
آیا مایکروسافت رهبر بیچونوچرای عصر هوش مصنوعی شد؟

مایکروسافت که در رقابت با اپل و گوگل در دوران طلایی گوشیهای هوشمند بازنده میدان بود، حالا به لطف قدرت زیرساختی Azure، اتحادهای استراتژیک و سیاست درهای باز به روی مدلهای پیشرو، خود را به رهبر غیررسمی انقلاب هوش مصنوعی بدل کرده است. کنفرانس Build 2025 نمادی از این هژمونی نوظهور بود؛ جایی که چهرههایی مانند سم آلتمن، ایلان ماسک و جنسن هوانگ به صحنه آمدند و پشت مایکروسافت ایستادند.
به گزارش اقتصادآنلاین، ولی که زمانی در رقابت تلفنهای هوشمند جا ماند، حالا با تبدیل شدن به ستون فقرات اکوسیستم هوش مصنوعی، مهره کلیدی آینده فناوری شده است. گزارش جدید فایننشال تایمز و شواهد میدانی کنفرانس Build نشان میدهد ساتیا نادلا، با استراتژی هوشمندانه خود، مایکروسافت را از حاشیه به مرکز آورد. این شرکت حالا نهفقط میزبان OpenAI و xAI، بلکه پلتفرمی برای مدلهایی از چین تا اروپا است.
در این رویداد، مایکروسافت با نمایش طیف متنوعی از همکاریها از جمله با آلتمن (OpenAI)، ماسک (xAI) و هوانگ (Nvidia)، تصویر روشنی از تسلط خود بر فضای هوش مصنوعی ارائه داد. این اتحادهای گسترده، همراه با قدرت پردازشی Azure و ابزارهای سازمانی، چون GitHub و Office ۳۶۵، مایکروسافت را در جایگاهی قرار داده که گوگل و آمازون فعلاً از رسیدن به آن فاصله دارند.
نادلا با تأکید بر اینکه آینده در اختیار پلتفرمهاست، نه صرفاً مدلها، نشان داد استراتژی مایکروسافت فراتر از توسعه یک مدل یا ابزار خاص است. او گفت: «ما دنبال تکرار گذشته نیستیم. ما دنبال ساختن چیزی بزرگتر بهصورت جمعی هستیم.» همین رویکرد سبب شده حتی شرکتهایی که در تضاد حقوقی با مایکروسافت هستند—مانند xAI ماسک—نیز از زیرساخت آن برای ارائه خدمات خود استفاده کنند.
در همین حال، مایکروسافت با ارائه Claude Code از Anthropic، مدلهای Mistral اروپا و حتی ابزارهای DeepSeek چین، نشانهای واضح از تنوعپذیری تجاری خود به نمایش گذاشت؛ در حالیکه شریک اصلیاش، اوپنایآی، همین شرکتهای رقیب را تهدیدی برای مالکیت فکری خود میداند.
در بُعد اقتصادی، تحلیلگران از رشد ۸ درصدی سهام مایکروسافت در شرایطی که سایر غولهای فناوری در ۲۰۲۵ دچار افت شدهاند، بهعنوان شاهدی از موفقیت تجاری آن در میدان AI یاد میکنند. پیشبینیها نیز نشان میدهد مایکروسافت در سال مالی جدید، بیش از ۱۳ میلیارد دلار از خدمات هوش مصنوعی درآمد خواهد داشت؛ درآمدی نه از خود مدلها، بلکه از کاربرد آنها در پلتفرمهای شرکتی.
نادلا برخلاف اوپنایآی، رویای AGI را اولویت نمیداند. بهجای آن، او هوش مصنوعی را به مثابه زیرساختی در نظر میگیرد که اپلیکیشنهای واقعی را پشتیبانی میکند—از دستیارهای هوشمند گرفته تا پلتفرمهای تصمیمگیری سازمانی. او معتقد است همانطور که برق یا اینترنت به خدمت درآمد، مدلهای زبان نیز صرفاً سوختاند، نه موتور اصلی تحول.
با این حال، رابطه مایکروسافت با اوپنایآی در مرز باریکی میان همکاری و رقابت حرکت میکند. اوپنایآی بهطور موازی در حال توسعه زیرساخت و فروشگاه ابزارهای مستقل است که ممکن است در آینده مایکروسافت را دور بزند. پروژه Stargate، فروشگاه ابزارها و تلاش برای ارائه مستقیم خدمات به سازمانها همه نشان از تمایل این استارتاپ به استقلال دارد.
اما در شرایط کنونی، قدرت اجرایی، زیرساختی و پلتفرمی مایکروسافت بیرقیب است. همانطور که تحلیلگر گلدمن ساکس گفته: «مایکروسافت رهبر ارکستر هوش مصنوعی است. اگر این شرکت موفق شود، بقیه هم موفق خواهند شد.»