برخورد نمایشی شهرداری با اعتیاد
تعداد معتادان متجاهر در تهران را حدود ۱۵هزار نفر تخمین زدهاند. تا پایان سال ۹۵ برای نگهداری ۱۰هزار نفر از معتادان متجاهر ظرفیتسازی و نسبت به جمعآوری پنج تا ششهزار نفر از معتادان متجاهر اقدام و پیشبینی شد تا آنها را از سطح تهران جمعآوری کنند.
بهگفته وزیر کشور این معتادان در مراکز معینی شش ماه نگهداری، درمان، سمزدایی و توانمندسازی شدند. در راستای ساماندهی معتادان متجاهر دستگاههای مختلف از جمله وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، شهرداری و نیروی انتظامی هماهنگیهای لازم را انجام میدهند. اجرای برنامههای مشترک نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی همواره بر این تفکر استوار بوده که معتادان متجاهر بار دیگر به کوچه و خیابانهای پایتخت برنگردند، اما با گذشت زمان معینی شهر بار دیگر پاتوق معتادان شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، حسن خلیلآبادی، منتخب مردم تهران برای شورای پنجم با اشاره به لزوم برخورد منطقی و علمی با مساله اعتیاد در شهر تهران میگوید: «پدیده اعتیاد چند وجه دارد. شورا نیازمند برنامهای اصولی و علمی برای مقابله، کنترل و پیشگیری از اعتیاد است. مدیریت شهری به همراه سایر سازمانها باید تاثیر عوامل ایجادکننده اعتیاد مانند بیکاری، بحرانهای اجتماعی و... را کاهش دهند و آنها را کنترل و مدیریت کنند.»
مهمترین عوامل ایجادکننده اعتیاد را چه میدانید؟
پدیده اعتیاد پدیدهای چندوجهی است و باید از جنبههای مختلف بررسی شود و عوامل ایجاد آن را شناسایی کرد. به اعتقاد اعضای شورای پنجم اعتیاد یک بیماری اجتماعی است که به دلایل مختلفی مانند بیکاری و... به وجود میآید. بنابراین باید به همه عوامل ایجادکننده اعتیاد توجه کرد و برنامههای مدون را برای پیشگیری از مساله اعتیاد به کار بست.
رویکرد فعلی مدیریت شهری تهران را تا چه میزان در زمینه کاهش تبعات اعتیاد و معضل اعتیاد موثر میدانید؟
تمام نهادها، دستگاهها و ادارات و حتی شخصیتها در مقابل پدیدهها و آسیبهای اجتماعی مسئول هستند. سازمان مدیریت شهری نیز یکی از دستگاههایی است که نقشی موثر در پیشگیری و درمان اعتیاد دارد. اگر مدیریت شهری بخواهد کار مفیدی در زمینه معضل اعتیاد انجام دهد، باید سازمانهای مردمنهاد و متخصصان فعال در این زمینه را تقویت کند تا بتوانند بهگونهای موثر در درمان این آسیباجتماعی راهگشا باشند. بهدلیل نقش دستگاههای مختلف در زمینه کنترل و پیشگیری اعتیاد نقش مدیریت شهری بهتنهایی به میزان زیادی تعیینکننده نیست، اما باید بهمیزان مسئولیتهای محوله اجتماعی باید احساس مسئولیت کند. رویکرد فعلی در مدیریت شهری و سایر دستگاهها پاککردن صورتمساله اعتیاد است. آنها به این منظور معتادان را جمعآوری میکنند و از یک محله به محله دیگری میبرند و بهصورت نمایشی با مساله اعتیاد برخورد میکنند و در واقع برای از بین بردن زمینههای ایجادکننده اعتیاد، اصلاح و بهبود آنها تلاش مدونی صورت نمیگیرد. در صورتی که مبارزه اصولی و برپایه منطق با اعتیاد صورت گرفته و مدیریت شهری و سایر مسئولان واقعا به این مساله اهمیت داده بودند، شاهد گسترش این پدیده نبودیم. افزایش پدیده شوم اعتیاد در جامعه نشاندهنده آن است که سازمانهای مسئول در این پدیده بهخوبی وظایف خود را انجام ندادهاند.
مهمترین برنامههای شورا در بحث ساماندهی معتادان متجاهر چیست؟
مدیریت شهری میتواند تسهیلکننده اقدامات سازمانبهزیستی و نیروی انتظامی در زمینه ساماندهی معتادان متجاهر باشد، امکانات در اختیار آنها بگذارد و سمنهای فعال در این زمینه را تقویت کند. برنامه شورا در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی است که برای کاهش تقاضا و پیشگیری از اعتیاد تدوین شده است و خارج از این اهداف و برنامهها عمل نمیکند. شورا در این راستا بیشتر به مشارکت مردم و طرحهای علمی سازمانهای مردمنهاد تکیه کرده است.
اصلیترین شیوه مقابله با اعتیاد در شورای پنجم چیست؟
اصلیترین شیوه شورا مقابله علمی و منطقی با این پدیده و جایگزینی این روشها با شیوههای نمایشی و غیرعلمی است. عمده فعالیت شورا مذاکره با متخصصان و افرادی است که در این زمینه سابقه علمی، تخصصی و کارآمد دارند. با استفاده از طرحها، پیشنهادات و برنامههای آنها میتوانیم استفاده از روشهای ناکارآمد فعلی را متوقف کنیم. برخورد با معتادان بهویژه معتادان متجاهر، کاهش و پیشگیری از اعتیاد و درمان معتادان نیازمند پروتکلهای ویژه است. عواملی مانند بیکاری، شرایط اجتماعی، نحوه عرضه موادمخدر در شهر و... را باید کنار هم گذاشت و برنامهریزی کرد. مدیریت شهری باید با فضاسازی و ایجاد بسترهای مناسب به اجرای برنامهها کمک کند. یکی از مهمترین برنامههای شورا افزایش نشاط و شادی در جامعه است، زیرا یکی از عوامل ایجاد و گسترش اعتیاد افسردگی فکری شهروندان است. مردم را باید به سمت شادزیستن و شور و شعف سوق دهیم و برنامههایی برای افزایش سطح شادی و نشاط در جامعه داشته باشیم.
مهمترین مشکلات شورای پنجم برای ساماندهی جامع به معضل اعتیاد چیست؟
به اعتقاد من مهمترین مشکل شورا ناهماهنگی بین سازمانهای مسئول و توقع بیش از توان و امکانات شورای شهر در بحث اعتیاد است. شورا منکر این اصل نیست که باید در این زمینه فعال باشد، اما اگر همه مسائل بر دوش مدیریت شهری باشد، اشتباه است. از آنجا که کلانشهرهایی مانند تهران مدیریت یکپارچه و واحد شهری ندارند، بنابراین این انتظار معقولی از شورا و شهرداری نیست. اگر همه شهرهای بزرگ ایران از مدیریت یکپارچهای برخوردار بودند، شهرداری و شورای شهر مسئول تمام مسائل و آسیبهای اجتماعی بود، بنابراین در حال حاضر باید بخشی از مسئولیت خود را بهدرستی انجام دهد. سهم عمده بحث پیشگیری و کاهش آسیبهایاجتماعی و اعتیاد برعهده سازمانهای مسئول دیگر است.
باتوجه به زنانهشدن چهره اعتیاد، شورا چه برنامهای برای ساماندهی زنان معتاد دارد؟
زنانهشدن چهره اعتیاد باعث تاسف و نشاندهنده آن است که اگر از معضل اعتیاد پیشگیری نشود، در اقشار و جنیستهای مختلف توسعه پیدا میکند. شورا نیز در حد توان این پدیده را کنترل و در مواقع لزوم مهار میکند. امکاناتی را در اختیار زنان معتاد قرار میدهد تا آنها بتوانند در مکانهای مناسب زندگی کنند و درمان، بازپروری و حمایت شوند. مهمترین مشکل معتادان متجاهر بهویژه زنان معتاد عدم حمایت کافی از آنهاست. آسیبپذیری زنان در مواجهه با اعتیاد از مردان بیشتر است. بنابراین آنها ضمن درگیری با اعتیاد دچار آسیبهای دیگر نیز میشوند که باید از آسیبهای مضاعف آنها پیشگیری کرد.
شورا در زمینه فرهنگسازی برای جلوگیری از اعتیاد چه برنامههایی دارد؟
کمیسیون فرهنگی شورا بهمحض آغاز فعالیت قطعا برنامههایی را در این زمینه ارائه میدهد، اما رویکرد در این زمینه علمی، منطقی و کارآمد است تا بتوان به کاهش پدیده شوم اعتیاد کمک کرد.
راهحل کاربردی شورا برای کنترل زمینههای ایجادکننده اعتیاد چیست؟
یکی از مقولههای مهمی که شورا در دستورکار دارد، توجه به بحث کارآفرینی در شهر است. توجه و اهمیت به بحث کارآفرینی میتواند به کاهش آسیباجتماعی اعتیاد کمک کند و بازگشت به جامعه و اشتغال افراد معتاد یکی از کارآمدترین راهحلها در مدیریت زمینههای ایجادکننده اعتیاد است. میتوان مراکزی را برای اشتغال معتادان پاکشده یا در حال ترک ایجاد کرد. معتادان دارای توانمندی خاص را نباید به حال خود رها کرد تا وضعیت اعتیاد آنها بدتر شود. راهحل کاربردی شورا استفاده از توانمندی این معتادان در زمینه اشتغال است تا آنها بهمرور اعتماد بهنفس ازدسترفته خود را به دست آورده و به زندگی عادی خود برگردند. احتمالا شورا در زمینه توانمندسازی و بهکارگیری معتادان در زمینه اشتغال برنامههایی جامع و کامل دارد. برای مثال، اکنون شهرداری برای زنان بیسرپرست امکانات و کارگاههایی ایجاد کرده که در آنجا کار و کسب درآمد کنند. شورا نیز قصد دارد برای معتادان این کار را انجام دهد. بخشی از معتادان بهدلیل بیکاری و عدم حمایتهای اجتماعی و خانوادگی به اعتیاد روی میآورند. معتادان متجاهر نیز پس از جمعآوری، بهبود و توانمندی میتوانند به این مراکز ملحق شوند تا از آنها در زمینه اشتغال بهره گرفت. این افراد همه انسانند و قربانی عملکرد نادرست مسئولان و بیتوجهی جامعه و خانوادهها به آنها شدهاند. شورای شهر باید برنامهای برای اصلاح و بهبود شرایط زندگی و افزایش روحیه همه شهروندان داشته باشد. بهویژه معتادان متجاهر مبتلا به بیماریهایی مانند هپاتیت، ایدز و... از دغدغههای کاری شورا هستند.