پیشنهاد ویتکاف شامل غنی سازی در ایران است

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت: «پیشنهاد آمریکا به ایران، به تهران اجازه می‌دهد به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین ادامه دهد اما بسیاری از موارد مهم این پیشنهاد، مبهم است.»

 پس از انتشار گزارش‌های اولیه درباره انتقال اولین پیشنهاد آمریکا به ایران از طریق عمان، گزارش‌های بیشتری درباره جزئیات این پیشنهاد در رسانه‌های آمریکایی منتشر شده است.

در همین راستا، نیویورک‌تایمز شامگاه سه‌شنبه در گزارشی نوشت: «پیشنهاد آمریکا به جمهوری اسلامی ایران، به تهران اجازه می‌دهد به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین ادامه دهد. در همین حین، آمریکا و سایر کشورها در حال تدوین طرحی دقیق‌تر با هدف مسدود کردن مسیر ایران به سمت سلاح هسته‌ای از طریق برچیدن برنامه غنی‌سازی ایران هستند، اما به این کشور امکان دسترسی به سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای جدید را خواهند داد.»

به گزارش این نشریه، تحت پیشنهاد آمریکا، این کشور «ساخت رآکتورهای هسته‌ای برای جمهوری اسلامی ایران را تسهیل می‌کند و در مورد ساخت تأسیسات غنی‌سازی تحت مدیریت کنسرسیومی از کشورهای منطقه مذاکره خواهد کرد. به محض اینکه ایران از این وعده‌ها بهره‌مند شود، باید تمام غنی‌سازی‌ها را در کشور متوقف کند.»

به گفته نیویورک‌تایمز، مقامات ایران درحال تهیه پاسخی مناسب به پیشنهاد آمریکا هستند. 

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این گفته بود ایران در هر توافق احتمالی، اجازه غنی‌سازی نخواهد داشت.

نیویورک‌تایمز به نقل از مقامات ایرانی و اروپایی درباره جزئیات این پیشنهاد نوشت: «به‌رغم اظهارات ترامپ، حداقل در سال‌های اولیه‌ این توافق پیشنهادی، زمانی که تأسیسات غنی‌سازی جدید برای تولید سوخت نیروگاه‌ها با همکاری کشورهای عربی ساخته می‌شود، به ایران اجازه داده می‌شود تا به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین ادامه دهد.»

نیویورک‌تایمز افزود: «ایده یک کنسرسیوم منطقه‌ای اساساً ایران را در محاصره کشورهایی مانند آمریکا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و دیگران قرار می‌دهد و اجازه تولید سوخت هسته‌ای با خلوص پایین برای نیروگاه‌ها را می‌دهد، در حالی که تلاش می‌شود اطمینان حاصل شود که جمهوری اسلامی ایران به تنهایی سوخت را برای ساخت بمب غنی‌سازی نمی‌کند.»

نیویورک‌تایمز با اشاره به اظهارات عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اایران، تأکید کرد: «اما یک سوال کلیدی حل نشده این است که آیا ایران با توافق نهایی که در آن هیچ سوخت هسته‌ای در خاک ایران تولید نشود، موافقت خواهد کرد یا خیر. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز سه‌شنبه گفت که جمهوری اسلامی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم به اجازه هیچ‌کس نیاز ندارد.»

نیویورک‌تایمز همچنین نوشت: «اسرائیل نسبت به هرگونه توافقی تأسیسات هسته‌ای ایران را حفظ کند عمیقاً تردید داشته است. اسرائیل بارها خواستار حمله به جمهوری اسلامی ایران شده است. 

متن پیشنهاد جدید که توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ به خاورمیانه، تهیه شده است، در مورد بسیاری از مهمترین مسائل مبهم است و نشان می‌دهد که مذاکرات قابل توجهی در پیش است.

هرگونه پیشرفت در موضوع ایران، برای ترامپ یک پیروزی سیاسی خواهد بود. خواست او برای مذاکره با جمهوری اسلامی ایران نیز شوکه کننده بود.

در پیشنهاد آمریکا دقیقاً مشخص نشده که برای برچیدن برنامه هسته‌ای چه چیزی لازم است. این پیشنهاد مشخص نکرده است که کدام یک از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران در هرگونه توافق نهایی لغو خواهد شد. ایران به ایالات متحده گفته است که برای امضای توافق، همه تحریم‌ها باید لغو شوند.

به گفته نیویورک‌تایمز، مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که بدون برداشته شدن تحریم‌ها، برنامه هسته‌ای این کشور محدود نخواهد شد.

به‌علت خروج ترامپ از برجام و اظهارات متناقض مقامات آمریکایی در طول مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران به ترامپ اعتماد ندارد؛ به‌طوری‌که یکی از مسائلی که در تهران مورد بحث بود این بود که واشنگتن چه تضمین‌هایی ارائه خواهد داد که ترامپ یا جانشینان او در آینده ایران را مجبور به خروج از کنسرسیوم نکنند. اما با وجود مبهم بودن سرنوشت مذاکرات، راهبرد ویتکاف درحال شکل گرفتن است.

کنسرسیومی که او پیشنهاد داد، سوخت هسته‌ای را برای ایران و هر یک از همسایگانش که علاقه‌مند به توسعه انرژی هسته‌ای غیرنظامی یا برنامه‌های تحقیقاتی باشند، فراهم می‌کند. بازیگران متعدد، یکدیگر را زیر نظر خواهند داشت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد سازمان ملل که سوخت هسته‌ای را در سراسر جهان رصد می‌کند و قرار است در صورت مشکوک شدن به انحراف سوخت به سمت برنامه تسلیحاتی، هشدارهایی ارسال کند، آن‌ها را زیر نظر خواهد داشت.

اما این پیشنهاد دقیقاً مشخص نمی‌کند که تأسیسات غنی‌سازی کجا قرار خواهد گرفت. اگرچه آمریکا گفته است که این تأسیسات نمی‌تواند در ایران باشد. مقامات جمهوری اسلامی همچنان اصرار دارند که این تأسیسات باید در خاک ایران قرار داشته باشد، زیرا آن‌ها از حق خود برای غنی‌سازی سوخت هسته‌ای تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) صرف نظر نخواهند کرد.

احتمال تأسیس تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در جزایر خلیج فارس

اگرچه در پیشنهاد ایالات متحده به این موضوع اشاره نشده اما مقامات عمانی و سعودی ایده ساخت یک تأسیسات غنی‌سازی در جزیره‌ای در خلیج فارس را مورد بحث قرار داده‌اند. این امر می‌تواند به طور بالقوه به هر ۲ طرف یک نقطه قوت برای گفت‌وگو بدهد؛ ایرانی‌ها می‌توانند بگویند که هنوز در حال غنی‌سازی اورانیوم هستند و آمریکایی‌ها می‌توانند بگویند که غنی‌سازی در خاک ایران انجام نمی‌شود.

نیویورک‌تایمز در ادامه گزارش خود به نقل از ۲ مقام ایرانی نوشت: «ایران پذیرای ایده کنسرسیوم است زیرا این کشور نمی‌خواهد مذاکرات شکست بخورد. اما مقامات ایرانی گفتند که مذاکره‌کنندگان قصد دارند در دور بعدی مذاکرات برای اینکه این جزیره متعلق به خودشان باشد، چانه‌زنی کنند. ممکن است ایران، جزایر کیش یا قشم در خلیج فارس را پیشنهاد دهد.»

گزارش نیویورک‌تایمز درحالی است که وزیر خارجه ایران درباره پیشنهاد آمریکا به ایران درباره توافق هسته‌ای گفت: پیشنهاد مکتوبی که از آمریکا دریافت کردیم، دارای ابهامات و سوالات بسیار زیادی است و خیلی از مسائل در این پیشنهاد روشن نیست.

عراقچی با بیان اینکه «ما پاسخ مقتضی را ظرف روزهای آینده بر اساس مواضع اصولی خود و منافع مردم ایران خواهیم داد»، تاکید کرد: «ادامه غنی‌سازی در خاک ایران خط قرمز ماست و این یک واقعیتی است که فکر می‌کنم همه کشورها آن را دریافته‌اند.»