فناوری فرسوده تولید داخلی سنگ
صنعت سنگ یکی از صنایع مهم در چرخه اقتصاد به شمار می‌رود که متاسفانه در چند سال اخیر عوامل بسیاری در کنار هم دست به دست هم داده‌اند تا این صنعت را از پای درآورند.
در تمام دنیا به این دلیل که صنعت سنگ به صنعت ساخت‌و‌ساز وابسته است، متولیان امر تلاش کرده‌اند تا صنعت ساخت‌و‌ساز را سرپا نگه دارند تا رونق صنایع بسیاری که به آن وابسته‌اند به‌ویژه صنعت سنگ تهدید نشود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، متاسفانه طی سال‌های گذشته به دلیل رونق بازار داخلی، کسانی که تخصص کافی در زمینه تولید نداشتند وارد این حرفه شدند و کارخانه‌های سنگبری ایجاد کردند، ولی با ادامه رکود در بازار از گردونه تولید حذف می‌شوند. همچنین به دلیل سنتی بودن تولید و قدیمی بودن سنگ‌های فرآوری، قیمت تمام‌شده سنگ تولیدی بالا می‌رود و تنها کسانی می‌توانند به فعالیت تولیدی ادامه دهند که تکنولوژی و تخصص روز را به خدمت بگیرند.
علاوه بر اینها در زمینه بررسی مشکلات موجود در تولید و صادرات سنگ لازم است کارهای فرهنگی و تحقیقاتی جامعی در رابطه با این مشکلات برای دستیابی به آمار صحیحی از آنها و ارائه راهکارهای لازم انجام شود که تا امروز متاسفانه به موارد یادشده توجه لازم نشده است و از سوی دیگر بستن تعرفه روی سنگ‌کوپ که چند سال قبل هم به‌طورغیر کارشناسانه انجام و پس از وارد آوردن خساراتی جبران‌ناپذیر کنسل شد و مجددا قبل از آمادگی برای صادرات سنگ بریده توسط بدنه اصلی صنعت سنگ مجددا دولت اقدام به بستن تعرفه روی سنگ‌کوپ کرده که به عقیده کارشناسان، تا زمانی که در سنگ بریده نتوانیم قوی ظاهر شویم این تصمیم نیز نه‌تنها کارساز نخواهد بود، بلکه ضربات مهلکی نیز بیشتر از قبل به معادن وارد خواهد کرد.
به سلیقه بازار جهانی توجه کنیم
در این باره اسرافیل احمدیه، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان اظهار کرد: مواردی که برای بازار صادرات سنگ باید مورد توجه قرار گیرد، شامل بازار، کیفیت، نوسازی ماشین‌‌آلات و استفاده از نیروهای متخصص است. به گفته وی، برای حضور موفق در بازار جهانی، توجه به سلیقه بازار یکی از الزامات است. به گفته احمدیه، ایجاد کنسرسیوم صادراتی از ۱۶ سال گذشته مطرح شده و در جلسه فعالان بخش خصوصی با دولت این موضوع پیگیری شده و انجام آن بر عهده سازمان صنعت، معدن و تجارت است که امید است با همکاری اتاق بازرگانی این مهم انجام شود.
وی درباره تبلیغات برای صنعت سنگ نیز عنوان کرد: از سوی صدا و سیما خبری مبنی بر تبلیغات رایگان از تولیدات داخلی شنیده شده است. ما نیز آمادگی داریم واحدهای خود را معرفی کنیم تا از این طریق محصولات داخلی را به بازار داخلی و خارجی معرفی کنیم.
استخراج سنگ‌های زیرزمینی را می‌توان با ایجاد تعامل انجام داد
همچنین اسدا... کشاورز، مدیرکل اکتشافات صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: ایران از نظر فناوری در صنعت سنگ وضعیت مناسبی دارد، اما چالش‌هایی مانند رکود در بازار مسکن و مخالفت ارگان‌هایی همچون منابع طبیعی و محیط‌زیست برای انجام عملیات معدنکاری و... باعث شده روند معدنکاری در بخشی از موارد با مشکل روبه‌رو شود. در این زمینه شاهدیم که وزارت صنعت، معدن و تجارت سعی کرده تعاملی بین طرفین برقرار کند و تلاش‌ها همچنان در این زمینه ادامه دارد.
به گفته وی، اکنون که با رکود در بازار داخلی روبه‌رو هستیم، می‌توانیم از این فرصت برای راه یافتن به بازار جهانی استفاده کنیم، زیرا ایران با توجه به ذخایر فراوان و تنوع گسترده در سنگ‌های تزئینی می‌تواند در بازار جهانی موفق باشد. به گفته کشاورز، اکتشافات در ایران هنوز به شکل فتح‌العرضی است و مطالعات دقیقی درباره ذخایر پنهان نداریم. بنابراین یک فرصت طلایی است که مطالعاتی در این زمینه انجام دهیم و با برداشت این ذخایر، معضلی که گریبانگیر صنعت سنگ شده را از بین ببریم.
کشاورز معتقد است: هرگونه فعالیت اقتصادی حدود ۵۰ درصد به تجارت آن وابسته است، این درحالیست که ضعف در فروش محصولات سنگی در ایران به‌دلیل نداشتن مدیریت بازرگانی مناسب و راه نیافتن به بازار جهانی دیده می‌شود.
این موضوع نیازمند آموزش است، زیرا اگر تولید عالی داشته باشیم اما نتوانیم در بازار عرضه کنیم در واقع کاری انجام نداده‌ایم. به گفته وی، بازار اروپا بسیار تنوع‌طلب است و می‌توان از این موقعیت استفاده کرد، اما نبود انسجام بین زنجیره تولید سنگ در ایران باعث شده تا در عمل جایی در بازار جهانی نداشته باشیم. وی ادامه داد: استخراج سنگ‌های زیرزمینی را می‌توان با ایجاد تعامل با سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی انجام داد. در این زمینه مذاکراتی با سازمان محیط‌زیست انجام شده و قرار است معدن پشت‌بادام در استان لرستان به شکل زیرزمینی استخراج شود.
واردات بی‌رویه سنگ کارخانه‌ها را به تعطیلی کشاند
علی مختاری، رئیس اتحادیه سنگبری های اصفهان
کاهش فعالیت‌ها در صنعت ساختمان باعث شد تا رکود عجیبی بر بازار سنگ حاکم شود. این رکود در چند سال اخیر بی‌سابقه بوده و گویا قرار هم نیست شاهد رونق دوباره در این بخش باشیم. در حال حاضر فعالیت‌های ساختمانی بیش از حد انتظار کاهش داشته و این صنف را تحت‌تاثیر قرار داده است.
امروز 6 هزار واحد تولیدی سنگبری در ایران فعالیت دارند که به دلیل رکود شاهد تعطیلی یکی پس از دیگری آنها هستیم. این در حالیست که مشکل واردات بی‌رویه نیز مزید بر علت شده است. واردات بی‌رویه سنگ خارجی از جمله سنگ قبر از مرزهای رسمی کشور، بازار این بخش را با چالش مواجه کرده است. این واردات بی‌رویه نیز تعطیلی کارخانه‌های ایرانی را در پی دارد. در حال حاضر هند، چین و ترکیه مراکز عمده صادرات سنگ به ایران هستند که این واردات در حالی انجام می‌شود که ایران پس از هند، چین و ایتالیا مقام چهارم معادن سنگ دنیا را دارد. اما شاهد هستیم که متولیان نه‌تنها اقدامی حمایتی به جهت حفظ تولید داخلی انجام نداده‌اند بلکه با صدور مجوزهای مختلف زمینه ورود سنگ‌کوپ و سنگ فرآوری‌شده از کشورهای مختلف ازجمله ترکیه را به کشور هموار کرده‌اند، به‌صورتی که هم‌اکنون بازارهای بزرگ ایران علی‌الخصوص تهران جولانگاه سنگ‌های فرآوری‌شده خارجی ترکیه‌ای شده و هم‌اکنون استفاده از سنگ‌های ترکیه‌ای در ساختمان‌ها و پروژه‌های شاخص کشور به عنوان نماد ارزش و مبنای اعتبار پروژه و افتخار سازنده و موقعیت اجتماعی مصرف‌کننده شناخته می‌شود. در کشور تامین 90 درصد سنگ مورد نیاز ساختمانی کشور از معادن داخلی انجام می‌شود اما متاسفانه فناوری این صنعت فرسوده است و دولت نیز حمایت مناسبی از این بخش ندارد. با توجه به آمارهای اعلام‌شده ضرورت دارد اشاره شود که قرار بوده 16 میلیارد تومان وام به صنعت سنگ اختصاص یابد. این وام‌ها به دست ما که در این صنعت هستیم، نرسیده و مشخص نیست این وام‌ها چگونه پرداخت شده و از فیلتر اتحادیه عبور نکرده است.
بنابراین رفع مشکل صنعت سنگ در گرو صادرات خواهد بود و در غیر این صورت محدودشدن به بازار داخل با وجود رشد منفی صنعت ساختمان، این بخش را با بحران شدید مواجه خواهد کرد.
70 درصد واحدهای تولیدی در رکود به سر می‌برند
امیرحسین حیدرزاده بیوکی، تولیدکننده سنگ
یزد یکی از قطب‌های سنگ ایران است که در حال حاضر متاسفانه مشکلات بسیاری موجب شده تا این جایگاه را از دست بدهد. در منطقه یزد تقریبا ۷۰ درصد واحدها در رکود به سر برده و تولید خود را نسبت به ۳ سال پیش ۶۵ تا ۷۰ درصد کاهش داده‌اند. این در حالیست که در داخل کشور بازار سنگ وضعیت مناسبی ندارد و بنابراین تمامی شاغلان این صنف در تلاش هستند تا بخش صادرات را فعال‌تر کنند تا از این طریق محصولات تولیدی خود را در بازارهای خارج عرضه کنند. صادرات کاهش یافته، در کل هم سنگ‌های فرآوری و هم سنگ‌های بریده قبل از رکود صادر می‌شد اما صادرات سنگ‌های خام نسبت به سنگ‌های بریده بیشتر بود اما سال گذشته هیچ‌گونه صادراتی نداشتیم و می‌توان گفت میزان صادرات‌مان به صفر رسیده بود. همچنین بازار صادرات سنگ‌های تزئینی به دست ترکیه، مصر و عمان افتاده، از آن طرف هیچ‌گونه زیرساختی هم برای داشتن تکنولوژی برای تولید سنگ‌های فرآوری در نظر نگرفته‌اند که حداقل کارخانه‌ها بتوانند سنگ فرآوری را صادر کنند.
امسال واحدهای تولیدکننده سنگ تصمیم گرفتند تا در قالب کنسرسیوم‌های صادراتی در بازارهای هدف سرمایه‌گذاری کنند و امیدوار هستیم که دیگر واحدها نیز به جمع ما بپیوندند زیرا اگر صادرات انجام ندهیم وضعیت‌مان از قبل هم بدتر خواهد شد. خارج نشدن از رکود بلندمدت، بازار سنگ را دچار مشکل کرده، به‌طوری که به جرات می‌توان گفت یک سال است که تولید کاهش چشمگیری داشته است و اکثر واحدها با توان ظرفیت 30 تا 40 درصدی خود تولید می‌کنند. در حال حاضر سوالی که ذهن اهالی این صنعت بزرگ را درگیر کرده، این است که راهکار دولت در این زمینه چیست و با چه سیاستی می‌خواهد از این صنعت در راستای دستیابی به جایگاه واقعی خود حمایت کند؟ در شرایطی که فقط ۵ درصد از سنگ‌های استخراجی معادن به صورت کوپ و فرآوری‌شده صادر می‌شود و ۹۵ درصد مابقی در کارخانجات داخلی فرآوری می‌شود و به دلایل عنوان شده در محل کارخانجات تلنبار می‌شوند، به صورتی که سالن‌های تولید کارخانجات تبدیل به انبار محصولات فرآوری شده است وظیفه حاکمیت و متولیان این صنعت چیست؟
