نقش صنعت بیمه در اقتصاد مقاومتی

بیمه در کنترل و بی‌اثر کردن فشارهای حوزه های مختلف در اقتصاد مقاومتی، نقشی حیاتی دارد و حتی می تواند چنین فشارهایی را به فرصت تبدیل کند.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر علیرضا ابراهیم پور، دانش آموخته دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی گرایش مدیریت فرهنگ سازمانی در مقاله ای با نگاهی متفاوت به تشریح جایگاه صنعت بیمه در اقتصاد مقاومتی پرداخته است.

به عقیده وی، بیمه برای کنترل و بی‌اثر کردن فشارهای حوزه های مختلف در اقتصاد مقاومتی، نقشی حیاتی دارد و حتی می تواند چنین فشارهایی را به فرصت تبدیل کند. برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تأکید داشت که اگر نیک بنگریم جایگاه بیمه برای دستیابی به این هدف بسیار کلیدی است.

بیمه به عنوان یک مولفه اقتصادی، نقش مهمی در اقتصاد کشورها داشته و هر چه سهم صنعت بیمه در تولید ناخالص داخلی و ضریب نفوذ آن بیشتر باشد اقتصاد آن کشور پیشرفته تر خواهد بود. نقش اصلی بیمه کاهش ریسک است. هر چه احتمال ریسک بالاتر باشد، احتمال اینکه کسب و کار در آن زمینه سرمایه گذاری کند کمتر است. اما شرکت های بیمه در اقتصاد و اقتصاد مقاومتی نقشی بیش از این دارند:

بدون بیمه، کسب و کارها امکان گسترش ندارند و زمانی که کسب و کار نتواند گسترش پیدا کند، اشتغال ایجاد نمی شود. در واقع، ممکن است بنگاه های اقتصادی کارکنان خود را اخراج کنند و زمانی که کاری وجود نداشته باشد مشتری و مصرف کننده مبلغ کمتری را هزینه کرده و حرکت اقتصاد با کندی به پیش می رود. از سوی دیگر، بیمه نقش مستقیمی در ایجاد اشتغال در جامعه داشته و شرکت های بیمه با استخدام نیروی انسانی، ایجاد اشتغال کرده و از این جنبه نیز بر اقتصاد کشور تاثیرگذار هستند. به گفته رئیس کل محترم بیمه مرکزی، حدود ۱۱۰ هزار نفر شاغل در صنعت بیمه فعالیت می کنند که نشان دهنده پتانسیل بالای صنعت بیمه در حوزه اشتغال است و مطمئنا اگر بتوان از روش های جدید فروش بیمه همانند استارت آپ ها بهره برد، شغل بیشتری در صنعت بیمه ایجاد می شود. چرا که در دنیا بخش های خدماتی حرف اول را در زمینه اشتغال می زنند و بیمه نیز از بخش های مثبت و مهم خدمات به شمار می آید که رفاه و آسایش مردم را تامین می کند.

علاوه بر این می توان به تاثیر بیمه، بخصوص بیمه های زندگی، در بخش تولید اشاره کرد.صنعت بیمه از بخش های اصلی در حوزه نهادهای مالی است و ضریب نفوذ آن یکی از شاخصهای توسعه اقتصادی هر جامعه ای است. در این بین بیمه زندگی، علاوه بر داشتن وجوه توسعه مالی و اقتصادی، یکی از شاخصهای توسعه رفاه نیز محسوب می‌شود.

بیمه زندگی بزرگترین بخش صنعت بیمه در دنیاست، زیرا از یکسو با هدایت سرمایه های کوچک خانوار به سوی ایجاد ظرفیت های اقتصادی و از سوی دیگر با رفع دغدغه های آتی نهاد خانواده به عنوان عرضه کننده نیروی کار، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد.

کارمندی که آسایش داشته باشد و بیمه در تمامی گرایش ها اعم از درمان، عمر و حوادث در زندگی وی جاری باشد، تمامی فکر و خلاقیت خود را صرف حرفه اش خواهد کرد و به همین نسبت تولید نیز با کیفیت شده و افزایش خواهد داشت.

گفتنی است، زمانی که بنگاه های اقتصادی ریسک های خود را بیمه می کنند، در زمان بروز خسارت سرمایه خود را صرف پرداخت و جبران آن خسارت نکرده و در واقع موتور اقتصادی با همان سرعت در بخش تولید و خدمات در حال حرکت خواهد بود و نقش جبران خسارت را صنعت بیمه تقبل خواهد کرد. بدین صورت نیز تولید ادامه داشته و بروز یک حادثه باعث توقف تولید و لطمه اقتصادی نمی شود.

در حادثه اخیر آتش سوزی انبار قطعات یدکی و لوازم اولیه یکی از بزرگترین تامین کنندگان قطعات خودرو، شوک وارده به شرکت ارائه دهنده و شرکت های خودروساز که دریافت کننده قطعات بودند به وضوح مشاهده می شد. اما حضور صنعت بیمه در بخش بیمه های آتش سوزی از میزان خسارات مالی وارد شده به این شرکت کاست و تمرکز آن را بر ارائه هرچه سریعتر قطعات و انجام تعهدات زمانی ارائه محصولات معطوف کرد. 

از جنبه اقتصادی بیمه که بگذریم، می توان با رویکردی متفاوت با تعریف مفهوم تاب آوری در جنبه های مختلف زندگی علاوه بر حوزه اقتصاد به نقش بیمه در تمامی این جنبه ها اشاره کرده و حضور و تاثیر بیمه را در این جنبه ها تشریح نمود.

بیمه و تاب آوری هر دو نقش مشابهی در بازگشت از شرایط دشوار به حالت عادی و با ثبات در همه جوانب زندگی اعم از اقتصادی، طبیعی، روانشناختی و ... برعهده دارند. در مدیریت ریسک، بیمه بعنوان آرامش ذهن، جبران هزینه های مالی و تسهیلگر در ترمیم سیستم تحت فشار تعریف شده است و همانگونه که در تعریف تاب آوری آمده، تاب آوری ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه دار و توانایی در ترمیم سیستم است.

کارشناسان حوزه اقتصادی، صنعت بیمه را یکی از عوامل افزایش تاب آوری جامعه در برابر مشکلات و بلایای طبیعی می دانند. بیمه اماکن تجاری و مسکونی، در زمان بروز بحران باعث جبران سریعتر خسارات شده و از جایگاه خاصی در فرآیند مدیریت بحران برخوردار است.

ازحوزه های دیگری که تاب آوری به عنوان شاخص های مهم درآن مورد توجه قرارگرفته،روانشناسی است.  توانایی افراد درتطبیق مناسب با شرایط تنش زا ودشواری ها،تاب آوری روانشناختی گفته می شود.  روانشناسان همواره سعی کرده اند که این قابلیت انسان رابرای سازگاری وغلبه بر خطر و سختیها افزایش دهند. تاب آوری روانی درمورد کسانی به کارمی رود که وقتی درمعرض خطرقرار می گیرند، دچاراختلال نمی شوند.البته باید توجه داشت که تاب آوری، استرس را محدود نمی کند، مشکلات زندگی را پاک نمی کند، بلکه به افراد قدرت میدهد تا با مشکلات پیش رو مقابله سالم داشته باشند. در مباحث مدیریتی نیز بحث تاب آوری به عنوان یک فرآیند مورد توجه قرار می‌گیرد به طوریکه تاب آوری را یک راهبرد مدیریت ریسک و زیر عنوان مدیریت بحران و تداوم قرار می‌دهند.

خانواده ها ممکن است به واسطه بروز حادثه ای، با از دست دادن سرپرست خانواده یا از کارافتادگی وی امکان تامین هزینه های درمانی احتمالی و آتی خود را نداشته باشند و علاوه بر استرس روانی وارده می بایست با مشکلات مالی پیش رو نیز دست و پنجه نرم کرده و این موضوع می تواند شالوده یک خانواده را بر هم زند.

صنعت بیمه با ارائه محصولات بیمه های زندگی و حمایت از خانواده ها تاب آوری در این بخش را نیز افزایش می دهد. شاید بسیاری از افراد سرمایه گذاری در بانک و سایر بخشهای اقتصادی را ترجیح داده و اختصاص بودجه در بیمه های زندگی را بی فایده و هزینه بر تلقی کنند که این امر متاسفانه ناشی از عدم آگاهی آنها در تاثیر صنعت بیمه بر جنبه های مختلف زندگی است و مستلزم تلاش بیشتر نهاد های مربوطه و شرکت های بیمه برای بالا بردن دانش بیمه ای جامعه و فرهنگ استفاده از این محصولات است.

بیمه های درمان نیز که با گستره ای بسیار توسط شرکت های بیمه ارائه می شوند؛ این امکان را برای کسب و کارهای مختلف فراهم می آورند تا کارفرمایان با تحت پوشش قرار دادن پرسنل خود، بار روانی هزینه های سرسام آور درمان را از دوش آنها برداشته و در بخش بیمه های مسئولیت، بنگاه های اقتصادی و تولیدی، خطرات ناشی از اتقافات و حوادث حین کار را بیمه می نمایند و جبران خسارت از این دست را به شرکتها بیمه محول می کنند.

با توجه به مطالب ذکر شده، سرمایه گذاری در بخش بیمه علاوه بر حوزه اقتصادی در سایر جنبه های روانی- انسانی، کلان مدیریتی و از همه مهمتر فرهنگی، نیاز اساسی جوامع امروزی است و عملکرد مثبت و رو به جلوی صنعت بیمه می تواند سطح زندگی جوامع را در همه جنبه ها افزایش دهد و عامل پیش برنده اقتصاد مقاومتی محسوب شود. بی دلیل نیست که در کشورهای پیشرفته حضور بیمه در همه عرصه ها به صورت پررنگ دیده شده و جزء جدایی ناپذیر زندگی آنها است.