گزارش مهم آمریکا از کشف گنج عظیم در ایران/ ثروت ایران قابل برداشت شد

به گزارش اقتصاد آنلاین ، در حالی‌که ایران هنوز درگیر چالش‌های مدیریتی و قانونی برای توسعه میادین مشترک نفت و گاز خود است، عراق با جذب سرمایه‌گذاران خارجی و بازگشت شرکت‌های بزرگی مانند اکسون موبیل، بخش قابل‌توجهی از «گنج مرزی» میان دو کشور را به تصرف تولیدی خود درآورده است؛ گنجی که به گفته وبگاه آمریکایی «الطاقه»، می‌تواند سرنوشت انرژی منطقه را دگرگون کند.

سهم ۲۰ درصدی مرزها از ذخایر ایران

در گزارش الطاقه آمده است که حدود یک‌پنجم ذخایر نفت و گاز ایران در میادین مشترک با همسایگان، به‌ویژه عراق، قرار دارد. این منابع حیاتی در امتداد مرزهای شمالی و جنوبی کشور گسترده‌اند و بی‌توجهی به توسعه آن‌ها می‌تواند خسارت‌های سنگینی برای ایران به همراه داشته باشد.

الطاقه تأکید کرده که رقابت در بهره‌برداری از این میادین بسیار شدید است و کشورهای همسایه معمولاً حاضر نیستند تولید را به‌طور مساوی تقسیم کنند.

ضرورت سرمایه‌گذاری استراتژیک ایران

این رسانه آمریکایی یادآور شده است که هر کشور در تلاش است سهم بیشتری از میادین مشترک را به خود اختصاص دهد؛ بنابراین ایران باید استراتژی روشنی برای حفظ تولید فعلی و افزایش ظرفیت استخراج تدوین کند.

به نوشته الطاقه، ایران و عراق هر دو به‌دنبال تثبیت جایگاه خود در بازار جهانی انرژی‌اند، اما سرعت رشد عراق در سال‌های اخیر بسیار بیشتر بوده است.

جهش خیره‌کننده تولید عراق

در بخش دیگری از گزارش، به رشد چشمگیر تولید نفت عراق از میادین مشترک مانند یاران، یادآوران و آزادگان اشاره شده است. عراق توانسته تولید خود را از حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز به بیش از ۴.۵ میلیون بشکه برساند.

به‌گفته الطاقه، میدان یادآوران که با ۸۵ هزار بشکه آغاز به‌کار کرده بود، در آینده نزدیک به ۳۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید و میدان آزادگان نیز اخیراً ۵۰ هزار بشکه به تولید خود افزوده است.

برنامه‌ریزی‌های بلندمدت عراق نشان می‌دهد که این کشور قصد دارد تولید از این میادین را در مدت هشت سال به ۵۵۰ هزار بشکه در روز تثبیت کند.

چالش‌های قانونی و مدیریتی در ایران

الطاقه در ادامه گزارش خود به مشکلات ساختاری ایران اشاره کرده و نوشته است که چارچوب‌های قانونی و مدیریتی فعلی، توسعه میادین مشترک را با محدودیت مواجه کرده‌اند.

به باور نویسنده، نبود چارچوب همکاری دوجانبه مؤثر با عراق و همچنین اتکای بیش از حد به قراردادهای خدماتی داخلی، مانع جذب سرمایه و فناوری خارجی شده است. این در حالی است که عراق با ایجاد بسترهای قانونی روشن، توانسته بخش اعظم منافع میادین مشترک را به خود اختصاص دهد.

تحریم‌ها و فرصت‌های از دست‌رفته

نویسنده یادداشت تأکید کرده که تحریم‌های بین‌المللی، دسترسی ایران به فناوری‌های نوین را دشوار کرده است. با این حال، او راه برون‌رفت را در اصلاح ساختار مدیریتی و به‌کارگیری فناوری بومی می‌داند.

به باور او، در صورت برنامه‌ریزی هوشمندانه و سرمایه‌گذاری هدفمند، ایران می‌تواند حتی در شرایط تحریم نیز از بخشی از ظرفیت میادین مرزی بهره‌برداری کند و عقب‌ماندگی فعلی را جبران نماید.

بازگشت اکسون موبیل و رقابت تازه در جنوب عراق

در بخش دیگری از گزارش آمده است که شرکت آمریکایی اکسون موبیل در حال بازگشت به میادین جنوبی عراق از جمله حقل مجنون است؛ میدانی که حدود ۳۸ میلیارد بشکه ذخایر قابل استخراج دارد.

بر اساس گزارش الطاقه، مذاکرات میان اکسون موبیل، وزارت نفت عراق و شرکت سومو برای ازسرگیری عملیات در مجنون، نشانه‌ای از تمایل دوباره سرمایه‌گذاران جهانی به بازار عراق است.

این توافق که قرار است تا اکتبر ۲۰۲۵ نهایی شود، بر توسعه ظرفیت استخراج و ایجاد زیرساخت‌های صادراتی جدید متمرکز خواهد بود؛ اقدامی که می‌تواند جایگاه عراق را در منطقه تقویت و فاصله آن را با ایران بیشتر کند.

 پیامد رشد بی‌سابقه عراق برای ایران

الطاقه در پایان گزارش خود هشدار داده که افزایش بی‌سابقه تولید عراق، نتیجه سرمایه‌گذاری‌های مداوم و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته است. در مقابل، ایران در صورت ادامه روند فعلی، ممکن است سهم خود از منابع مشترک را از دست بدهد.

این وبگاه آمریکایی در جمع‌بندی نوشت: «میادین مرزی ایران گنجی هستند که اگر به‌موقع و با برنامه بهره‌برداری نشوند، به سرمایه‌ای از دست‌رفته تبدیل خواهند شد.»

نویسنده تأکید کرد که ایران به دلیل خلأ‌های قانونی و نهادی نتوانسته سهم کامل خود را از این منابع برداشت کند، در حالی که عراق با مدیریت هوشمند و جذب سرمایه بین‌المللی موفق شده تولید را به شکل چشمگیری افزایش دهد.