالانه ۲۵۵ درصدی (بیش از ۳.۵ برابر) رکورددار تورم خوراکی‌هاست و قیمت آن به طور متوسط به ۴۴۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده است.
لپه با رشد ۱۳۵ درصدی (حدود ۲.۵ برابر) و قیمت ۲۴۰ هزار تومان در جایگاه بعدی قرار دارد.
لوبیا قرمز و عدس نیز به ترتیب با رشد ۱۲۲ و ۷۲ درصدی، قیمت‌هایی حدود ۲۷۳ و ۱۹۰ هزار تومان را ثبت کرده است.
افزایش قیمت این گروه از کالاها، که به عنوان جایگزین گوشت در سبد خانوار شناخته می‌شود، عملاً موجب کوچک‌تر شدن سفره مصرف‌کنندگان شده است.
برنج ایرانی در تعقیب حبوبات
برنج ایرانی درجه‌یک نیز با افزایش بیش از ۲.۵ برابری در یک سال گذشته، در رده سوم کالاهای با بیشترین تورم قرار گرفته است.
قیمت این محصول در مهرماه امسال به طور متوسط به ۳۱۵ هزار تومان در هر کیلو رسیده است.
در مقابل، برنج خارجی نیز با رشد ۶۱ درصدی و قیمت‌هایی تا ۲۰۰ هزار تومان در بازار، روند صعودی خود را حفظ کرده است. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی، غلامرضا نوری، اعلام کرده بود: «قیمت تمام‌شده هر کیلو برنج وارداتی برای واردکنندگان حدود ۴۰ هزار تومان است و باید حداکثر با ۵۰ هزار تومان عرضه شود، اما در بازار تا ۱۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.»
او فاش کرده که یکی از واردکنندگان تنها در یک دوره واردات بیش از ۲۵۰ میلیون دلار سود خالص از این گران‌فروشی به دست آورده است.
به گفته وزیر، دولت تصمیم گرفته از این پس، برنج وارداتی را مستقیماً از طریق شرکت بازرگانی دولتی توزیع کند تا از احتکار و سودجویی جلوگیری شود.
لبنیات در کانال تورم ۶۰ تا ۷۰ درصدی
گروه لبنیات نیز از تبعات کمبود نهاده‌های دامی بی‌نصیب نمانده است.
کره پاستوریزه حیوانی با رشد ۷۵ درصدی، هر بسته ۱۰۰ گرمی آن به ۶۶ هزار تومان رسیده است.
خامه، ماست و پنیر پاستوریزه نیز به ترتیب با افزایش‌های ۶۸، ۶۶ و ۶۲ درصدی در رده بعدی قرار دارند.
این ارقام نشان می‌دهد که تورم لبنیات نه‌تنها در مسیر کاهش قرار ندارد، بلکه به یکی از محرک‌های اصلی تورم خوراکی‌ها تبدیل شده است.
گوشت قرمز؛ تورم کمتر اما قیمت نجومی
در حالی که تورم سالانه گوشت گوسفند نسبت به مهر پارسال ۲۴ درصد اعلام شده، میانگین قیمت هر کیلو از این محصول در کشور به ۸۵۰ هزار تومان رسیده است. گوشت گاو نیز با قیمت ۸۱۳ هزار تومان در تعقیب گوشت گوسفند است. هرچند نرخ رشد قیمتی این گروه کمتر از سایر خوراکی‌ها بوده، اما سطح مطلق قیمت‌ها عملاً باعث شده گوشت قرمز از سفره بسیاری از خانوارها حذف شود.