آشنایی با روند قیمت‌گذاری نقره در پلتفرم نقره سی
«چرا قیمت نقره در منابع مختلف متفاوت است؟» این سوال در ذهن برخی سرمایه‌گذاران جدید بازار نقره ایجاد شده و در ادامه می‌خواهیم شما را با روند قیمت‌گذاری در بازار نقره و ارائه شمش فیزیکی آشنا کنیم.
بازار فلزات گران‌بها در ایران همیشه برای مردم جذاب بوده؛ چه برای کسانی که دنبال سرمایه‌گذاری بوده‌اند، چه آنهایی که صرفا به دنبال خرید زیورآلات یا وسایل دکوری هستند. نقره هم همیشه جایگاه خود را داشته است — به دلیل قیمت پایین‌تر نسبت به طلا و همچنین به دلیل کاربرد‌های گسترده‌تر!
اما شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی قیمت نقره را در سایت‌های مختلف نگاه می‌کنید، متوجه اختلاف قابل‌توجهی بین آنها بشوید؛ مثلا قیمت روزانه در سایت‌هایی که صرفا قیمت را اعلام می‌کنند، معمولا با قیمت فروشگاه‌هایی که نقره را به‌صورت واقعی و فیزیکی عرضه می‌کنند، مثل «نقره سی»، یکی نیست. همین اختلاف باعث می‌شود برخی از سرمایه‌گذاران سردرگم شوند.
نبود مرجع واحد برای قیمت‌گذاری نقره
تفاوت نرخ نقره در منابع مختلف، بیش از هر چیز به نبود یک مرجع واحد و سازوکار رسمی برای اعلام قیمت این فلز برمی‌گردد.
ساختار متفاوت بازار نقره نسبت به طلا
آقای مهدی فدایی مدیرعامل «نقره سی» در این‌باره می‌گوید:
«در حالی‌که طلا از طریق سازوکار‌های مشخص و چارچوب‌های رسمی‌تری در بازار قیمت‌گذاری می‌شود، بازار نقره هنوز به همان میزان از یکپارچگی و نظام‌مندی برخوردار نیست. در نتیجه، هر فروشنده یا وارد کننده ممکن است بر اساس هزینه‌های تأمین، حمل‌ونقل و اطلاعات تحلیلی خود، نرخ متفاوتی را اعلام کند.»
به همین دلیل، قیمت‌های منتشر شده در پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، بیشتر نقش یک «نرخ تحلیلی یا اولیه» را دارند و ممکن است همه جزئیات هزینه‌های واقعی تأمین نقره را شامل نشوند.
وقتی نرخ اعلامی نقره در مقابل نرخ خرید فیزیکی قرار می‌گیرد!
کاربران معمولا قیمت‌های اعلامی در سایت‌های خبری را به عنوان «قیمت رسمی» تلقی می‌کنند و هنگام مراجعه به فروشگاه‌های فیزیکی یا آنلاین (مانند نقره سی) برای خرید، چنین سوالی دارند: «چرا قیمت شما بالاتر از نرخ اعلام‌شده است؟» پاسخ در تفاوت میان یک نرخ تحلیلی و آماری (که فقط متغیر‌های بنیادی را لحاظ می‌کند) و یک نرخ اجرایی و فیزیکی (که شامل هزینه واقعی تأمین، واردات، مالیات، کارمزد و هزینه‌های عملیاتی است) نهفته است.
قیمت نقره را چه چیز تعیین می‌کند؟
قیمت نقره، یک نرخ ساده و ایستا نیست، بلکه نتیجه تعامل سه متغیر کلیدی در بازار جهانی و داخلی است. منابعی که نقره فیزیکی ارائه می‌دهند، مجبور به لحاظ کردن تأثیر نوسانات لحظه‌ای سه عامل هستند که در ادامه مطلب با هم مرور می‌کنیم:
۱. انس جهانی نقره (XAG/USD)
انس جهانی نقره، اصلی‌ترین عامل قیمت‌گذاری نقره در سطح بین‌الملل است. این نرخ، از معاملات لحظه‌ای در بازار‌های جهانی (مانند بورس‌های COMEX یا LBMA) به وجود می‌آید و بر اساس عرضه و تقاضای جهانی، چشم‌انداز اقتصادی کلان، نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا و نقش نقره در صنایع مختلف (مانند پنل‌های خورشیدی و الکترونیک) دچار نوسان می‌شود. هرگونه تغییر در نرخ انس جهانی، بر قیمت نقره وارداتی یا تولید داخل اثر می‌گذارد.
۲. نرخ ارز (دلار آزاد)
از آنجا که قیمت جهانی نقره بر حسب دلار آمریکا (USD) تعیین می‌شود، نرخ برابری ریال در مقابل دلار (نرخ ارز آزاد در بازار داخلی) یک عامل حیاتی در تبدیل قیمت جهانی به قیمت داخلیست. هرگونه افزایش در نرخ دلار، بلافاصله منجر به گران‌تر شدن نقره برای خریداران ریالی می‌شود، حتی اگر قیمت انس جهانی ثابت بماند. منابع صرفا ارائه‌دهنده قیمت ممکن است نرخ دلار را با تأخیر یا با نرخ‌های رسمی/نیمایی که لزوما منعکس‌کننده هزینه‌های تأمین فیزیکی نیست، محاسبه کنند.
۳. حجم بازار داخلی نقره و میزان تقاضای فیزیکی (نقش بورس کالا)
میزان عرضه و تقاضا در داخل کشور، عامل سومی است که مستقیما بر قیمت نهایی اثر می‌گذارد. در ایران، نقره به شکل‌های مختلف (شمش، ساچمه، ظروف و مصنوعات) معامله می‌شود.
نقش بورس کالا در اینجا برجسته می‌شود. بورس کالا به عنوان یک سازوکار رسمی، با ایجاد گواهی سپرده نقره، سعی در ایجاد شفافیت و پوشش بخشی از نیاز بازار دارد. حالا باید توجه کرد که مکانیزم بورس لزوما تمام نیاز بازار فیزیکی را برآورده نمی‌کند و هزینه تمام شده برای تحویل فیزیکی نقره از بورس کالا، در نهایت بر قیمت نهایی بازار آزاد اثر می‌گذارد.
چرا قیمت سایت‌های ارائه‌دهنده صرفا یک نرخ اولیه است؟
سایت‌های خبری و تحلیلی نقش مهمی در آگاهی‌رسانی دارند، اما عملکرد آنها در مورد نقره با نیاز‌های عملیاتی یک فروشنده فیزیکی متفاوت است.
۱. تفاوت در هزینه‌های لحاظ شده
نرخی که در این سایت‌ها منتشر می‌شود، معمولا ترکیبی از انس جهانی + نرخ دلار مشخص (اغلب نرخ سنا یا بازار آزاد با یک اختلاف جزئی) است. این نرخ، مبنایی برای سنجش ارزش خام نقره است، اما فاقد عوامل زیر است:
هزینه‌های عملیاتی و لجستیک:
هزینه‌های حمل‌ونقل، بیمه، انبارداری و نگهداری فیزیکی شمش‌ها که برای یک تأمین‌کننده فیزیکی (مانند نقره سی) ضروری است.
مالیات و گمرک:
اگر نقره از مبادی خارجی وارد شده باشد، شامل حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض ورودی می‌شود که باید به قیمت نهایی اضافه شوند.
هزینه‌های فرآوری:
شمش خام باید به ساچمه، ورق یا قطعات قابل استفاده تبدیل شود که هر مرحله شامل کارمزد و هزینه ذوب است.
کارمزد فروشنده:
سودی که برای ادامه فعالیت و ارائه خدمات پس از فروش لازم است.
۲. مسئله نقدشوندگی و ریسک تأمین
فروشگاهی که نقره را به صورت فیزیکی می‌فروشد، باید همیشه موجودی کافی از نقره فیزیکی، با درجه خلوص مشخص (مانند عیار ۹۹۹) داشته باشد. این امر مستلزم موارد زیر است:
تحمل ریسک نوسان:
نگهداری موجودی فیزیکی، فروشنده را در معرض ریسک نوسانات ناگهانی قیمت (ریسک بازار) قرار می‌دهد. این ریسک باید در قیمت‌گذاری لحاظ شود.
نقدشوندگی:
نقدشوندگی نقره فیزیکی پایین‌تر از گواهی سپرده یا نرخ‌های کاغذی است؛ بنابراین، هزینه تأمین و نگهداری آن بالاتر می‌رود.
قیمتی که در سایت‌هایی مانند نقره‌سی مشاهده می‌شود، قیمت تمام‌شده و اجرایی است که شامل همه این هزینه‌هاست؛ در حالی که نرخ‌های اعلامی در منابع دیگر صرفا یک نرخ کاغذی و خام برای سنجش ارزش اولیه نقره است که هزینه‌های لجستیکی و فرآوری را حذف می‌کند.
سخن پایانی
وقتی صحبت از قیمت نقره می‌شود، تفاوت‌هایی که بین منابع مختلف می‌بینید، ممکن است در نگاه اول گیج‌کننده باشد. اما حالا که با هم این موضوع را بررسی کردیم، احتمالا متوجه شده‌اید که این اختلاف‌ها دلایل مشخصی دارند.
نبود یک مرجع رسمی مثل اتحادیه طلا برای نقره، باعث می‌شود هر فروشنده یا سایت خبری، قیمت را بر اساس محاسبات خودش اعلام کند. از طرف دیگر، فروشندگانی مثل نقره‌سی که نقره فیزیکی با عیار بالا عرضه می‌کنند، باید هزینه‌های واقعی مثل واردات، مالیات، بیمه و حتی پروسه تبدیل شمش به محصول نهایی را در نظر بگیرند.