خریدار بنزین فروشنده شد
ایران حدود ۳۷ سال است که بنزین وارد می‌کند؛ وارداتی که طبق گفته مسئولان وزارت نفت قرار بود با تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان سال ۱۳۹۶ متوقف شود.
اکنون وعده توسعه و بهره‌برداری از بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی خاورمیانه که افزون بر خودکفایی کشور در تامین بنزین، ایران را به جمع صادرکنندگان این فراورده راهبردی وارد می‌کند، با تدبیر دولت یازدهم و اجرای توافق هسته‌ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) محقق شده است. با به ثمر نشستن یکی از طرح‌های عظیم پالایشگاهی کشور، تولید بنزین به خود کفایی رسید. بر اساس اطلاعات منتشره در فضای خبری پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به عنوان نخستین پالایشگاه طراحی شده بر اساس خوراک میعانات گازی با ظرفیت ۳۶۰هزار بشکه در روز شامل واحدهای تقطیر، تصفیه گاز مایع، تبدیل کاتالیستی، تصفیه نفتا، ایزومریزاسیون، تصفیه نفت سفید و نفت گاز با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گاز مایع و سوخت جت است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، با بهره‌برداری از فاز نخست این پالایشگاه روزانه ١٢میلیون لیتر بنزین یورو 4، چهار و نیم‌میلیون لیتر گازوئیل یورو4، یک‌میلیون لیتر نفت سفید یورو 4 و یک‌میلیون و ٣00هزار لیتر گاز مایع (الپیجی) یورو 4 تولید می‌شود. همچنین با بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس با تولید ٣6میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو 4 و 5، تولید بنزین در کشور به بیش از ١00میلیون لیتر در روز خواهد رسید که افزون بر قطع واردات بنزین، امکان صادرات این فراورده و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم شده و ایران به جرگه صادرکنندگان بنزین می‌پیوندد. دو فاز باقیمانده پالایشگاه 360هزار بشکه‌ای میعانات گازی ستاره خلیج فارس نیز به ترتیب به فاصله هر 6 ماه وارد مدار تولید می‌شود و در صورت تامین مالی و رفع مشکلات، شاهد بهره‌برداری از کل این طرح تا پایان سال ٩6 خواهیم بود. این پالایشگاه معادل 66درصد مجموع تولید دیگر پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید می‌کند.
تکمیل پروژه 10ساله پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس که به گفته کارشناسان این حوزه هر روز تاخیر در افتتاح این پروژه، حداقل زیان ۲۰ تا ۳۰میلیون یورویی را بر کشور تحمیل می‌کند، دستاورد دولت تدبیر و امید است که با سرلوحه قراردادن شعار اقتصادی مقاومتی و استفاده از توان داخلی و باور ملی به نتیجه رسید و بار دیگر برای ایرانیان غرور آفرید و پرچم ایران را در دنیا بالا برد. نباید از یاد برد که در پروژه ستاره خلیج فارس، به دلیل نبود منابع مالی و در عین حال فشار تحریم‌ها عملا اجرای طرح برای هشت سال خوابید و گرچه قرار بود در سال 92 به بهره‌برداری برسد، اما هرگز در آن بازه زمانی چنین افتتاحی را تجربه نکرد، آن هم در حالی که کشورهای اطراف که درگیر چنین تحریم‌ها و تنگناهایی نبودند، در عرض سه سال پالایشگاه‌هایی مشابه ستاره خلیج فارس را می‌ساختند، ولی ما حتی با صرف هزینه دوبرابری هم موفق به پیشرفتی نمی‌شدیم.
جان دوباره گرفتن پالایشگاه از برجام
از آنجا که گاز طبیعی از کربن کمتری در مقایسه با نفت خام برخوردار است و ناخالصی‌های آن همچون گوگرد نیز کمتر است، بنزین و گازوئیلی که از این ماده استخراج می‌شود کیفیت به مراتب بهتری در مقایسه با بنزینی که از نفت خام استخراج می‌شود دارد. از طرفی قیمت ارزان گاز طبیعی، که یک بیستم نفت خام است، سبب می‌شود ارزش افزوده بنزین به‌دست‌آمده از گاز طبیعی به مراتب بیشتر از بنزین و گازوئیلی باشد که در پالایشگاه‌های نفتی تولید می‌شود. با این همه، فرایند تبدیل گاز طبیعی به هیدروکربن‌های مایع (GTL) از پیچیدگی خاصی برخوردار است که کمتر کشوری در دنیا به علم آن دسترسی دارد.
بنابراین به دست آوردن بنزین و گازوئیل از فرآورش گاز طبیعی برای کشورهایی همچون ایران، روسیه و قطر که صاحب منابع عظیم گاز طبیعی هستند، از اهمیت خاصی برخوردار است و می‌تواند ثروت عظیمی نصیب آنها بکند. از همین رو ساخت نخستین پالایشگاه طراحی شده بر اساس خوراک میعانات گازی در داخل کشور با عنوان پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس از سال 1385 آغاز شد. عملیات ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با هدف قطع وابستگی کشور به بنزین و کاهش فروش خام نفت از بهمن ماه 1385 آغاز شد و ترکیب سهامداران آن را شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی با 40درصد، شرکت پتروگاز اندونزی با 15درصد، صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت با 10درصد و شرکت نفت و گاز تامین با 35درصد تشکیل می‌دهند و ساخت این پروژه را از سال 89 به بعد کنسرسیومی متشکل از شرکت مهندسین مشاور بنیاد شرکت تهران جنوب، مدیریت و اجرا کرد.
پس از وضع تحریم‌های ظالمانه و کمر شکن، پیمانکاران خارجی مجری احداث این پروژه، با لغو یک طرفه قراردادها از بندرعباس رفتند و احداث این پالایشگاه نیمه کاره باقی ماند. سرانجام در سال 89 پیمانکاران داخلی ادامه احداث این پروژه را به عهده گرفتند که به دلیل نداشتن دانش کافی در این حوزه، به نتیجه رسیدن آن، بیش از پنج سال به تاخیر افتاد. با این همه، زمان بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس به انتهای سال97 موکول شد، اما خوشبختانه دولت یازدهم زودتر از موعد مقرر موفق به بهره‌برداری از فاز نخست این پالایشگاه شد و اولین و شاید بلندترین پله برای رسیدن به خودکفایی بنزین را برداشت. علاوه بر مجموعه اقدامات انجام شده که در راس آن، ممارست، پیگیری و راهبری شخص وزیر نفت، مساعدت شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران و همراهی پیمانکاران خودنمایی می‌کند، به اذعان همه دست اندرکاران، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سبب شد دسترسی به تجهیزات و قطعات این پروژه ساده‌تر شود و حتی برای اولین بار نمایندگانی از سازندگان دستگاهها (پکیج‌ها) در فرایند راه‌اندازی آنها مشارکت کنند.
پالایشگاهی مهم‌تر از آزادراه تهران - شمال
محمدعلی صادقی کارشناس نفت گفته است این پالایشگاه به دو دلیل جزو استراتژیک‌ترین پروژه‌های کشور است که شاید اهمیت آن از آزادراه تهران-شمال هم بیشتر باشد. از آنجا که خوراک این پالایشگاه گاز طبیعی است، به دلیل ارزان بودن و فراوان بودن منابع گاز طبیعی در کشور از اهمیت خاصی برخوردار است، همچنین این پالایشگاه به تنهایی قادر است به اندازه ۵۵درصد تمام پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید کند. بنابراین لازم است این دست پالایشگاه‌ها در کشور افزایش یابند. افتتاح این مجتمع عظیم جدا از اینکه یک دستاورد استثنایی در سایه تحولات پس از برجام تلقی می‌شود، در حوزه اقتصاد مقاومتی نیز به دلیل اینکه در این پروژه میعانات گازی به عنوان یک ماده خام به سوخت بنزین آن هم با استاندارد یورو تبدیل می‌شود، قابل تامل است.
وی در خصوص افتتاح این پالایشگاه عنوان کرد: پیش از آنکه بخواهیم به افتتاح‌کنندگان این پروژه اشاره کنیم باید به تاثیر برجام بر نهایی شدن این پروژه توجه کنیم که برخلاف دلواپسانی که برجام را مغایر با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌دانند، این توافق توانست کمک شایانی به اجرا شدن این پروژه کند. تاثیر برجام بر سرعت بخشیدن به ساخت این پروژه را می‌توان از این حیث مهم دانست که برخی سازندگان قطعات خارجی مورد نیاز در این پروژه، به‌رغم دریافت وجه و اتمام ساخت تجهیزات مهمی مانند کمپرسورها و کوره‌ها به دلیل شرایط تحریم از تحویل آنها امتناع می‌کردند که پس از اجرایی شدن برجام تجهیزات فوق تحویل و با نظارت نمایندگان این شرکت‌ها نصب و راه‌اندازی شد و همچنین بهبود روند عملیات بانکی و انتقال ارز، پروژه را در مسیر عملیاتی شدن قرار داد.
