سطح جدید مداخله آمریکا در بحران
بحران کشورهای حاشیه خلیج فارس پیچیده و کش‌دار شده و نه قطر حاضر است شروط عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر را برای پایان محاصره این کشور بپذیرد و نه این کشورها از شرط و شروط خود کوتاه می‌آیند.
خلاف اظهارات اولیه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده در دفاع از عربستان حالا به‌نظر می‌رسد واشنگتن به این نتیجه رسیده که بن‌بست در بحران شرکای اصلی‌اش تهدید علیه منافع این کشور در منطقه است. همین حساب و کتاب‌های دیپلماتیک رکس تیلرسون، وزیر امورخارجه آمریکا را واداشت تا در اولین سفر دیپلماتیک تعیین‌کننده خود به کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر کند و کویت هم اولین مقصد این سفر چهارروزه است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد تیلرسون از دوشنبه تا پنجشنبه به کویت، قطر و عربستان سعودی سفر می‌کند تا در دیدار با رهبران کشورهای عربی راه‌های جدید حل‌و‌فصل مناقشات اخیر را مورد بررسی قرار دهد، مناقشه‌ای که با وجود تلاش‌های کویت برای میانجیگری همچنان به قوت خود باقی‌است. آن‌طور که مقامات ایالات‌متحده روز گذشته اعلام کردند، تیلرسون انتظار ندارد در این سفر به پیشرفت چشمگیری دست یابد بلکه فقط می‌خواهد راه‌های ممکن برای آوردن همه طرف‌ها به میز مذاکره را بررسی کند. هموند، مشاور ارشد تیلرسون با اشاره به رد شروط ١٣گانه عربستان سعودی و متحدانش از سوی قطر برای پایان بحران و محاصره این کشور گفت: حالا ما با کویت همکاری خواهیم کرد تا ببینیم آیا می‌توانیم استراتژی متفاوتی برای حل بحران بیابیم. هموند که به همراه تیلرسون پیش از سفر به کویت به ترکیه سفر کرده بود، در جمع خبرنگاران استانبول گفت: برآورده‌کردن این ١٣ درخواست، دست‌کم به‌عنوان یک مجموعه، عملی نبود. به گفته او به‌طور جداگانه می‌توان روی شروط کار کرد. شروط عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین موارد مختلفی را شامل می‌شد، از بستن شبکه خبری الجزیره تا قطع ارتباط با گروه‌های اسلامی از جمله اخوان‌المسلمین، محدودکردن ارتباط با ایران و خروج نیروهای نظامی ترکیه از قطر. هموند مشخص نکرد که قطر ممکن است کدام یک از شروط ١٣گانه عربستان سعودی و متحدانش را بپذیرد اما گفت عربستان سعودی، بحرین، امارات و مصر هم باید برای رسیدن به توافق امتیازاتی بدهند. او به‌طور ضمنی به دست‌داشتن همه بازیگران این بحران در حمایت از تروریست اشاره کرد و گفت: «این یک خیابان دوطرفه است و هیچ دست پاکی درکار نیست».
به نظر می‌رسد درخطربودن منافع نظامی ایالات‌متحده یکی از نگرانی‌های اصلی واشنگتن است. دو کشور از این پنج کشور درگیر، میزبان مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه هستند: بحرین میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات‌متحده است و قطر میزبان پایگاه هوایی العدید که بزرگ‌ترین تأسیسات نظامی ایالات‌متحده در خاورمیانه به‌شمار می‌رود و مرکز عملیات‌های ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا در عراق و سوریه است. همین منافع است که رکس تیلرسون را به منطقه کشانده است، هرچند میانجیگری کویت به‌جایی نرسیده و ازهمین‌رو مشخص نیست آمریکا بتواند کاری از پیش ببرد. کویت در این بحران نقش میانجی را بازی کرده و از یک سو پیام‌های قطر و از سوی دیگر پیام‌های عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر را به دو طرف مناقشه می‌رساند. آمریکا در این مدت از تلاش‌های کویت در این زمینه حمایت کرده و حدود ١٠ روز پیش هم مناقشه این کشورهای عربی را «اختلافات خانوادگی» بین کشورهای حوزه خلیج فارس خواند، اما به باور ناظران سفر تیلرسون به منطقه نشان‌دهنده سطح جدید مداخله ایالات‌متحده است. تیلرسون پس از کویت در روزهای آتی به قطر و عربستان سعودی سفر خواهد کرد تا شاید بحرانی که نزدیک به یک ماه پیش آغاز شد را حل‌و فصل کند.
روز پنج ژوئن ابتدا عربستان سعودی و سپس بحرین اعلام کردند برای حفاظت از منافع ملی، مبارزه با افراطی‌گری و تروریسم، و دخالت قطر در مسائل داخلی کشورشان رابطه سیاسی‌شان را با این کشور قطع می‌کنند. ساعتی بعد امارات متحده عربی و مصر هم روابط سیاسی خود را با قطر قطع کردند. راه‌های زمینی و حریم هوایی این کشورها برای قطر مسدود شده است.
تیلرسون در ترکیه
رکس تیلرسون پیش از سفر به کویت به ترکیه سفر کرد و با مقامات ترکیه‌ای از جمله رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری این کشور دیدار کرد. تیلرسون ابراز امیدواری کرد حدود شش ساعت دیدار با اردوغان در سه موقعیت مختلف بتواند به بهبود رابطه دو کشور منجر شود. رکس تیلرسون و مولود چاووش‌اوغلو، همتای ترکیه‌ای‌اش هم در یک شام کاری در استانبول با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. منابع دیپلماتیک اعلام کردند: وزیران خارجه ترکیه و آمریکا در یک شام کاری در دفتر نخست‌وزیری در استانبول درباره بحران سوریه، مبارزه با تروریسم و بحران قطر با یکدیگر گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. براساس گزارش‌ها چاووش‌اوغلو و نیز رجب طیب اردوغان در مذاکرات خود با تیلرسون بار دیگر بر مخالفت خود با ادامه ارسال سلاح برای شبه‌نظامیان کرد در چارچوب عملیات رقه و جنگ علیه داعش تأکید کردند و گفتند، ترکیه در واکنش به هرگونه تهدید از جانب این شبه‌نظامیان کرد به‌ویژه در شهر عفرین که شاهد تنشی بین نیروهای ترکیه است، تردید نخواهد کرد.
