ارزان‌فروشی چینی‌ها در بازار آهن و فولاد
با نگاهی به بازار ساخت‌و‌ساز و با توجه به آمارهای اعلام‌شده درمی‌یابیم که پروژههای عمرانی دولتی و خصوصی در این چند سال به‌شدت کاهش داشته است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، این رکود در بازار ساخت‌و‌ساز علاوه بر اینکه در بازار مسکن تاثیرات منفی دارد، بر دیگر صنایع وابسته نیز سایه انداخته و موجب رکود سنگین در آنها شده است. بازار آهن و فولاد به عنوان صنعت مادر و یکی از مهم‌ترین صنایع کشور در حال حاضر به دلیل وابستگی شدید به بازار ساخت‌و‌ساز در رکود به سر می‌برد. تولید داخلی روی دست تولیدکنندگان مانده و در این شرایط واردات بی‌رویه نیز مزید بر علت شده است. کارخانه‌های تولید آهن با 50 درصد ظرفیت موجود فعالیت می‌کنند و با چنین اوصافی، واردات آهن امری منطقی به نظرنمی‌رسد.
در این میان، افزایش قیمت آهن از موضوعاتی به شمار می‌رود که مسبب نگرانی برخی فعالان اقتصادی شده، اگرچه موضوع مذکور تامین‌کننده منافع برخی افراد خاص خواهد بود. روزبه مظفری، کارشناس بازار مسکن در تشریح پیامدهای احتمالی بالا رفتن قیمت آهن و دلایل موثر در افزایش آن اظهار داشت: اگرچه نوسانات قیمت آهن در کلیت امر روی قیمت تمام‌شده مسکن تاثیرگذار خواهد بود، اما نمی‌توان رکود حاکم بر این بازار (مسکن) را صرفا ناشی از قیمت آهن قلمداد کرد.
وی افزود: نباید از نظر دور داشت که قیمت آهن به‌شدت وابسته به بورس جهانی است و نوسانات نرخ ارز نیز در کاهش و افزایش نرخ آن نقش بسزایی ایفا می‌کند. مظفری عنوان کرد: برخی کارشناسان معتقدند با گران شدن قیمت آهن، گره مسکن و رکود حاکم بر آن کورتر از گذشته خواهد شد که این نظریه تا حدودی صحیح به نظر می‌رسد، اما نباید این واقعیت را نادیده گرفت که رفع سایه رکود بر صنعت مسکن به تنهایی با ارزان شدن آهن میسر و امکان‌پذیر نخواهد بود.
کارشناس بازار مسکن عنوان کرد: با تمایل برخی سازندگان به احداث ساختمان‌های بتونی، ضریب استفاده آهن نیز کاهش خواهد یافت. وی افزود: براساس ارزیابی‌های انجام‌شده، میزان مصرف آهن در هر متر مربع از ساختمان‌های بتون‌سازی شده، 70 کیلوگرم و در ابنیه فولادی 100 کیلوگرم (در هر متر مربع) خواهد بود.
مظفری عنوان کرد: بدین ترتیب نمی‌توان حیات بازار مسکن را صرفا به نرخ و قیمت آهن خلاصه و محدود کرد، اما تاثیرگذاری این صنعت در ساختمان‌سازی نیز امری غیر قابل انکار است.
صادرات، اصلی‌ترین عامل بقای صنعت فولاد و آهن در کشور
ظهیرالدین راستگو، یکی از فعالان عرصه فروش و توزیع آهن با اشاره به نقش حائز اهمیت آهن در ساخت‌و‌ساز ابنیه ساختمانی گفت: برخی معتقدند حیات و رونق صنعت ساختمان‌سازی منوط به تولید آهن و فولاد است، اما به نظر بنده باید گفت حیات صنعت فولاد و آهن وابسته به ساختمان‌سازی است و در شرایطی که رکود حاکم بر بازار مسکن سال‌هاست استمرار دارد، شرایط برای بقا و دوام این صنعت نیز با دشواری‌هایی همراه شده، اما با توجه به حجم صادراتی که در این عرصه شاهد هستیم، بقای صنعت مادر تخصصی آهن با وجود فراز و نشیب‌های بسیار همچنان در جریان است.
راستگو گفت: رشد 50 تا 60 تومانی قیمت آهن در طول هفته گذشته دغدغه‌ای است که باعث ابراز نگرانی برخی از فعالان حوزه مسکن شده و در صورت استمرار افزایش قیمت‌ها، بر نرخ مسکن نیز افزوده خواهد شد. این فعال حوزه فروش و توزیع آهن عنوان کرد: ظرفیت تولید آهن در کشور (در شرایط فعلی) 13 تا 14 میلیون تن در سال برآورد می‌شود که از این میزان، قریب به 5 تن به کشور‌های عراق و حاشیه خلیج‌فارس و حتی برخی از جوامع توسعه‌یافته همچون آلمان و... صادر می‌شود.
وی گفت: به واقع در شرایطی که سال‌هاست رکود بر بازار مسکن سایه افکنده، صادرات به کشورهایی همچون عراق، ایتالیا و... ناجی و همیار این صنعت در برهه زمانی فعلی، محسوب می‌شود. راستگو گفت: البته طرح برخی از انتقادات از سوی صاحب‌نظران مبنی بر لزوم پرهیز از خام‌فروشی آهن از موضوعاتی به شمار می‌رود که باید با جدیت مورد توجه قرار گیرد. وی افزود: مشکل اصلی به عدم ارزش افزوده آهن خام (سنگ آهن) باز می‌گردد که متاسفانه آنچنان که باید پوشش‌دهنده هزینه استخراج، حمل‌ونقل به بندر، بارگیری و...نیست.
راستگو گفت: در کنار این معضلات و چالش‌ها، واردات آهن از کشورهایی همچون هند و چین مزید بر علت شده تا بر دشواری‌های فعالیت در این حوزه افزوده شود و در شرایطی که استانداردهای دو کشور مذکور از حیث تولید، بسیار پایین‌تر از کشور ایران است، امکان عبور و برون‌رفت از این چالش‌ها امری غیر قابل اجتناب به نظر می‌رسد.
کسبه درگیر رکود بازار هستند
محمد آزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان آهن، فولاد و فلزات
صنعت آهن، فولاد و فلزات به عنوان صنعت مادر در تمام دنیا از حمایت‌های ویژه‌ای برخوردارند. در کشور ما اما با اینکه این صنایع مهم و پایه‌گذار صنایع دیگر هستند درگیر چالش‌های بسیاری شده‌اند. رکود که دلیل اصلی و مادر تمام مشکلات در اصناف شده است و به دلیل رکود سنگین حاکم در بازار تولیدکنندگان آهن و آهن‌فروشان نیز به تعطیلی واحدهای خود فکر می‌کنند. به عبارتی رکود حاکم در بخش مسکن که از سال 93 به بعد در کشور به وجود آمده، باعث شد که آهن‌فروشان دیگر تمایلی به حضور در این صنف نداشته باشند. بدان معنا که صنعت ساختمان هم که در رکود فرو رفته، مزید بر علت شده و بر چالش‌های پیش‌روی بازار آهن دامن می‌زند. متاسفانه در این میان همچنین افزایش قیمت مواد اولیه تولید فلز و آهن‌آلات در بازار جهانی سبب تاثیرگذاری و رشد قیمت بخش زیادی از اقلام فلزی در بازار شده که رکود را تشدید می‌کند.
با مراجعه به شهرداری مشاهده می‌شود که صدور پروانه ساخت در این سال‌ها چقدر کاهش داشته است و بسیاری از فروشندگان آهن به سمت کارهای کاذب دیگر رفته و از این صنف خارج شده‌اند. در این میان فعالان بازار در این صنف انتظار زیادی برای رفع رکود کشیدند، اما نه تنها گشایشی در بازار اتفاق نیفتاد، بلکه رکود شدیدتر هم شد.
به دنبال افزایش جهانی قیمت فلزات در بازارها بخش زیادی از اقلام آهن‌آلات و فلزات در کشور نیز طی دو سه هفته اخیر دچار افزایش قیمت شده‌اند. تاثیرات گران شدن مواد اولیه تولید فلزات و آهن‌آلات سبب افزایش قیمت 100 تومانی اقلامی نظیر تیرآهن و میلگرد و دیگر فلزات در بازار شده است.
مواد اولیه تولید تیرآهن از شمش آهن تهیه شده و با افزایش قیمت شمش آهن تبعا نرخ دیگر اقلام هم دستخوش تغییر خواهد شد و در مسیر صعودی قرار خواهد گرفت. گرچه نوسانات در قیمت جهانی فلزات تاثیر بسیاری بر قیمت آهن‌آلات در داخل دارد که به این دلیل قیمت جهانی اندکی بهبود پیدا کرده، اما نرخ سنگ آهن که در گذشته 40 تا 45 دلار بوده، در حال حاضر با قیمت 65 تا 70 دلار در بازار جهانی عرضه می‌شود. به این علت بخش زیادی از اقلام با افزایش قیمت در بازار به فروش می‌رسد.
این در حالیست که افزایش قیمت در صورت گران شدن مواد اولیه در بازار جهانی امری طبیعی بوده، اما احتمال ثبات قیمتی آهن‌آلات در بازار تا 2 ماه آینده دور از انتظار نخواهد بود. از سوی دیگر شاهد هستیم که چینی‌ها محصولات آهن و فولاد خود را از محصولات داخلی ارزان‌تر می‌فروشند. چینی‌ها کالاهایی را که تولید می‌کنند، در کشورشان انبار نمی‌کنند و به هر شکلی که شده، محصولات خود را به زیر قیمت جهانی می‌فروشند که بتوانند کالا را از کشورشان خارج کنند که محصولات‌شان در انبارها انباشته نشود و درآمدی را که از این روش به دست می‌آورند در سیستم اقتصادی خود به‌کار می‌گیرند، اما متاسفانه تولید داخلی در انبارها مانده و کسی به فکر این صنایع که از طرفی با مشکلات تهدید می‌شوند، نیست.
اجرای پروژه‌ها با اولویت استفاده از مواد و موقعیت‌ها در داخل
حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
در حال حاضر رکود تمام صنایع را گرفتار کرده و رکود بخش مسکن و کاهش پروژههای عمرانی عوامل اصلی تعطیلی برخی واحدهای فروش آهن‌آلات است. امروز شاهد تعطیلی بسیاری از واحدهای تولید آهن و فولاد هستیم که در این خصوص باید اشاره شود که کاهش طرح‌های عمرانی دولت و همچنین صنعت و مسکن دلیل این معضل است.
طی این چند سال اخیر هر روز شاهد کاهش بیشتر پروژه‌ها بوده‌ایم و امروز در بخش مسکن به جرات می‌توان گفت که هیچ‌گونه تحرکی برای ساخت‌و‌ساز وجود ندارد. بنابراین تولید داخلی در اثر این رکود و به دلیل وابستگی به مسکن در انبارها دپو شده است. بنابراین بسیاری از فروشندگان آهن‌آلات دیگر با نبود مشتری و کسب‌وکار مجبور به ترک این صنف می‌شوند. البته واردات بی‌رویه نیز در این مساله تاثیرگذار بوده، چرا که مشکلاتی را برای واحدهای داخلی ایجاد کرده است. بنابراین باید فکری برای خارج شدن بخش صنعت و مسکن از رکود کرد، چراکه این مساله به بخش‌های دیگر نیز ضربه‌های زیادی وارد کرده و بسیاری را بیکار کرده است. برای حل این مشکل راهکارهای بسیاری وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها تامین کالا و اجرای پروژه در هر طرحی با اولویت استفاده از مواد و موقعیت‌ها در داخل کشور است. به‌طور مثال اکنون شرکت‌های زیادی در ایران هستند که بیشتر تجهیزات کارخانه‌های فولادسازی را تولید می‌کنند. بنابراین در زمینه تجهیزات به کمک خارجی‌ها نیاز نداریم، بلکه قراردادهای خارجی ما باید به سمتی برود که ظرفیت تولید کارخانه‌ها را افزایش دهد.
