اعلام عزای عمومی ۴۰ روزه از صداوسیما / یک هفته تعطیل رسمی شد
دولت در اطلاعیه‌ای تا پایان هفته را تعطیل رسمی و چهل روز عزای عمومی اعلام کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین، امام خمینی (س) مرجع تقلید بزرگ شیعه که با رهبری انقلاب اسلامی توانست نظام جمهوری اسلامی ایران را در بهمن ۱۳۵۷ بر پا کند، ۱۰ سال پس از آن درگذشت. ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ سی‌وششمین سالگرد رحلت امام خمینی است. ۳۶ سال پیش، یعنی ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ ساعت هفت صبح، محمدرضا حیاتی، گوینده خبر صدا و سیما با صدایی بغض‌آلود، خبر درگذشت امام‌خمینی را با خواندن نخستین اطلاعیه که سیداحمد خمینی صادر کرده بود، به اطلاع ملت رساند. همچنین دولت در اطلاعیه‌ای تا پایان هفته را تعطیل رسمی و چهل روز عزای عمومی اعلام کرد.
در ادامه به مناسبت نزدیک شدن به سی‌وششمین سالگرد رحلت امام خمینی مروری خواهیم داشت به اتفاقات آن دوران.
دلیل فوت امام خمینی / بیماری امام خمینی چه بود؟
علت اصلی درگذشت امام خمینی ایست قلبی ایشان اعلام شد اما بنا به گفته محمد حسین خوشنویس عضو گروه پرستاری، او در یک ماهه آخر حیات به سرطان معده مبتلا شده بود و در زمان دومین مرتبه از تزریق داروی شیمی درمانی، دچار سکته وسیع قلبی شد و درگذشت. پزشک آیت الله خمینی گفته است که سرطان معده او از انواع نادر و بسیار تهاجمی بود و همین موضوع باعث شد که در فاصله کوتاهی وضعیت "بحرانی" شود. حسن عارفی در توضیح وضعیت پزشکی آیت الله خمینی می گوید "متاسفانه بیماری امام به شدت تهاجمی بود و در نتیجه در کمتر از دو هفته پس از تشخیص، سرطان به اعضای دیگر بدن او از جمله خون و ریه ها، کبد نیز هجوم برد.
پس از تشخیص سرطان معده امام‌خمینی در ۲۹/۲/۱۳۶۸ تصمیم تیم پزشکی بر جراحی فوری قرار گرفت و مراحل عمل جراحی نیز با موفقیت طی شد. تمام جزئیات عمل جراحی ضبط و برای کسانی که بیرون از اتاق عمل بودند، پخش می‌شد. مشکلات و ابعاد پیش‌بینی‌نشده بیماری، چند روز پس از عمل نمایان شد. (ببینید: بیماری امام‌خمینی) شنبه سیزدهم خرداد ۱۳۶۸، ساعت ۹: ۱۴ صبح، نشانه‌های بالینی امام‌خمینی، تپش قلب، بی‌حالی، ضعف و افت شدید فشار خون بود. همه افراد تیم پزشکی احضار شدند و وخامت حال ایشان به اطلاع خانواده و اطرافیان رسید. از این ساعت فشار خون به‌تدریج پایین می‌آمد و به درمان پاسخ نمی‌داد؛ ولی هوشیاری کامل بود.در ساعت ۱۴: ۳۰ امام‌خمینی دچار تهوع و استفراغ شد و معمولاً درصد زیادی از سکته‌های قلبی، با علایم تهوع و استفراغ همراه است.
بعد از ظهر سیزدهم خرداد، امام‌خمینی با وجود مساعدنبودن حال، محمدرضا توسلی و علی‌اکبر آشتیانی، دو تن از اعضای دفتر را احضار کرد. توسلی در دسترس نبود؛ بنابراین محمدعلی انصاری و آشتیانی بر بالین امام‌خمینی حاضر شدند و حکم دو مسئله شرعی را برای آنان بیان کرد؛ سپس اعضای خانواده را برای آخرین وصیت طلبید. ایشان پس از توصیه به رعایت موازین شرعی و تأکید بر دشواری راه آینده، به خانواده سفارش کرد تا مراقب اعمال و گفتار خود باشند. پس از آن، خواست چراغ‌ها را خاموش کنند و هر کس مایل است برود. ایشان در لحظات آخر حیات بدون وقفه حمد و سوره می‌خواند و شهادتین می‌گفت.
از ساعت ۱۴: ۳۰ روز سیزدهم خرداد که حال امام‌خمینی رو به وخامت گذاشت، حسن صانعی به درخواست سیداحمد خمینی، مسئولان را برای جلسه خبر کرد. سلول‌های سرطانی در بدن امام‌خمینی پخش شده بود و در بیشتر اعضای حیاتی مثل مغز، کبد، ریه و قلب اختلال ایجاد کرده بود و بعد از ظهر تنها برای لحظاتی ایشان به هوش آمد؛ اما سرانجام در ساعت ۲۲: ۲۳ دقیقه شب، قلب ایشان از حرکت بازایستاد.
غسل امام خمینی در حیاط کوچک محل کار
غسل و کفن امام‌خمینی حوالی ساعت دو بامداد چهاردهم خرداد، در حیاط کوچک محل کار و دیدارهای رسمی ایشان و با حضور چند تن از نزدیکان امام‌خمینی انجام شد. این وظیفه را محمدرضا توسلی و عیسی جعفری به کمک چند جوان جمارانی بر عهده گرفتند و پس از آن، پیکر امام‌خمینی به سردخانه نزدیک بیمارستان منتقل شد. مأموریت تأمین امنیتِ وداع، تشییع و خاکسپاری پیکر امام‌خمینی نیز با تصمیم شورای امنیت کشور بر عهده نیروی مخصوص ولیّ امر(ع) سپاه گذاشته شد که این وظیفه تا دو هفته ادامه داشت
اعلام عزای عمومی ۴۰ روزه از صداوسیما
قطع برنامه‌های عادی و پخش حزن‌انگیز صوت قرآن بدون فاصله پس از اذان صبح چهاردهم خرداد از رادیو، مردمی را که منتظر شنیدن خبر سلامتی امام‌خمینی بودند، نگران کرد. ساعت هفت صبح، محمدرضا حیاتی، گوینده خبر صدا و سیما با صدایی بغض‌آلود، خبر درگذشت امام‌خمینی را با خواندن نخستین اطلاعیه که سیداحمد خمینی صادر کرده بود، به اطلاع ملت رساند: «اِنَّا لِلَّهِ وَ اِنَّا اِلَیهِ راجِعُونَ»، «یا اَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی اِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی» روح بلند پیشوای مسلمانان و رهبر آزادگان، حضرت امام‌خمینی به ملکوت اعلی پیوست و دل مالامال از عشق به خدا و بندگان رنج‌کشیده صالحش از تپش افتاد… خدایا، تو خود می‌دانی که این مصیبت عظمی، توفان غم ارتحال پیامبر عظیم‌الشان اسلام(ص) را در دل‌ها برپا کرده است و مصیبتی این‌چنین با عظمت را تنها لطف تو می‌تواند تسلی‌بخش باشد…». این اطلاعیه با عرض تسلیت این مصیبت بزرگ به پیشگاه ولیّ‌الله الاعظم(ع) و همه مسلمانان جهان به‌ویژه ملت ایران، تأکید کرد راه و اندیشه امام‌خمینی در چهره مظلوم جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت و امت بیدارِ دست‌پرورده امام‌خمینی، ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ضامن تداوم رهبری امام‌خمینی و امتداد خط روشن ایشان تا ظهور بقیةالله الاعظم(ع) خواهند بود. پس از این پیام، اطلاعیه مشترک مسئولان نظام نیز در تسلیت درگذشت امام‌خمینی قرائت شد؛ همچنین دولت در اطلاعیه‌ای تا پایان هفته را تعطیل رسمی و چهل روز عزای عمومی اعلام کرد.
مراسم خاکسپاری امام خمینی
کارشناسان با بررسی تصاویر هوایی، مشایعت‌کنندگان را چندگونه و تا ده میلیون تن برآورد کردند که مسیر چند ده کیلومتری مصلای تهران تا بهشت زهرا (س) را با پای پیاده برای همراهی با پیکر امام‌خمینی طی کردند. حضور گسترده مردم به حدی بود که مراسم تدفین چند مرتبه عقب افتاد. تابلوهای پارچه‌ای با نام شهرهای مختلف نشان از حضور مردم این شهرها در مراسم داشت. بیش از هفتاد تن از خبرنگاران خارجی نیز وارد تهران شدند. در مسیر تشییع در حوالی بهشت زهرا(س)، به دلیل متوقف‌شدن خودرو در میان جمعیت، تابوت حامل امام‌خمینی به یک بالگرد منتقل شد. بالگرد در ساعت ۱۰: ۳۰ در محل دفن به زمین نشست.
پاره شدن کفن امام‌خمینی
پیکر امام‌خمینی در تابوتی باز در حالی که تنها یک پارچه سفید بر روی آن کشیده شده بود، قرار داشت و به محض بیرون‌آمدن تابوت از بالگرد، محوطه مرقد آکنده از جمعیتی شد که از روی کانتینرهایی که برای حفاظت دور صحن چیده بودند به پایین پریدند. مأموران نیروی انتظامی نیز از شدت تأثر، کنترل و نظارت خود را از دست داده بودند. در یک لحظه تابوت بر دستان مردم قرار گرفت و به هر سو کشیده می‌شد. علی‌اکبر ناطق نوری با کمک تعدادی از سپاهیان حاضر در محوطه، با حرکت آمبولانس در میان جمعیت و گرفتن تابوت از مردم، آن را روی سقف آمبولانس قرار داد؛ ولی به محض نزدیک‌شدن به محل مرقد بار دیگر تابوت به میان مردم کشیده شد. در این هنگام تکه‌هایی از کفن امام‌خمینی پاره شد. وقتی برای بار دوم ناطق نوری موفق شد تابوت را از مردم بگیرد، با عبای خود روی تابوت را پوشاند و تا رسیدن بالگرد برای حفظ تابوت، خود را سپر قرار داد و سپس پیکر به‌سختی از دست‌های مردم به بالگرد انتقال یافت.
بالگرد نخست از بهشت زهرا(س) به دانشکده افسری روبه‌روی مجلس شورای اسلامی و از آنجا با هماهنگی سیداحمد خمینی و اکبر هاشمی رفسنجانی به اردوگاه منظریه (واقع در شمال جماران) رفت تا پیکر امام‌خمینی بار دیگر به جماران منتقل شود. پس از انتقال پیکر به سردخانه بیمارستان، بار دیگر با برد یمانی-که متعلق به سیدعلی خامنه‌ای بود-کفن انجام شد و ساعت ۴ بعد از ظهر همان روز، پیکر در یک تابوت دردار فلزی، به بهشت زهرا(س) بازگردانده شد. در بهشت زهرا(س) با وجود گرمای شدید و تراکم جمعیت، و به‌رغم اعلام عقب‌افتادن مراسم تدفین، مردم عزادار همچنان منتظر رسیدن پیکر امام‌خمینی بودند. نخست به کمک چند فروند بالگرد، سیداحمد خمینی، هاشمی رفسنجانی و تعدادی دیگر از مسئولان به محوطه مرقد وارد شدند. پس از آرامش نسبی، بالگرد حامل پیکر در محوطه به زمین نشست و هم‌زمان گروه سرود مشغول نواختن سرود جمهوری اسلامی شد. محوطه عمدتاً با نیروهای پاسدار و انتظامی پر شد و هم آنان تابوت امام‌خمینی را بر دست گرفته و به کنار قبری که همان روز حفر شده بود آوردند. ناطق نوری به کمک رضا گنجی‌زاده (از محافظان بیت امام‌خمینی) و رضا اربابی (از روحانیان با سابقه) جنازه را داخل قبر گذاشت و اربابی تلقین خواند و آخرین کسی که ایشان را بوسید، اربابی بود. ناطق نوری با کمک گنجی‌زاده با زحمت زیاد سنگ لحد را گذاشتند و پس از آن برای حفاظت از مرقد در هجوم جمعیت، یک کانتینر روی قبر قرار گرفت. این مراسم به‌طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شد.
