تحلیل ۱۴ هزار سخنرانی شی جین‌پینگ/ رهبر چین در مقتدرترین موقعیت خود

به گزارش اقتصادآنلاین، نشریه اکونومیست در گزارشی به لحن تازه رهبر چین در آستانه دیدار او با ترامپ پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: این هفته برای دونالد ترامپ، مهم‌ترین مقطع دیپلماسی از زمان بازگشت او به قدرت است. دیدار میان رئیس‌جمهور آمریکا و همتای چینی‌اش، شی جین‌پینگ، قرار است در ۳۰ اکتبر برگزار شود؛ دیداری که پس از سفر فشرده ترامپ به شماری از متحدان مهم آسیایی آمریکا انجام می‌شود. این نخستین دیدار دو رهبر پس از شش سال است. در این مدت، رهبر چین دگرگون شده است.

تحلیل تازه‌ای از نشریه اکونومیست بر پایه بیش از ۱۴هزار سخنرانی، نوشته و گفت‌وگوی رسمی شی جین‌پینگ از سال ۲۰۱۳، نگاهی عمیق به ذهنیت او ارائه می‌دهد. شی اکنون از همیشه مطمئن‌تر و قاطع‌تر به نظر می‌رسد؛ رهبری که نشستن در برابرش بر سر میز مذاکره دشوار است.

تحلیل زبانی از قدرت‌نمایی شی جین‌پینگ

بلندگوی شخصی شی جین‌پینگ شبکه اجتماعی «تروث سوشال» نیست، بلکه روزنامه *مردم*، ارگان رسمی حزب کمونیست چین است که تمام سخنان و نوشته‌های او را به‌دقت ثبت و در پایگاه داده‌ای آنلاین منتشر می‌کند. از سال ۲۰۱۳ تاکنون، این مجموعه شامل بیش از ۲۰ میلیون نویسه چینی شده است؛ برای مقایسه، انجیل به زبان چینی کمتر از یک میلیون نویسه دارد.

تحلیلگران این حجم عظیم از داده را برای کشف الگو‌های فکری رهبر چین بررسی می‌کنند. *اکونومیست* در این بررسی از الگوریتمی رایانه‌ای استفاده کرده که واژگان سخنان شی را تفکیک و بسامد استفاده از آنها را اندازه‌گیری کرده است؛ به این معنا که چه واژه‌هایی در سخنرانی‌های او بیشترین افزایش یا کاهش را در گذر زمان داشته‌اند. (البته این تحلیل شامل ۱۳۰ کتابی که گفته می‌شود شی در دوران زمامداری‌اش نوشته، نمی‌شود.)

چین در مسیر «قدرت بزرگ» و «تحول صدساله»

رهبر چین در سال‌های اخیر لحنی به‌مراتب اعتمادآمیزتر اتخاذ کرده است. او تأکید می‌کند که چین اکنون «کشوری نیرومند» است؛ اصطلاحی که از ۷ درصد سخنرانی‌هایش در سال ۲۰۱۳ به ۲۳ درصد در سال جاری افزایش یافته است. او همچنین از «تحولاتی بی‌سابقه در صد سال اخیر» سخن می‌گوید که بسامد آن از صفر به ۱۰ درصد رسیده و امسال نیز در گفت‌و‌گو با رهبران مختلف، ازجمله ولادیمیر پوتین، آن را تکرار کرده است.

این عبارت‌ها حاکی از باور فزاینده شی به تغییر توازن قدرت جهانی به سود چین است. او همچنین از «پروژه بزرگ» احیای چین سخن می‌گوید؛ واژه‌ای که در سال ۲۰۱۳ تنها در یک درصد سخنانش بود و امسال به ۱۵ درصد رسیده است. رشد نفوذ جهانی چین احتمالاً یکی از دلایل افزایش بسامد اشاره‌های او به تایوان نیز هست که از ۴ درصد به ۷ درصد رسیده است.

فناوری، محور جدید راهبرد شی جین‌پینگ

روشن است که شی جین‌پینگ تلاش برای تبدیل چین به قطب فناوری جهان را شتاب بخشیده است. میان سال‌های ۲۰۱۳ تا امروز، بیشترین افزایش بسامد مربوط به عبارت «کیفیت بالا» بوده که از ۳ درصد به ۴۰ درصد از سخنرانی‌های او رسیده است. این عبارت بازتاب‌دهنده تمایل رهبر چین به رشد مبتنی بر نوآوری فناورانه است.

اصطلاحات «دیجیتال» (از ۱ درصد به ۱۴ درصد) و «فناوری» (از ۱۷ به ۲۷ درصد) نیز با سرعت در حال افزایش‌اند. شی مصر است که کشورش در صف مقدم پیشرفت‌های علمی و صنعتی قرار گیرد. گرچه او به خودرو‌های برقی و پهپاد‌ها اشاره کرده، اما بیش از همه بر یک موضوع تمرکز دارد: «هوش مصنوعی» که در ۱۳ درصد از سخنرانی‌های امسال او دیده می‌شود، در حالی‌که پیش‌تر تقریباً به آن اشاره‌ای نمی‌کرد.

از «امید» کمتر تا «نظم» بیشتر در گفتمان شی

به‌تدریج، لحن شی جین‌پینگ رنگی از اقتدارگرایی بیشتر به خود گرفته است. واژه‌ای که بیشترین کاهش را در سخنانش داشته، «امید» است که از ۴۷ درصد در سال ۲۰۱۳ به ۲۴ درصد رسیده. در مقابل، واژه «حکمرانی» از ۱۱ به ۲۹ درصد افزایش یافته است.

او همچنین کمتر از گذشته از «دغدغه‌مندی» سخن می‌گوید (از ۱۹ به ۹ درصد). در سال ۲۰۱۳ گفته بود: «مردم باید با آرامش غذا بخورند، این بزرگ‌ترین نگرانی من است.»، اما امسال دیگر نشانی از چنین هم‌دلی با مردم در سخنانش دیده نمی‌شود. تمایل او به «تلاش» (از ۵۳ به ۳۸ درصد) و «باور» (از ۲۱ به ۸ درصد) کاهش یافته، در حالی که واژگان «دفاع» (از ۲ به ۱۷ درصد) و «حفاظت» (از ۳۵ به ۴۹ درصد) بیشتر شده‌اند. او امروز در چین مشکلات کمتری (از ۵۲ به ۳۶ درصد) و «نظم» بیشتری (از ۴ به ۱۷ درصد) می‌بیند.

میان اعتماد و غرور؛ مرز باریک قدرت شی

نشانه‌هایی از خودبزرگ‌بینی نیز دیده می‌شود. شی اکنون کمتر علاقه دارد «درک کند» (از ۲۴ به ۵ درصد) و بیشتر می‌خواهد «اشاره کند» (از ۴۶ به ۶۹ درصد). میزان استفاده از واژه «بحث» از ۱۶ به ۶ درصد کاهش یافته و او نسبت به «دیدگاه‌ها» نیز بی‌اعتناتر شده است (از ۲۵ به ۱۰ درصد).

در سال ۲۰۱۳ در مجمع بائو به رهبران تجاری گفته بود: «مایلم دیدگاه‌های شما را بشنوم و با شما گفت‌و‌گو کنم.»، اما امسال عمدتاً با سران کشور‌ها تبادل نظر کرده است. اگرچه واژه «خودانتقادی» هیچ‌گاه جایگاه مهمی در گفتمان او نداشت (۱ درصد در ۲۰۱۳)، اما امسال کاملاً از واژگانش حذف شده است. او اکنون مانند رهبری سخن می‌گوید که خود را در اوج اقتدار می‌بیند. با این حال، خط میان اعتماد و تکبّر، بسیار باریک است.