هدیه شیرین هند به ایران/ دوست قدیمی از خجالت آمریکا درآمد
تحولات اخیر در حوزه انرژی، نقشه ژئوپلیتیک جهان را بازتعریف می‌کند. نادیده گرفتن تحریم‌ها دیگر یک شعار نیست؛ بلکه یک واقعیت عملیاتی شده است. عبور صادرات نفت ایران به هند از مرز ۱۰۰ میلیون دلار و رسیدن به رقمی معادل ۱.۵ میلیون بشکه در روز (بر اساس برنامه‌ریزی‌ها)، نه تنها یک موفقیت اقتصادی برای تهران است، بلکه زنگ خطر جدی برای بلوک غرب و کارایی سیاست فشار حداکثری محسوب می‌شود. این پویایی جدید، تقویت ائتلاف‌های شرقی و دور زدن سازوکارهای تحریمی را به وضوح به نمایش می‌گذارد.
به گزارش اقتصادآنلاین، بر اساس آمار رسمی وزارت بازرگانی و صنعت هند، این کشور در ماه ژوئن سال جاری یک محموله نفت خام به ارزش ۱۱۱ میلیون دلار از ایران وارد کرده است. این رقم، همراه با واردات ۹۴ میلیون دلاری فرآورده‌های نفتی تا پایان ماه جولای، نشان می‌دهد که روابط انرژی دو کشور در حال احیای سریع است.
بدین ترتیب، مجموع صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی ایران به هند طی هفت‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ بالغ بر ۲۰۵ میلیون دلار بوده است. این دستاورد در حالی به دست آمده که هند پیش از این، تحت فشار خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، واردات خود را متوقف کرده بود. شواهد حاکی از آن است که محدودیت‌های اخیر بر واردات نفت روسیه، هند را به سمت تنوع‌بخشی به منابع انرژی و استفاده مجدد از پتانسیل‌های بازار ایران سوق داده است.
بلوک شرق؛ ائتلاف برای دور زدن فشارها
تغییر آرایش جهانی که توسط کارشناسان و نمایندگان مجلس نیز مورد تأکید قرار گرفته، مؤید تقویت محور شرق است. رضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، معتقد است: “تشکیل کشورهایی مانند بریکس و شانگهای و قدرتمندتر شدن بلوک شرق، با اتصال روسیه، ایران، چین، هند و پاکستان، ائتلاف‌های قدرتمندی ایجاد کرده که دور زدن تحریم‌ها را بسیار تسهیل می‌کند.”
به گفته وی، اقدام هند برای درخواست خرید نفت ایران، علی‌رغم آگاهی از سازوکارهای احتمالی مانند اسنپ‌بک، مستقیماً نشان‌دهنده این تغییر در محاسبات بین‌المللی است. این کشورها منافع ملی خود را در اولویت قرار داده و مسیرهایی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود می‌یابند که لزوماً با دستورات واشنگتن همسو نیست.
تداوم صادرات حتی زیر فشار
عضو کمیسیون انرژی مجلس تأکید می‌کند که ایران با اتکا به تجارب یک دهه گذشته، روش‌های مقابله با تحریم‌ها و تداوم صادرات نفت خود را آموخته است. سپهوند خاطرنشان ساخت که حتی در اوج فشارها (مانند دوره شش قطعنامه سازمان ملل)، فروش نفت ایران به صفر نرسید و اکنون با درک دقیق از معادلات، ایران می‌تواند با این شرایط کنار بیاید.
وی با اشاره به هدف‌گذاری‌ها بیان کرد: “در حال حاضر صادرات نفت ایران روزانه حدود ۱.۵ میلیون بشکه است و تلاش می‌شود مطابق قانون برنامه هفتم این عدد افزایش یابد.” در پاسخ به این پرسش که آیا کل سهمیه روسیه جایگزین خواهد شد، او توضیح داد که تأمین نفت هند از روسیه قطع نخواهد شد، اما اشاره کرد که رقم پیشنهادی هند به ایران حدود ۱۰ میلیون بشکه در سال عنوان شده است.
اثرات کوتاه‌مدت و افق بلندمدت تحریم‌ها
سپهوند در پایان تأیید کرد که تحریم‌ها و سازوکار اسنپ‌بک بی‌تأثیر نیستند و ممکن است در کوتاه‌مدت منجر به نوسانات روانی و کاهش جزئی فروش شوند، اما اطمینان داد که در بلندمدت، روند صادرات به حالت اولیه بازخواهد گشت و ایران از مسیرهای نویافته خود برای حفظ جریان انرژی استفاده خواهد کرد.