نشانه‌های بحرانی کم‌سابقه در ایران / کار به درخواست رسمی از عراق کشید
نشانه‌های بحرانی کم‌سابقه در جنوب کشور نمایان شده و وضعیت منابع آبی و زیست‌محیطی در مسیر خطرناکی پیش می‌رود. در حالی‌که هشدارها یکی پس از دیگری از راه می‌رسند، تحولات تازه‌ای موجب شده ایران در این زمینه از همسایه غربی خود درخواست همکاری کند.
به گزارش اقتصادآنلاین، استان خوزستان، سرزمین تالاب‌های زنده و مسیر رودهای پرآب، امروز در بحرانی‌ترین وضعیت زیست‌محیطی خود طی دهه‌های اخیر قرار گرفته است. این استان که میزبان شش تالاب بین‌المللی و حیاتی شادگان، هورالعظیم، بامدژ، شیمبار، میانگران و بندون است، با خشکسالی‌های پیاپی و افت پی‌درپی سطح آب‌ها، در آستانه فاجعه‌ای محیط‌زیستی و انسانی قرار گرفته است.
در جلسه بررسی وضعیت تالاب‌های خوزستان که شنبه ۱۰ آبان برگزار شد، سید محمدرضا موالی‌زاده، استاندار خوزستان با اشاره به شش سال خشکسالی مداوم و کاهش ذخایر آبی این تالاب‌ها هشدار داد:
«ذخایر آبی شش تالاب اصلی خوزستان در خوش‌بینانه‌ترین حالت به حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است و این به معنی تهدید مستقیم حیات این اکوسیستم‌ها و معیشت مردم محلی است.»
وی تاکید کرد که دولت و دستگاه‌های مسئول خود را موظف به تأمین حقابه تالاب‌ها می‌دانند و افزود: «تالاب‌ها ایستگاه‌های طبیعی نفس زمین هستند و باید حداقل حقابه آنها تضمین شود.»
به گفته او، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان آب و برق تاکنون اقداماتی از جمله رهاسازی مستمر آب به سمت تالاب هورالعظیم در ماه‌های تابستان انجام داده‌اند، اما کافی نیست.
هورالعظیم؛ محور بحران و همکاری میان‌مرزی
استاندار خوزستان، تالاب هورالعظیم را به عنوان «اولویت فوری» معرفی کرده و از شدت گرفتن بحران در بخش عراقی آن سخن گفت. وی با اشاره به پدیده خوداشتعالی نیزارها در خاک عراق اظهار داشت:
«این مشکل بسیار حاد شده و دود غلیظ ناشی از آتش‌سوزی در بخش عراقی تالاب، برای ماه‌ها زندگی مردم خوزستان را مختل کرده است. ما پیگیری‌های جدی را در سطح ملی و با مسئولان عراق آغاز کرده‌ایم.»
بر اساس مصوبه هیأت دولت، کارگروهی ملی برای پیگیری این موضوع تشکیل شده که مأموریت دارد از مسیر همکاری‌های دوجانبه با دولت عراق، روند مهار آتش و احیای تالاب را دنبال کند. موالی‌زاده اعلام کرد که در نخستین فرصت سفر میدانی به خاک عراق با حضور مقامات وزارت امور خارجه انجام خواهد شد تا وضعیت از نزدیک بررسی شود.
هشدار درباره تبعات زیست‌محیطی و انسانی
استاندار خوزستان با هشدار نسبت به خطرات ادامه وضعیت فعلی گفت: «در شرایطی که استان به اندازه کافی درگیر آلودگی‌های صنعتی و گردوغبار است، تداوم آتش و دود از سمت عراق می‌تواند بحران بهداشتی گسترده‌ای ایجاد کند. اگر این شرایط تداوم یابد، سلامت مردم در خطر است و ما شاهد مراجعات گسترده به بیمارستان‌ها و تعطیلی ادارات و مدارس خواهیم بود.»
او تأکید کرد که مهار بحران تنها با همکاری مشترک دو کشور میسر است، چرا که بخشی از این تالاب در خاک عراق قرار دارد و بدون اقدام هماهنگ، هیچ راه‌حل پایداری وجود نخواهد داشت.
تأکید بر ضرورت تأمین حقابه و صیانت از میراث طبیعی
در پایان این نشست، موالی‌زاده بار دیگر بر لزوم تأمین حقابه تالاب شادگان و سایر تالاب‌ها از سوی سازمان آب و برق و شرکت توسعه نیشکر تأکید کرد و گفت: «این تالاب‌ها نه فقط برای خوزستان، بلکه برای ایران میراثی طبیعی و حیاتی هستند. حفظ آنها وظیفه‌ای ملی است و باید در اولویت برنامه‌های توسعه قرار گیرد.»
با توجه به وخامت خشکسالی‌های پیاپی و کاهش شدید منابع آبی، خوزستان اکنون در نقطه‌ای ایستاده که دیگر هشدارها کافی نیست. درخواست رسمی ایران از عراق برای همکاری در مهار آتش و تأمین آب هورالعظیم، نشان‌دهنده ورود بحران تالاب‌ها به مرحله‌ای فرامرزی است؛ مرحله‌ای که اگر فوراً چاره‌جویی نشود، نه تنها زیست‌بوم جنوب کشور، بلکه سلامت و امنیت اکولوژیکی کل منطقه در معرض تهدید جدی قرار خواهد گرفت.