کشف گنج عظیم ۱۴۰ تنی در این استان/ آماده تغییرات باشید
در یکی از استان‌های کشور، گنجی عظیم در دل زمین کشف شده که ارزش آن می‌تواند اقتصاد منطقه را متحول کند. گفته می‌شود این ذخیره معدنی آن‌قدر بزرگ است که استخراج کاملش با امکانات فعلی ده‌ها سال زمان می‌برد، اما کارشناسان از راهی میان‌بر برای رسیدن سریع‌تر به این ثروت پنهان سخن می‌گویند.
به گزارش اقتصاد آنلاین ، اوایل امسال خبری منتشر شد که نگاه تمام فعالان اقتصادی کشور را به شمال‌غرب ایران دوخت؛ کشف یک گنج طلایی با ذخیره ۱۴۰ تن طلا در آذربایجان غربی. اما آنچه این کشف را منحصربه‌فرد کرده، نه فقط حجم عظیم ذخیره، بلکه چالشی است که در مسیر استخراج آن وجود دارد. برآوردها نشان می‌دهد که با توان فعلی، بیرون کشیدن تمام این طلا از دل خاک ۷۰ سال طول می‌کشد؛ هرچند برخی متخصصان از راهی میان‌بر برای رسیدن زودتر به این ثروت سخن می‌گویند.
رتبه معدنی آذربایجان غربی در نقشه ثروت ایران
به گفته رضا رحمانی، استاندار آذربایجان غربی، این استان از نظر ذخایر معدنی در رتبه ششم کشور قرار دارد، از نظر تنوع مواد معدنی رتبه سوم را دارد، اما از منظر ارزش‌افزوده معدنی، جایگاهی پایین‌تر و در رتبه بیست‌ودوم کشور ایستاده است. او تأکید می‌کند اجرای طرح «تحول اکتشاف ذخایر معدنی» می‌تواند منشأ تغییرات بنیادین در اقتصاد استان باشد.
استاندار می‌گوید: «بیش از ۲۰۰ فرصت آماده سرمایه‌گذاری در حوزه معدن در آذربایجان غربی وجود دارد که تنها منتظر جذب سرمایه‌گذار است.»
۵۰۰ معدن فعال، اما سهم اندک از ارزش‌افزوده
آمارهای رسمی نشان می‌دهد بیش از ۵۰۴ واحد معدنی فعال در این استان فعالیت دارند. با وجود این حجم از استخراج، بخشی از محصولات معدنی همچنان به‌صورت خام از استان خارج می‌شود؛ موضوعی که کارشناسان آن را یکی از دلایل اصلی عقب‌ماندگی در زنجیره ارزش می‌دانند.
سخاوت خیرخواه، سرپرست اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، دراین‌باره می‌گوید: «سالانه حدود ۲ تن شمش طلا در استان تولید می‌شود. با فناوری فعلی، استخراج کامل از معدن ۱۴۰ تنی حدود ۷۰ سال زمان می‌برد، اما ورود فناوری‌های نو می‌تواند این زمان را به شکل چشمگیری کاهش دهد.»
فناوری داریم؛ سرمایه نداریم
حجت حسین‌زاده، رئیس دانشکده صنایع و فناوری‌های معدنی دانشگاه صنعتی ارومیه، با نگاهی فنی‌تر به ماجرا می‌گوید: «برخلاف تصور، چالش اصلی در حوزه معدن، کمبود فناوری نیست؛ بلکه مشکل اصلی در تأمین مالی و سرمایه‌گذاری است.»
او توضیح می‌دهد: «دستگاه‌های حفاری که در ایران استفاده می‌شوند همان‌هایی هستند که در کشورهای معدنی بزرگ مثل آمریکا و استرالیا هم به کار می‌روند، اما شاید راندمان‌شان اندکی پایین‌تر باشد.»
سود استخراج در گرو عیار خاک
به گفته حسین‌زاده، در سطح جهانی اگر هر تن خاک بیش از یک و نیم گرم طلا داشته باشد، استخراج آن اقتصادی است. اما در ایران، به‌دلیل ارزان‌بودن انرژی، حتی عیار یک گرم در هر تن نیز سودآور محسوب می‌شود. با این حال، بخش خصوصی تمایل چندانی برای ورود به این حوزه ندارد، چون ریسک مالی بالا و احتمال شکست پروژه‌ها زیاد است.
او تأکید می‌کند: «در نتیجه، بار اصلی اکتشاف و استخراج در کشور بر دوش شرکت‌های بزرگ دولتی افتاده است.»
طلای خامی که هنوز به ثروت تبدیل نشده
کارشناسان معتقدند آذربایجان غربی با وجود داشتن ذخایر قابل‌توجه طلا، هنوز از ظرفیت عظیم خود بهره‌برداری کامل نکرده است. نبود سرمایه‌گذاری هدفمند، ضعف در فناوری‌های نو و بی‌میلی بخش خصوصی، سه مانع اصلی بر سر راه شکوفایی این گنج هستند.
اگرچه این استان امروز بر گنجی ۱۴۰ تنی نشسته، اما تا زمانی که پای سرمایه و فناوری به‌طور جدی به میان نیاید، طلاهای خاک همچنان در دل زمین پنهان خواهند ماند.
آیا به‌زودی این گنج طلایی به سطح زمین خواهد رسید؟
پاسخ این سؤال، به تصمیماتی بستگی دارد که امروز گرفته می‌شود؛ تصمیماتی که می‌توانند سرنوشت معدنی‌ترین استان غرب کشور را برای دهه‌ها تغییر دهند.