غول صندوق بازنشستگی کشوری شناسایی شد

بر پایه دادههای رسمی صندوق بازنشستگی کشوری، تا پایان خرداد ۱۴۰۴ شمار حقوقبگیران به ۱،۷۶۱،۶۵۲ نفر رسیده که در مقایسه با سال قبل، رشد ۲.۵ درصدی را نشان میدهد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا ، گزارش تازه صندوق بازنشستگی کشوری، پرده از بحرانی جدی برمیدارد؛ بحرانی که در قالب شاخص «نسبت پشتیبانی» خود را آشکار کرده است. این نسبت در بهار ۱۴۰۴ به عدد ۰.۴۷ سقوط کرده؛ در حالی که استاندارد جهانی برای پایداری چنین صندوقهایی حداقل ۳ و در شرایط مطلوب بین ۶ تا ۷ در نظر گرفته میشود. معنای این افت، چیزی جز ناتوانی صندوق در تأمین حقوق بازنشستگان و وابستگانش از محل منابع فعلی نیست. افزایش تعداد مستمریبگیران به بیش از یک میلیون و ۷۶۰ هزار نفر، فشار مضاعفی را بر بودجه صندوق تحمیل کرده و آینده آن را به پرسشی پرابهام بدل ساخته است: آیا اصلاحات ساختاری میتواند این مسیر بحرانی را تغییر دهد؟
آمار تکاندهنده حقوقبگیران
بر پایه دادههای رسمی صندوق، تا پایان خرداد ۱۴۰۴ شمار حقوقبگیران به ۱،۷۶۱،۶۵۲ نفر رسیده که در مقایسه با سال قبل، رشد ۲.۵ درصدی را نشان میدهد. تهران با ۳۳۹،۰۸۶ نفر در صدر قرار دارد و ایلام با تنها ۱۵،۵۲۸ نفر کمترین سهم را به خود اختصاص داده است. در ترکیب کلی این جامعه، ۸۱ درصد را بازنشستگان تشکیل میدهند، ۱۸ درصد وراث و بازماندگان افراد متوفی هستند و حدود ۱ درصد نیز شامل ازکارافتادگان میشود. سهم جنسیتی هم نشان میدهد ۶۵ درصد مرد و ۳۵ درصد زن هستند.
سقوط نسبت پشتیبانی؛ آژیر قرمز برای صندوق
کاهش شاخص پشتیبانی به سطح ۰.۴۷ نه تنها یک هشدار مالی است، بلکه عملاً بقای صندوق را زیر سؤال برده است. فاصله عظیم میان این عدد و استانداردهای جهانی، نشان میدهد صندوق بدون اصلاحات اساسی، توانایی تأمین تعهدات بلندمدت را نخواهد داشت.
نقش سنگین وزارت آموزش و پرورش
بررسی توزیع سازمانی نشان میدهد وزارت آموزش و پرورش با بیش از ۱،۱۳۰،۳۷۱ نفر یعنی ۶۴.۱۷ درصد کل حقوقبگیران، سهمی غالب در این صندوق دارد. همین تمرکز جمعیتی، بار سنگینی بر دوش منابع مالی گذاشته و یکی از عوامل اصلی فشارهای فزاینده محسوب میشود.
حداقل حقوق در سال ۱۴۰۴
مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، کف حقوق بازنشستگان و وظیفهبگیران با ۳۰ سال سابقه، ۱۱.۷ میلیون تومان تعیین شده است. کسانی که کمتر از ۳۰ سال خدمت داشتهاند، حداقل ۵.۸۵ میلیون تومان دریافت میکنند. هرچند این ارقام بر روی کاغذ تعیین شدهاند، اما با توجه به نرخ بالای تورم و افزایش هزینههای زندگی، این مبالغ پاسخگوی نیازهای روزمره نیستند.
تحصیلات و سنین حقوقبگیران
گزارش آماری صندوق نشان میدهد تا پایان خرداد ۱۴۰۴، در میان حقوقبگیران ۲۸،۶۲۶ نفر دکترای تخصصی، ۱۱۷،۶۸۰ نفر کارشناسی ارشد، و ۵۵۲،۵۶۲ نفر مدرک کارشناسی دارند. بقیه نیز دارای مدارک پایینتر هستند. میانگین سن بازنشستگی ۵۲ سال، میانگین مدت خدمت ۲۸ سال و متوسط دوره دریافت حقوق ۲۹ سال اعلام شده است.
فوت و ازکارافتادگی؛ آمار نگرانکننده
تنها در سهماهه نخست سال ۱۴۰۴، تعداد ۴،۸۹۵ نفر از مستمریبگیران فوت کردهاند. همه این افراد پیشتر بازنشسته بودهاند. از این جمع، ۱۰ درصد مرگ ناشی از کار و ۹۰ درصد غیرناشی از کار گزارش شده است. همچنین در زمینه ازکارافتادگی، ۲ درصد موارد به دلیل شرایط کاری و ۹۸ درصد به دلایل غیرکاری ثبت شدهاند.
چشمانداز آینده؛ ضرورت اصلاحات
افت بیسابقه نسبت پشتیبانی، رشد مداوم شمار حقوقبگیران و فشار مالی تعهدات، آینده صندوق بازنشستگی کشوری را به مرز بحرانی رسانده است. کارشناسان بارها هشدار دادهاند که بدون اجرای اصلاحات ساختاری ـ از جمله بازنگری در سن بازنشستگی، تغییر شیوه مدیریت منابع و شفافسازی هزینهها ـ ادامه این روند میتواند صندوق را با بحران عمیقتری روبهرو کند؛ بحرانی که نه تنها بازنشستگان امروز، بلکه نسلهای آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.