آغاز روزهای جوانترین رییسجمهور
امانوئل مکرون ٣٩ ساله با عبور از فرش قرمز پهن شده در محوطه و پا گذاشتن روی پلههای ورودی الیزه به جوانترین رییسجمهور تاریخ سیاسی فرانسه تبدیل شد.
مکرون پس از اجرایی شدن مراسم تحلیف رسما قدرت را از سلف سوسیالیست خود فرانسوا اولاند تحویل گرفت. میانهرویی که جهان از این پس او را با عنوان رییسجمهور فرانسه میشناسد از پلههای الیزه بالا رفت با اولاند دست داد و اینبار نه به عنوان عضوی از کابینه که به عنوان مستاجر جدید وارد الیزه شد. براساس سنتهای جاری مکرون باید مسیر فرش شده از در ورودی تا پلهها را با بانوی اول قدم میزد اما از آنجا که بانوی اول در حال وداعی در کنار اولاند بالای پلههای الیزه انتظار آنها را نمیکشید، مکرون به تنهایی به استقبال جایگاه جدید رفت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل اعتماد ، پس از رسیدن مکرون به الیزه وی و اولاند با هم جلسه خصوصی داشتند که معمولا مدت زمان تعیین شده برای آن سی دقیقه است اما جلسه مکرون و اولاند یک ساعت و هفت دقیقه طول کشید و در این مدت رییسجمهور سابق تلاش کرد مهمترین نکتهها در مورد وضعیت جاری فرانسه را به جانشین جوان خود بگوید. به شکل سنتی رییسجمهور پیشین باید گوشه و کنارهای الیزه را هم به جانشین خود نشان میداد که به نظر میرسد به علت آشنایی مکرون به الیزه به دلیل سالهای حضور وی در کنار اولاند چه به عنوان مشاور و چه وزیر اقتصاد این سنت به شکل خلاصه شده اجرایی شد. اولاند همچنین مکرون را به مقر فرماندهی نظامی رییسجمهوری موسوم به «ستاد فرماندهی ژوپیتر» در پناهگاه زیرزمینی کاخ الیزه برد و در همین جلسه کدهای مخصوص و کاملا محرمانه در مورد تسلیحات هستهای فرانسه را هم شخصا در اختیار رییسجمهور جدید گذاشت.
پس از این گشت و گذار در الیزه، مکرون، اولاند را تا پلههای خروجی الیزه همراهی کرد. اینجا نیز براساس سنتهای جاری وی باید منتظر میماند تا خودروی حامل رییسجمهور سابق محوطه کاخ را ترک کند اما مکرون در یک سنتشکنی که میتوان آن را نوعی احترام فزاینده به اولاند دانست او را تا مقابل در خودرو همراهی کرد و برای چند ثانیه نیز با او در این حالت صحبت کرد. لحظه خداحافظی اولاند از الیزه بهشدت از سوی خبرنگاران فرانسوی رصد شد چرا که شخص وی در سال ٢٠١٢ پیش از آنکه رییسجمهور وقت سارکوزی محوطه الیزه را ترک کند پشت خود را به خودرو حامل وی کرده بود و تا مدتها رسانهها از وی به دلیل این بیاحترامی انتقاد میکردند. در نهایت چند روز پس از جابهجایی قدرت در آن سال، اولاند از سارکوزی به دلیل این رفتار در روز مراسم تحلیف عذرخواهی کرد. به نظر میرسد که رابطه مکرون و اولاند پس از جابهجایی قدرت در الیزه نیز صمیمانه باقی بماند هرچند مکرون برای حضور مستقل در انتخابات فرانسه عملا کابینه اولاند را ترک کرده بود. مکرون پیش از مراسم تحلیف و در فاصله هفت روز گذشته از پیروزی در انتخابات ١٤ ماه مه به دعوت فرانسوا اولاند در مراسم رسمی سالگرد جنگ جهانی دوم و مراسم تشریفاتی روز لغو بردهداری و گرامیداشت قربانیان آن شرکت کرده بود.
با این وجود برخی منابع نزدیک به اولاند میگویند که وی از رفتار مکرون برای جدایی از دولت و تشکیل دادن حزب مستقل در حالی که هنوز وزیر اقتصاد کابینه بود، ناراحت است. مکرون پس از وداع با اولاند به «سالن سفرا» در کاخ بازگشت تا رسما نشان «صلیب بزرگ لژیون دونور» را که عالیترین نشان دولتی فرانسه است و به همه روسای جمهوری در آغاز کار آنان اعطا میشود، دریافت کند. فرمان اعطای این نشان همواره توسط رییسجمهوری پیشین امضا میشود. وی پس از آن به سالن جشنهای الیزه که میهمانان در آنجا منتظر بودند رفت تا اعلام آغاز دوره ریاستجمهوری خود را از زبان رییس شورای قانون اساسی بشنود. لوران فابیوس، رییس این شورا، با اعلام دقیق نتایج انتخابات و گزینش امانوئل ماکرون به ریاستجمهوری، جملهای از شاتوبریان را نقل کرد و گفت: برای آنکه مردِ نمونه یک کشور بود، باید مردِ زمانِ خود بود. وی پس از این جمله مکرون را مخاطب قرار داد و گفت: آقای رییسجمهوری، شما مرد زمان خود هستید.
پس از آن رییس ستاد ویژه ریاستجمهوری با ارایه گردن بندِ «صلیب بزرگ لژیون دونور» جمله معروفِ اعلام ریاستِ رییسجمهوری جدید را بر «نظام لژیون دونور» اعلام داشت: «آقای رییسجمهوری، ما شما را به عنوان فرمانده بزرگ لژیون دونور میشناسیم.» امانوئل مکرون نیز برگ قبول این فرماندهی را امضا کرد و نخستین سخنرانی خود را به عنوان رییسجمهوری فرانسه ایراد کرد. مکرون پس از پایان سخنرانی در حالی که ٢١ تیر توپ به مناسبت آغاز ریاستجمهوری او در میدان تشریفات انولید در مرکز پاریس شلیک میشد در حیاط جنوبی کاخ الیزه از چند گردان «گارد جمهوری» و دیگر واحدهای ارتش سان دید. وی بر اساس سنت جمهوری پنجم از کاخ الیزه به میدان شارل دوگل رفت و با نثار تاج گلی بر مزار سرباز گمنام و روشن کردن مشعل کنار آن نسبت به قربانیان جنگهای تاریخ فرانسه ادای احترام کرد. یکی از اقدامهای جدید مکرون این بود که راه میان اِلیزه و میدان شارل دوگل را سوار بر یک خودروی نظامی سرباز طی کرد. برخی کارشناسان میگویند که با توجه به جوان بودن رییسجمهوری جدید فرانسه، انتخاب این خودرو و هدایت آن توسط نظامیان از آن رو صورت گرفته تا همان ابتدا فرماندهی او بر نیروهای نظامی کشور آشکارا به نمایش گذاشته شود. مکرون سپس با تعدادی از مردم که گرداگرد میدان شارل دوگل اجتماع کرده بودند گفتوگو کرد و با یک اتومبیل «دِ. اس. ٧» ساخت فرانسه که هنوز برای عموم به بازار نیامده است راه بازگشت به کاخ الیزه را طی کرد.
فرانسه را به کشوری امن بدل میکنم
امانوئل مکرون که به مدت ٥ سال سکان ریاستجمهوری در فرانسه را بر عهده دارد، تلاش کرد در نخستین نطق رسمی خود به عنوان رییسجمهور فرانسه اصلیترین دغدغه مردم را که امنیت است، مورد اشاره قرار دهد و گفت: فرانسویها در روز ٧ ماه مه امید را انتخاب کردند و مسوولیتی که آنها بر عهده من قرار دادند، افتخاری بزرگ برای من است. جهان و اروپا هماکنون بیش از هر زمان دیگری به فرانسه نیاز دارند. آنها به فرانسهای نیاز دارند که میداند چگونه آینده را به وجود آورد. من معتقدم که قدرت فرانسه رو به زوال نیست و تحت هیچ شرایطی از تعهداتی که به فرانسویان دادهام عقبنشینی نخواهم کرد البته انجام این کار زمانبر و در عین حال ضروری و اجتنابناپذیر خواهد بود اما در نهایت فرانسویان خواهند دید که بهتر از قبل مورد حفاظت قرار خواهند گرفت. به همه آنچه بتواند فرانسه را به کشوری امن تبدیل کند که بتوان در آن بدون ترس زندگی کرد، پرداخته خواهد شد. اروپایی که ما به آن نیاز داریم باید از نو بنا شده و راهاندازی شود. نهادهای ما باید کارآمدی خود را بازیابند.
من به نهادهای جمهوری پنجم اعتماد دارم و معتقدم که آنها باید صدای شهروندان را بشنوند. فرانسه مدلی برای جهان نیست مگر آنکه به آن نیاز باشد. جهان به آنچه فرانسه میگوید توجه خواهد کرد. ما همگی نمونه مردمی خواهیم بود که اصول خود را میشناسند. هماکنون زمان آن فرا رسیده که فرانسه در راس امور قرار گیرد. جهان از ما انتظار دارد که قوی، منسجم و بابصیرت باشیم و ما تمامی مسوولیتهای خود برای ارایه پاسخ به بحرانهای بزرگ معاصر را برعهده خواهیم گرفت. همه ما مستقل هستیم. فرانسه همواره به آزادی و حقوق بشر احترام خواهد گذاشت. ما نقش مهمی داریم. ما به اروپایی کارآمدتر و دموکراتیکتر نیاز داریم. ما باید جهان را بسازیم که جوانان ما شایسته آن هستند. هیچ چیز مانع حمایت و دفاع من از منافع فرانسه شود. ما میتوانیم در کنار هم بهترین تصویر تاریخ خود را ترسیم کنیم و من از امشب (یکشنبه) کار خود را آغاز خواهم کرد.
برلین، نخستین میزبان آقای رییسجمهور
با توجه به تهدیدهای تروریستی که فرانسه در دو سال اخیر با آن روبه رو بوده است، تدابیر شدید امنیتی در سرتاسر پایتخت برای انجام ایمن مراسم تحلیف رعایت شده بود. در دو سال گذشته ٢٣٠ نفر در جریان حملات داعش به فرانسه جان خود را از دست دادهاند. برهمین اساس هزاران سرباز و نیروی امنیتی مسوولیت تامین امنیت مراسم روز گذشته را بر عهده داشتند. فرانسه همچنان در وضعیت امنیتی به سر میبرد که از نوامبر ٢٠١٥ بر این کشور حاکم بود. مکرون باید در کوتاهترین زمان ممکن پس از حضور در الیزه نخستوزیر خود را هم معرفی کند. گفته میشود که به ندرت این میزان مخفی کاری در مورد هویت نخستوزیر صورت گرفته است.
برخی از نزدیکان به دولت جدید میگویند که انتقال قدرت میان برنار کازونوو، نخستوزیر کنونی و نخستوزیر جدید فرانسه صبح امروز (دوشنبه) در هتل ماتینون انجام خواهد شد. برخی رسانههای فرانسوی ادعا میکنند که نامزدهایی از راست میانه و همچنین چند نامزد هم از میان سیاستمداران میانهرو مدنظر مکرون برای واگذاری پست نخستوزیری هستند. درحالی که رهبران فعلی اروپا از پیروزی مکرون بر مارین لوپن به وجد آمده بودند، نخستین سفر خارجی مکرون نیز به برلین خواهد بود. وی امروز و تنها یک روز پس از به دست گرفتن رسمی قدرت به برلین سفر میکند. این یک سنت فرانسوی و رعایت شده توسط همه روسای جمهور سابق است که در کوتاهترین فاصله زمانی ممکن از مراسم تحلیف راهی برلین میشوند. انگلا مرکل، صدراعظم آلمان تنها یک روز پیش از برگزاری مراسم تحلیف در فرانسه وعده داد که از مستاجر جدید الیزه حمایت کند. وی در این باره گفته بود: «ما هرکاری برای نه تنها کمک به پاریس که برای هماهنگی کل اروپا با کمک فرانسه خواهیم کرد. »
٤ هفته سرنوشت ساز برای مکرون
روزنامه واشنگتنپست در گزارشی تفصیلی درباره آغاز به کار مکرون مینویسد: امانوئل مکرون که در عالم سیاست باید او را تازهکار دانست روز یکشنبه پس از کمپین انتخاباتی نفسگیر که در آن برای نخستینبار راستهای افراطی به رهبری مارین لوپن توانستند امتیازهای خوبی را به سبد خود بریزند، مراسم تحلیف را به جا آورد و به عنوان رییسجمهور کار خود را آغاز کرد. الیزه شاید مکرون را به خوبی به یاد آورد چرا که کمتر از یک سال پیش بود که وی به شکل مستقل برخواست و حزبی را در مقابل احزابی که سالها بود بر فرانسه حکمرانی میکردند، علم کرد. او با سن و سال اندکش و چهره کاریزماتیکی که دارد عدهای را به یاد ناپلئون میاندازد. وی در جریان رقابتهای انتخاباتی وعدههای رنگارنگی داده است و برای عمل کردن به این وعدهها با ریسکهای بسیاری روبه رو است. اگر نتواند نرخ بالای بیکاری در دولت را ریشهکن کند قطعا مارین لوپن با آن عقاید راست افراطی این فرصت را خواهد داشت تا در انتخابات سال ٢٠٢٢ قویتر ظاهر شود و البته شانس موفقیت وی هم از انتخابات اخیر بیشتر خواهد بود. این مساله از همین امروز کابوسی برای اروپاییهایی است که نمیخواهند شاهد جدا شدن یک کشور دیگر از گعده خود پس از بریتانیا باشند.
بسیاری از کسانی که به مکرون رای دادند، امیدوار هستند که وی به شعار خود برای زیر و رو کردن ساختار سیاسی در فرانسه عمل کند. فرانسوا اولاند که از تبار سوسیالیستهای فرانسوی بود عملا رکورد عدم محبوبیت را در جریان ٥ سال ریاستجمهوریاش زد و شاید به همین دلیل بود که در انتخابات اخیر هم ترجیح داد بخت خود را یک بار دیگر محک نزند. درحالی که مکرون با شعار تغییرات در همه سطوح به میدان آمده است اما قدرت مانور وی برای اعمال تغییرات تا ٤ هفته دیگر مشخص خواهد شد. انتخابات ماه ژوئن مشخص خواهد کرد که آیا حزب نوپای وی میتواند کرسیهای قابل توجهی را به خود اختصاص دهد یا خیر؟ براساس تجربه تاریخی میتوان گفت که این حزب یک ساله برای احراز کرسی در پارلمان فرانسه بسیار نوپا است. در شرایطی که وی شکست بخورد باید قدرت را با مخالفان سیاسی خود قسمت کند و این مساله عملا میتواند دست وی را برای اصلاحات ببندد و بخش مهمی از انرژی سیاسی وی را هم بگیرد. روز دوشنبه که مکرون نخستوزیر مطلوب خود و همچنین سایر اعضای کابینه را معرفی کند، عملا حدس زدن استراتژی وی نیز آسانتر خواهد شد.
مکرون باید در چهار هفته آتی تا انتخابات هم طرفداران جریان راست و هم چپها را متقاعد کند که وی به معنای تمام کلمه میانه رو است و قرار نیست از آرمانهای آنها برای فرانسه فاصله فاحشی بگیرد. حزب مکرون تاکنون لیستی ٤٢٨ نفری از نامزدها برای مجلس عوام پارلمان فرانسه را که ٥٧٧ کرسی دارد منتشر کرده است. بسیاری از چهرههایی که در این لیست حضور دارند بسیار جوان و تازه کار برای عالم سیاست هستند. میانگین سنی آنها ٤٦ سال است و نیمی از آنها نیز زنان هستند.