افزایش دستمزد حق واقعی کدام قشر جامعه است؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل ازشرق، ایوب اسلامیان، پژوهشگر اجتماعی، در یادداشتی برای شرق نوشت: در چند روز اخیر مصاحبه‌ای از مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال با رسانه ملی پخش شد که به افزایش دستمزد بازیکنان بر اساس نرخ تورم که به گفته ایشان دست‌کم ۳۰ درصد است، اشاره دارد. البته اعتراف می‌کنم به عنوان کسی که پیگیر فوتبال نیستم برش‌هایی از این مصاحبه را دیدم و قصدم از طرح این مساله، شخص آقای تاج نیست که هیچ ارزیابی قابل دفاعی از عملکرد او ندارم و داوری در مورد ایشان را باید اهل فن سپرد.

برگردیم به موضوع، ابتدا باید اشاره کرد مگر دستمزد یا به عبارتی ارزش یک فوتبالیست باید بر اساس نرخ تورم محاسبه و لابد اضافه شود؟ آیا در فوتبال جهان ارزش یک فوتبالیست ارتباطی با نرخ تورم آن جامعه دارد؟ پاسخ واضحا منفی است. بدیهی است که ارزش هر بازیکن به ارزیابی‌ای است که توسط نهاد‌های تخصصی مانند ترنسفر مارکت از کیفیت و عملکرد او در مستطیل سبز ارائه می‌دهد و می‌تواند با افزایش و البته کاهش جدی هم مواجه شود. این ارزیابی در یک فضای رقابتی بین‌المللی به صورت شفاف از ارزش بازیکنان ارائه می‌شود و تازه این مبالغ به شرطی محقق می‌شود که یک تیم خصوصی در یک لیگ خصوصی حاضر به پرداخت آن مبلغ و جذب او شوند. البته که تیم‌ها علاوه بر کیفیت بازی به مولفه‌ی درآمدزایی بازیکن برای باشگاه هم توجه می‌کنند که اساسا در فوتبال ایران محلی از اعراب ندارد.

از این نکته که بگذریم باید به مغلطه‌ی پنهانی اشاره کرد که در کلام آقای تاج وجود دارد و در نگاه اول منطقی به نظر می‌رسد و آن افزایش دستمزد‌ها بر اساس تورم مشابه کارگران یا کارکنان همه دستگاه‌ها است. در این رابطه باید به فلسفه‌ی چنین سیاستی توجه کرد، یعنی باید پرسید چرا یک کارگر یا کارمند دولت یا بخش غیردولتی هر ساله افزایش حقوق دارد؟ مشخص است محاسبه‌ی میلی‌متری دستمزد کارگران بر اساس حداقل‌های زندگی است؛ یعنی حساب می‌شود چه مبلغی برای افزایش هزینه اجاره باید در نظر گرفته شود، چه مقدار برای جبران افزایش قیمت غلات، میوه، پروتین و حبوبات، پوشک بچه، هزینه تاکسی و... باید در نظر گرفت تا فرد بتواند زندگی حداقلی داشته باشد.

مشخص است که رسیدن به حداقل‌های یک زندگی شرافتمندانه یک سطح نسبی دارد و از آن به بعد افزایش هزینه‌ها متوجه خواسته‌ها می‌شود نه نیاز‌های اولیه (که اساس تعیین دستمزد‌ها در ایران است). در این موارد طبق رویه‌ی چند سال اخیر افزایش حقوق‌ها به صورت بالعکس و به شکل پلکانی با افزایش حقوق کاهش می‌یابد؛ مثلا با داشتن حقوق ۶۰- ۷۰ میلیونی تومان که عملا بالاترین میزان حقوق در همه دستگاه‌هاست، هزینه‌های یک زندگی شرافتمندانه تامین می‌شود و صحبت از افزایش حقوق متناسب تورم، در موارد بالاتر از این سطح، فاقد موضوعیت است. حال باید پرسید یک فوتبالیست چه هزینه‌هایی دارد که فقط افزایش دستمزد سالیانه‌ی او بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان است، این افزایش دستمزد صرف اجاره منزل و خرید سبزیجات و حبوبات مثلا می‌شود که صحبت از افزایش متناسب با تورم به میان می‌آید.