ادامه بلاتکلیفی سپرده‌گذاران بانکی/ تصمیم در شرایط «بی‌اطلاعی»!
این روزها موضوع ادغام برخی بانک‌ها، آشوبه‌ای را دل سپرده‌گذاران به وجود آورده است. صف‌های طویل و اجتماع مردم مقابل بانک‌ها این نگرانی را به وضوح نشان می‌دهد؛ به طوری که سپرده‌گذاران در مراجعاتی که به بانک‌ها و موسسه‌های مالی و اعتباری دارند، تضمینی می‌خواهند که سپرده‌های آنها ایمن بماند. این در شرایطی است که در ماه‌های گذشته بانک‌مرکزی رفتارهای ضد و نقیضی از خود نشان داده است.
اقتصاد آنلاین - طاهره رضوی؛ طی این مدت بارها شنیده شده است که اگر بانکی ورشکست شود، بانک مرکزی هیچ‌گونه ضمانتی برای سپرده‌های بانکی ندارد. شاهد مثال، اظهارنظر اخیر رییس‌کل بانک مرکزی است. ولی‌الله سیف در این همایش تاکید کرد: اعطای مجوز فعالیت توسط بانک مرکزی به موسسات اعتباری، دارای معنای روشن و تعریف‌شده حقوقی است. در هیچ کجای دنیا، این مجوز به‌معنای تضمین فعالیت‌های بانک و نتایج عملیات آن نیست.
در مقابل نیز دائما می‌گویند نگران نباشید، جای سپرده‌ها امن است. محمدرضا جمشیدی، دبیرکل کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری چندی پیش عنوان کرد: به طور حتم سپرده‌گذاری نزد موسسات فاقد مجوز هیچ‌گونه نظارت و امنینی نخواهد داشت، اما اگر بانک یا موسسات دارای مجوز با مشکل احتمالی مواجه شوند، سپرده‌های تا 100 میلیون تومان آنها مورد تضمین صندوق ضمانت سپرده‌ها است و امنیت کامل دارد.
در این میان، یک زمانی هم عنوان می‌شود که سپرده‌گذاران می‌توانند با توجه به ریسکی که هر بانک و موسسه دارد، درباره آن تصمیم بگیرند. این در حالی است که در حال حاضر بانک‌ها حاضر نیستند که به‌طور کاملا شفاف وضعیت مالی خود را افشا کنند. البته بانک مرکزی از چندی پیش بانک‌ها را ملزم کرد تا صورت‌های مالی خود را براساس استانداردهای جهانی به روز کنند و این الزام همراه شد با مشکلاتی برای بانک‌ها و سهامدارانشان در بورس. اگرچه ریشه مشکلات بانک‌ها و حواشی باز و بسته شدن نمادشان در بورس، عمل به دستور جدید بانک مرکزی برای انطباق با استانداردهای جهانی و اصلاح صورت‌های مالی نبود، بلکه این مشکلات ریشه در تخلفاتی داشت که سال‌ها در نظام بانکی رایج بوده است.
طبق گفته مسوولان نظام بانکی و همچنین سیاست‌گذاران پولی و بانکی، آنچه بانک مرکزی به‌عنوان صورت‌های مالی نمونه در قالب استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) در اختیار بانک ها قرار داده، جزیی از این استانداردهاست، نه همه آن.
با توجه به این شرایط، این سوال مطرح است که وقتی اطلاعات درستی از شرایط بانک‌ها وجود ندارد، سپرده‌گذاران چگونه می‌توانند درباره سپرده‌گذاری یا عدم سپرده‌گذاری در یک بانک تصمیم بگیرند؟
در این خصوص، رییس شورای عالی انجمن حسابداران خبره ایران می‌گوید: هم‌اکنون قابلیت اتکا به صورت‌های مالی بانک‌ها کمتر شده است و این نگرش وجود دارد که بانک‌ها باید اطمینان بیشتری در صورت‌های مالی خود ایجاد کنند.
هوشنگ خستویی می‌افزاید: وضعیت کنونی نظام بانکی کشور امیدوارکننده و خوشبینانه نیست و به‌همین‌جهت بانک مرکزی بر شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها تاکید دارد تا مطالبات در طبقه خود جای بگیرد و برای مطالبات معوق نیز ذخایر کافی گرفته شود.
عباس هشی، کارشناس اقتصادی نیز تصریح می‌کند: نبود مدیریت صحیح برای اعطای تسهیلات، بی‌توجهی به نظارت بانک مرکزی، بنگاه‌داری، جمع‌شدن دارایی‌های مسموم و حداکثر استفاده از امکانات دولتی برای تمدید تسهیلات و تاکید بر شایسته‌سالاری از موارد هشدار است و در‌صورتی‌که بازرسان در گزارش‌های بازرسی خود آن را درج کرده باشند، به معنای آن است که احتمال تکرار این پدیده‌ها وجود دارد.
عباس وطن‌پرور، کارشناس اقتصادی نیز می‌گوید: صورت های مالی بانک ها هنوز بطور کامل شفاف نشده و ترازنامه آنها نیاز به اصلاحات ساختاری دارد؛ همچنین می‌بایست از شناسایی درآمدهایی که قابل تحقق نبوده از جمله سود فروش دارایی‌های بین شرکت‌های تابعه و سود تسهیلات پرداختی معوق خودداری شود.
