بحران‌آفرینی برای زوج‌های جوان/ حذف وام ازدواج نقدی تا پایان آبان ماه
وزارت امور اقتصادی و دارایی در اطلاعیه‌ای که واکنش‌های گسترده‌ای را به همراه داشته، اعلام کرده است پرداخت وام نقدی ازدواج تا پایان آبان‌ماه متوقف می‌شود. این تصمیم که جزئیات اجرایی آن هنوز به‌طور شفاف مشخص نشده، ابهامات و پرسش‌های متعددی را درباره نحوه حمایت مالی از زوج‌های جوان برانگیخته است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، هر چند اهداف حذف وام نقدی ازدواج، چیز‌هایی نظیر حمایت از تولید داخلی، پیگیری از هدررفت منابع و هدایت نقدینگی به سمت کالای داخلی، کاهش مصرف غیرهدفمند و ایجاد شفافیت مالی اعلام شده است، اما اجرای این تصمیم بسیاری از زوج‌های جوان را نگران کرده است.
حذف وام نقدی و تخصیص کارت اعتباری مشکلات بسیاری را برای برخی از زوج‌های جوان ایجاد کرده است. وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده است این تسهیلات برای خرید جهیزیه به کار خواهد آمد این در حالی است که پروسه‌ی تخصیص تسهیلات به حدی طولانی است که اغلب افراد ماه‌ها و بعضا بیش از یک سال پس از ازدواج امکان دریافت این تسهیلات را دارند از این رو غالبا زوج‌های جوان متقاضی جهیزیه‌ی خود را خریداری کرده‌اند.
به این ترتیب روشن نیست هدف وزارت امور اقتصادی و دارایی از اعلام کاهش مصرف غیرهدفمند منابع چیست و آیا اگر زوجی تسهیلات دریافتی در قالب وام ازدواج را به پول رهن‍شان اضافه کنند یا تلاش کنند، با استفاده از این منابع و دریافت تسهیلاتی دیگر واحد مسکونی خریداری کنند، هدررفتی رخ داده است یا خیر؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی چه می‌گوید؟
وزیر اقتصاد گفت: به جوانانی که ازدواج کرده‌اند یا در طرح فرزندآوری قرار دارند، کارت‌های اعتباری ارائه خواهد شد تا بتوانند کالا‌های ایرانی خریداری کنند.
وی گفت: احتمال دارد وام ازدواج به طور کامل حذف نشود، اما در واقع با این طرح توسعه خواهد یافت. مراحل اجرایی را آغاز کرده‌ایم و به محض تکمیل زیرساخت‌ها در بانک‌های مختلف، اعلام خواهیم کرد.
پیش از این وزارت اقتصاد اعلام کرده است که هدف از این اقدام، جلوگیری از انحراف مصرف وام ازدواج است.
به گفته این وزارتخانه، از آن‌جا که بخش قابل توجهی از تسهیلات ازدواج پیش‌تر صرف خرید طلا، سفر، خودرو یا اجاره‌خانه می‌شد، با صدور کارت اعتباری جدید، منابع دقیقاً در مسیر حمایت از تولید داخلی و خرید کالا‌های ضروری هدایت می‌شود. حال سئوال این است که ایا تسهیلات ازدواج تنها باید صرف خرید کالایی در قالب جهیزیه شود و وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است تا این حد در امور داخلی زوج جوان دخالت نماید؟
این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که تشویق به ازدواج و فرزنداوری در سال‌های اخیر در دستور مقامات قرار دارد، اما در عمل صف‌های طولانی و حالا مداخله در نحوه‌ی مصرف با توجه به تاخیر زمانی خود بحرانی تازه را رقم زده است.
اعلام موضع بانک مرکزی
معاون اداره اعتبارات بانک مرکزی درباره‌ی صف‌های طولانی وام ازدواج و فرزندآوری و دلایل جایگزینی کارت اعتباری به جای پول نقد گفته است: سال‌جاری انتظار داریم که از طریق کارت رفاهی متصل به اوراق گام بتوانیم از میزان مدت انتظار در صف متقاضیان کاسته شود. البته بخشی از افزایش صف تسهیلات قرض الحسنه ازدواج مربوط به اضافه شدن تسهیلات فرزندآوری از سال ۱۴۰۱ به تسهیلات تکلیفی و بخشی هم به خاطر رشد سقف فردی تسهیلات قرض الحسنه ازدواج بود که خیلی فراتر از توان قرض الحسنه رشد کرد. چون بعضاً اگر توان پرداخت ۲۵ درصد تا ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کرد برای چند سال شاهد رشد ۷۰ درصدی صف بودیم.
جلالی با بیان اینکه بالغ بر ۲۲ درصد سهم تسهیلات جدید شبکه بانکی قرض الحسنه‌ها بوده که به متقاضی‌های خرد پرداخت می‌شود، خاطرنشان کرد: در سال گذشته کل تسهیلات پرداختی جدید شبکه بانکی حدود ۱۴۰۰ همت بوده که ۳۵۰ همت آن بابت تسهیلات قرض الحسنه، ازدواج، فرزندآوری و اشتغال بوده است.
وضعیت بلاتکلیف برای زوج‌های جوان
اقدام بانک مرکزی موجی از نگرانی برای کسانی که رد صف دریافت تسهیلات هستند را به وجود اورده است. مرد جوانی که هفت ماه است در انتظار دریافت تسهیلات ازدواج است و به گفتهی خودش شش ماه از آغاز زندگی مشترکش زیر یک سقف می‌گذرد، در این باره گفت: ما تلاش کرده‌ایم با این پول و پس‌انداز و کادو‌های عروسی و ... خانه‌ی کوچکی در یکی از شهرک‌های اقماری تهران بخریم، اما تبدیل پول نقد به کارت اعتباری مشکلات متعددی را برای ما ایجاد می‌کند، چون ناگهان هفتصد میلیون تومان از پولی که ما رویش حساب کردیم را از بین می‌برد.
وی گفت: من هفت ماه است در نوبتم. تمام وسایل مورد نیاز زندگی را هم خریده‌ام، چون بدون وسیله نمی‌توانستیم زندگی را شروع کنیم و جهیزیه را خانواده‌ی همسرم خریده‌اند، حالا اگر من بخواهم خانه بخرم، می‌شود هدررفت منابع؟