
فرار معکوس مغزها؛ چین از آمریکا در جذب نخبگان علمی پیشی گرفت
با تخصیص بودجههای کلان به نوآوری و فناوریهای پیشرفته، چین به سرعت به قطب جدید جذب نخبگان علمی جهان تبدیل شده است. در حالی که آمریکا بودجههای تحقیقاتی خود را کاهش داده و محدودیتهای بیشتری بر ورود استعدادهای خارجی اعمال میکند، موجی از دانشجویان و پژوهشگران برتر دانشگاههای آمریکا راهی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی چین شدهاند. این روند که «فرار معکوس مغزها» نام گرفته، میتواند رقابت پکن و واشنگتن را برای تسلط بر فناوریهای راهبردی مانند هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و نیمهرساناها وارد مرحلهای تازه کند.
به گزارش اقتصاد آنلاین، چین کشوری سرمایه محور است که اکنون جوانان زیادی را از سراسر جهان به خود جذب میکند و به مرحلهای رسیده است که با جذب نخبگان علمی در سراسر جهان از ایالات متحده پیشی گرفته است.
بسیاری از این جوانان که از دانشجویان دانشگاههای آمریکا بودهاند که به طور تمام وقت به دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی چین پیوستهاند. علت اصلی مهاجرت موج جدیدی از دانشجویان به چین، تخصیص بودجهی هر چه بیشتر بر نوآوری داخلی است در حالیکه آمریکا بودجههای تحقیقاتی را کاهش داده و نظارت بر استعدادهای خارجی را افزایش داده است.
ادامه روند مهاجرت میتواند رقابت جدی میان پکن و واشنگتن برای سلطه بر صنایع آینده ساز همچون هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، نیمه هادیها، زیست فناوری و سخت افزارهای هوشمند نظامی تاثیر گذار باشد. این جابه جایی در حقیقت فرار معکوس مغزها به شمار میرود که باعث ایجاد تردیدهایی درباره توانایی بلند مدت آمریکا در جذب و حفظ دانشمندان طراز اول ایجاد کرده است.
علاوه بر این موارد چین همواره به دنبال جذب نخبگان بین المللی است همانگونه که هزاران پژوهشگر چینی که برای تحصیلات عالی به آمریکا و کشورهای دیگر رفتند. با تشدید محدودیتهای فناوری و تاکید شی جین پینگ بر نواوری این ماموریت اهمیتی مضاعف را پیدا کرده است.
از سوی دیگر سیاستهای دولت ترامپ در کاهش بودجه فدرال پژوهشی، محدود سازی ویزاهای کاری و تحصیلی و افزایش هزینههای جذب نیروی متخصص خارجی زمینه را برای دانشگاههای چینی اماده کرد که استعدادهای بیشتری را جذب کند. چین تنها از طریق بودجههای دولتی بلکه با ارائه بستههای تشویقی همچون حمایتهای مالی، مسکن، پاداشها و تسهیلات خانوادگی محیطی جذاب برای پژوهشگران ایجاد کرده است.
ولی در این مسیر چالشهایی نیز مانند محدودیت سیاسی، تفاوتهای فرهنگی و دشواریهای زندگی در چین بدون مهارت زبانی مطرح است. با این حال برای بسیاری از دانشمندان تامین مالی کافی و امکان ادامه تحقیقات در آرامش عامل تعیین کنندهای است که باعث میشود به چین نقل مکان کنند.