حضور ناتو در جنگ علیه داعش
ناتو میخواهد در جنگ با داعش به گروه ائتلاف بپیوندد. به نوشته سایت «اییو آبزرور» ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو با اعلام این خبر گفت ناتو قصد دارد در بخش غیرمبارزهای آن حضور فعالی داشته باشد.
وی همچنین به کشور مونتهنگرو به‌عنوان عضو جدید تبریک گفت و از جاهطلبیهای روسیه نیز به شدت انتقاد کرد. ینس‌استولتنبرگ گفت: ما برای ورود به گروه ائتلاف علیه داعش موافقت خواهیم کرد. این پیغام قوی از سوی ما برای مبارزه با افراطیگری است. به گزارش دنیای اقتصاد ؛ این پیام درست سه روز پس از بمبگذاری در منچستر از سوی سران ناتو منتشر میشود. با وجود این دبیر کل ناتو تاکید کرد ورود به گروه ائتلاف به منزله ورود به جنگهای عملیاتی نیست. او گفت که ناتو قصد دارد میزان پروازهای نظارتی خود را در سوریه و عراق، نقاطی که تحت سیطره داعش هستند، افزایش دهند و یک گروه اطلاعاتی برای شکل جدید تروریسم شکل دهند. گروه ائتلاف در حال حاضر با 68 کشور به رهبری آمریکا مناطقی از عراق و سوریه را که ظن آن میرود گروه‌های افراطی در آن حضور دارند بمباران هوایی میکند. همچنین این گروه برای آزادسازی موصل پشتیبان نیروهای عراقی است.
بهرغم اینکه سران ناتو روی این مساله که در جنگ علیه داعش حضور داشته باشند، توافق کردند اما انتقادهای تند ایالات‌متحده از ناتو موجب نگرانی برخی از سران این کشورها شده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز ترامپ در این روز از پرداخت کم و بدهی شدید برخی کشورها به این تشکل به شدت شکایت کرد و گفت بار اصلی هزینه‌های ناتو را آمریکا پرداخت میکند.
خبرگزاری آلمان نیز در گزارشی نوشت: دونالد ترامپ نشست سران ناتو را با حمله به بسیاری از اعضای این پیمان افتتاح کرد. او گفت بسیاری از کشورهای عضو باید هزینه‌های گذشته خود را نیز بپردازند. او تروریسم و مهاجرت را دو تهدید مهم برای ناتو خواند. همچنین دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، از اعضای ناتو خواست بودجه دفاعی خود را به شدت افزایش دهند. او در بروکسل، مقر ناتو گفت بسیاری از همپیمانان هنوز هم به تعهدات مالی خود عمل نمیکنند. ترامپ در ادامه گفت: این نقض تعهدات نسبت به افرادی که در آمریکا با پرداخت مالیات خود این هزینه‌ها را تامین میکنند، منصفانه نیست.
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: ۲۳ کشور از مجموع ۲۸ عضو ناتو هنوز 2 درصد بودجه ناخالص داخلی خود را صرف هزینه دفاعی نمیکنند و بسیاری از این کشورها طی سال‌ها در همین رابطه بدهیهای بزرگی دارند.
ادعای دوباره ترامپ که کشورهای عضو در گذشته نیز به ناتو مقروض بودهاند، بسیاری از کشورهای عضو این پیمان را نگران کرده است. این نگرانی از این جهت است که ناتو تاکنون صندوق مالیای نداشته که پولی از آن کم شده باشد. ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی همواره از ناتو انتقاد داشت و نسبت به آینده این پیمان اظهار ناامیدی کرده بود. او خواستار آن است که اعضای ناتو بودجه دفاعی خود را به شدت افزایش دهند. برای رئیس‌جمهوری آمریکا البته رسیدن به مرز 2 درصد بودجه ناخالص داخلی برای هزینه دفاعی نیز کافی نیست.
او خواستار آن است که بودجه دفاعی از مرز 2 درصد بودجه این کشورها بگذرد. این نخستین نشست ناتو است که ترامپ در آن شرکت میکند. او در این زمینه از ناتو دو درخواست مشخص داشت: اول اینکه بودجه دفاعی اعضا و دوم مبارزه با تروریسم به شدت افزایش یابد. او گفت: «ناتو در آینده باید بر تروریسم، مهاجرت و تهدیدهای روسیه در مرزهای جنوبی و شرقی ناتو متمرکز شود.» به همین منظور نخستین خروجی ناتو حضور این کشورها در گروه ائتلاف علیه داعش است، اما انتقادات ترامپ آینده همکاری کشورهای ناتو را با این گروه سختتر کرده است.
در واکنش به سخنان ترامپ آلمان اولین کشوری بود که اعلام کرد برلین هیچ بدهی به ناتو ندارد. در اینباره آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، قبل از این نشست گفت: «بودجه نظامی آلمان کافی است و آلمان به همه تعهدات خود در قبال ناتو وفادار بوده است.» او افزود: «خوشحالم از اینکه ینس‌استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، افزایش بودجه دفاعی آلمان را مثبت ارزیابی کرده است».
صدراعظم آلمان درباره افزایش بودجه نظامی کشورهای عضو ناتو گفته بود این افزایش قرار است ابتدا در نشست ناتو تصویب شود. تنها پس از تصویب این مساله است که میتوان خواستار اجرایی شدن مصوبه بود. آلمان در حال حاضر ۲۳/ ۱درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه دفاعی اختصاص میدهد. بودجه دفاعی آلمان در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۸/ ۱درصد بودجه ناخالص داخلی بود. وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرده این کشور قرار است در سال جاری میلادی ۵/ ۳۹ میلیارد یورو برای مخارج دفاعی خرج کند. در صورت چنین اقدامی بودجه نظامی به نسبت سال ۲۰۱۴ میلادی ۸/ ۱۳ درصد افزایش خواهد یافت.
خواست ترامپ مبنی بر افزایش بودجه دفاعی اعضای ناتو در دولتهای پیشین آمریکا نیز مطرح شده بود، اما اکنون ترامپ با شدت هرچه بیشتر خواستار تحقق این امر شده است. اعضای ناتو در سال ۲۰۱۴ در ولز تصویب کردند هر عضوی طی ۱۰ سال آینده بودجه دفاعی خود را تا 2 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد.
نیویورک‌تایمز مینویسد: با انتقاد ترامپ از کشورهای عضو ناتو مبنی بر نپرداختن تعهدات این کشورها در قبال این سازمان، حالا کشورهای اروپایی به شدت احساس نگرانی میکنند. سران این کشورها به یاد سخنان ترامپ در کمپینهای تبلیغاتی وی افتادهاند. کشورهای عضو ناتو نگران روسیه هستند که در قبال ضعیف شدن ناتو، کشورهای شرق اروپا در برابر مسکو آسیبپذیر شوند.
این باور وجود دارد با مدیریت جدید در ایالات‌متحده کشورهای اروپایی درباره برنامه‌هایی مثل مبارزه با تغییرات آب و هوایی، جلوگیری از جاهطلبیهای کرملین و در تجارت با آمریکا بلاتکلیف و بیبرنامه خواهند بود. ترامپ با شعار اول آمریکا، از برنامه‌های جهانیگرایی و عمده ائتلافهای موجود در دنیا انتقاد کرد. برخی میگویند با سخنان ترامپ تنشها دوباره به ناتو بازگشته است.
حتی نیویورک‌تایمز این تنشها را با بررسی «زبان بدن» ماکرون و ترامپ بررسی کرده و مینویسد زمانی که ماکرون و ترامپ با یکدیگر دست دادند، ترامپ به رسم مالوف خود دست رهبر جدید فرانسه را به سمت خود کشید، اما ماکرون بیآنکه تسلیم وی شود، به قدری دست ترامپ را محکم فشار داد که دست ترامپ برای ثانیهای مچاله شد.
در تصویری دیگر زمانی که ترامپ در بین رهبران کشورها بود برای اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا در عکسها حضور داشته باشد به شکل غیردیپلماتیک «دوسکو مارکوویچ» نخستوزیر مونتهنگرو را هل داد تا در صف اول دیده شود. نیویورک‌تایمز بر این باور است که تنشهای موجود در بین سران ناتو موجب شده است تا این رفتارها بروز و ظهور کند. رهبران اروپایی میگویند این سخنان با روح بند 5 معاهده ناتو در تضاد است، آنجا که میگوید یکی برای همه، همه برای یکی.
سخنرانی ترامپ مبنی بر اینکه کشورهای عضو ناتو هنوز سهم خود را پرداخت نکردهاند با واکنش منفی برخی کشورهای ضعیفتر ناتو هم روبهرو شده است. فابریس پوتیه، رئیس سابق دفتر سیاستگذاریهای ناتو درباره این اظهارات گفت: ترامپ در پرداخت کردن خسیس است اما در انتقاد کردن تا دلتان بخواهد دست و دلباز است.
