کودکان بیوه معضل روستاهای محروم
ازدواج زودهنگام عبارت است از هر ازدواجی که در سنین زیر ١٨سالگی صورت گرفته، در صورتی که دختر از نظر جسمی، فیزیولوژیکی و روانی برای ازدواج و فرزندآوری آماده نیست.
در ایران بنابر آمار موجود از سال ۱۳۸۵ تا نیمه اول سال ۱۳۹۴ تعداد ۸۹۰هزار دختر زیر ۱۸سال ازدواج کرده‌اند که در این بین دخترانی نیز بوده‌اند که زمان ازدواجشان زیر ۱۰ سال بوده است. براساس گفته‌های کارشناسان امر، تعداد ازدواج‌های زودرس دختران طی چند سال اخیر افزایش یافته است. همچنین گفته می‌شود ۱۷درصد دختران ایرانی زیر ۱۸سال ازدواج می‌کنند. این در حالی است که در بهمن سال گذشته شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، در این زمینه گفت: «در دو سال اخیر آمار نگران‌کننده‌ای از ازدواج دختران، پیش از رسیدن به سن قانونی و ثبت آنها به دست ما رسیده و حتی شاهد ازدواج دختران کمتر از ۱۰ سال نیز بوده‌ایم.»
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ،آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات معصومه آقاپور علیشاهی، عضو فراکسیون زنان مجلس، درباره تبعات ازدواج زودهنگام کودکان است.
در کنوانسیون حقوق کودک، تمام افراد زیر 18سال کودک تلقی می‌شوند، با این حال ازدواج کودکان یک پدیده جهانی است. درباره معضل کودکان بیوه و ازدواج دختران زیر 18سال در کشور توضیح دهید.
در برخی شهرستان‌ها و روستاهای کشور ازدواج دختران زیر 18سال و بیوه شدن آنها یک معضل اجتماعی است. باید به مسائل زیرساختی این معضل اجتماعی توجه شود، چون عوامل بروز این معضل فقر فرهنگی و فقر اقتصادی خانواده‌هاست. برای مثال، در بازدید از برخی روستاهای صعب‌العبور، دختران فقط امکان تحصیل تا مقطع ابتدایی را دارند. دختران در این روستاها امکان یادگیری مهارت‌های زندگی و ادامه تحصیل را ندارند. برای مثال، اغلب خانواده‌های آنها بر این باورند که با تحصیل دخترانشان تا پایان مقطع دبستان دیگر کاری از دست این دختر بر نمی‌آید و باید در اسرع‌وقت ازدواج کند. در این شرایط خانواده عروس هزینه شیربها را از داماد اخذ می‌کند. در اصل آنها دخترانشان را به‌عنوان یک ظرفیت اقتصادی برای خانواده‌ها می‌دانند. این در حالی است که با تقویت اقتصاد روستایی می‌توان نسبت به خودکفایی خانواده‌ها اقدامات اساسی انجام داد. از دیگر نارسایی‌های موجود در برخی روستاها می‌توان به کمبود مراکز بهداشت و درمان اشاره کرد. در این وضعیت دختران زیر 18سال و به‌ویژه دخترانی که در زیر سنین 15سالگی ازدواج می‌کنند، به علت شرایط ویژه جسمی دچار مشکلات عدیده همچون مشکلات جسمی، روحی و روانی می‌شوند. طبیعتا این مشکلات باعث شده دختران در روستاها از استانداردهای تعریف‌شده در حوزه سلامت برخوردار نباشند. در اصل این دختران در حالی مادر می‌شوند که هنوز کودکی نکرده و نسبت به وظایف خود هیچ آگاهی‌ای ندارند.
درباره شرایط پسران در ازدواج‌های زودهنگام توضیح دهید.
اغلب پسران به دلیل نبود شغل مناسب در روستاها به شهرها مهاجرت کرده و همسرشان را به خانواده‌های پدری یا مادری می‌سپارند. با بررسی وضعیت پسران باید گفت که آنها در حاشیه شهرها به فعالیت مشغول هستند. این در حالی است که در کشور ما شرایط مناسبی در زمینه اشتغال، تحصیل و فعالیت زنان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی وجود ندارد.
برخی دختران بعد از ازدواج به دلایل مختلف همچون طلاق یا فوت همسر با شرایط ویژه‌ای مواجه می‌شوند. در این باره توضیح دهید.
این‌گونه طلاق‌ها در شهرهای مجاور کلانشهرهای کشور و حاشیه شهرها به‌وفور مشاهده می‌شود. برخی دختران بعد از طلاق به ازدواج‌های موقت تن می‌دهند. باید توجه داشت که این وضعیت نه‌تنها برای دختران زیر 18سال کشور مناسب نیست، بلکه تبعات منفی فراوانی را به دنبال دارد. در این شیوه زندگی، دختران همچون یک کالا و ابزار هستند. هم‌اکنون فراکسیون زنان مجلس خواستار رسیدگی به وضعیت این زنان است. این در حالی است که اگر اقتصاد خانوارها در روستاها تقویت شود، دیگر خانواده به تحصیل فرزندش تمایل دارد نه ازدواج زودهنگام او. هم‌اکنون از دستگاه‌های مربوطه خواستار پرداخت دو تا سه برابری بودجه برای ایجاد مقاطع تحصیلی متعدد در روستاهای کشور هستیم. باید بتوان با ایجاد شرایط تحصیل برای دختران روستایی زمینه مهارت‌آموزی و کارآفرینی را برای آنها فراهم کرد.
در سال گذشته طرح عدم ازدواج دختران زیر 18سال از سوی نمایندگان مجلس با کسب اجازه از مراجع تقلید مطرح شد. هم‌اکنون این طرح به کجا رسیده است؟
مراجع تقلید با این طرح موافقت نکردند.
از دیگر اقدامات مجلس برای جلوگیری از ازدواج زودهنگام دختران بگویید. چندین سال است که لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس خاک می‌خورد. در این لایحه به‌صراحت به مساله ازدواج زودسر توجه شده است...
در این زمینه تنها اقدام انجام‌شده تدوین لایحه حقوق شهروندی و تقدیم آن به رئیس‌جمهور است. در یک بند این لایحه به مساله حمایت از عدالت جنسیتی توجه شده است. در این بند جلوگیری از ازدواج زودهنگام در قالب حقوق شهروندی مطرح شده است. در این لایحه سعی شده تا قوانین مناسبی جهت ایجاد شرایط مناسب برای زندگی دختران و زنان کشور اعمال شود.
با این تفاسیر می‌توان نسبت به جلوگیری از ازدواج زودهنگام دختران در کشور امیدوار بود؟
هرگونه تغییر در جامعه با عزم جدی از سوی دستگاه‌های متولی ایجاد می‌شود. شاید در کشور برای تدوین قوانین هیچ‌گونه کمبودی وجود نداشته باشد، اما در مرحله اجرا آن‌طور که باید و شاید اقدامات مناسب نیست. اگر در کشور دستگاه‌های متعدد براساس شعار امسال با «اقدام و عمل» فعالیت کنند، طبیعتا بخش قابل توجهی از کمبودها در مناطق محروم و روستاهای کشور برطرف می‌شود. باید از شعارزدگی دوری کرد و وارد عمل شد. باید قبل از هر اقدام زمینه‌های توسعه اقتصادی در کشور مهیا شود. برای مثال، بنده در بازدید از حوزه انتخابیه‌ام به تک‌تک خانه‌های روستاییان مراجعه می‌کنم. در بین برخی خانواده‌های روستایی حتی امکانات اولیه زندگی هم یافت نمی‌شود. در این شرایط کتاب قانون و مطالب قانونی برای این خانوارها هیچ‌گونه اهمیتی ندارد.
