دلیل آلوده شدن گوشی‌های اندرویدی به بدافزار؟

 از سوی دیگر طبق این آمار، ایران پس از بنگلادش، با 87/46 درصد در رتبه دوم آلودگی قرار دارد. چین در سال 2015 آلوده‌ترین کشور جهان محسوب می‌شد و ایران در رتبه دهم این جدول قرار داشت اما چین در نیمه دوم سال 2016 با یک چرخش ناگهانی جای خود را به بنگلادش داد و ایران نیز در رتبه دوم قرار گرفت. حال این سؤال مطرح است که چرا ایران به رتبه دوم  شیوع بدافزارهای تلفن همراه اندرویدی صعود کرده است؟ چه عواملی در کشور ما دست به دست هم داده است تا در رتبه دوم کشور آلوده به بدافزارها قرار بگیریم. کارشناسان حوزه فناوری در این باره پاسخ دادند.

نبود استفاده از آنتی ویروس‌های رسمی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، «بحث بدافزارها تنها مختص به ایران نیست و در تمام دنیا وجود دارد چرا که دسترسی‌ها به تلفن همراه و اینترنت زیاد شده است و میزان دسترسی به تلفن همراه در کشور ما نیز دو برابر جمعیت است که این خود یکی از چالش‌های بزرگ محسوب می‌شود. از سوی دیگر اندروید یک سیستم عامل متن باز (Opne Source) است از این‌رو همه می‌توانند آن را بشناسند و راه‌های نفوذ امنیتی آن را بیابند.» ناصر مزینی عضو هیأت علمی رایانه دانشگاه علم و صنعت با بیان مطلب فوق گفت: اکنون کاربرد تلفن همراه بیشتر از کامپیوترهای شخصی است چون همیشه همراه کاربران است و اطلاعات شخصی ذخیره شده روی تلفن همراه بیش از کامپیوترهای شخصی است، حتی تراکنش‌های بانکی و مالی نیز با این وسیله شخصی انجام می‌گیرد و پر از انواع و اقسام گیم‌ و اپلیکیشن‌ است.

مزینی با بیان اینکه تمام اطلاعات تلفن‌های همراه روی ابرها (Cloud) ذخیره می‌شود و این بسیار خطرناک است، افزود: اکنون اطلاعات دیگر محلی نیست. به عبارتی وقتی فردی اکانت گوگل دارد یا یادداشتی را در دستگاه خود می‌نویسد، تمام این اطلاعات در ابر ذخیره می‌شود بنابراین وقتی اطلاعات جهانی می‌شود امکان نفوذ و رخنه نیز به وجود می‌آید، چرا که به این ترتیب اطلاعات قابل دسترس می‌شود و یکی از راه‌های دسترسی به اطلاعات نیز همین  بدافزارها هستند.

عضو هیأت علمی رایانه دانشگاه علم و صنعت درباره اینکه چرا آمار مربوط به بدافزارهای تلفن همراه اندرویدی در کشور ما رو به افزایش است؟ گفت: گوشی قاچاق در بازار زیاد است و مشکلی که در گوشی‌های قاچاق وجود دارد این است که از قبل نرم افزارهایی روی آن نصب شده است (که به آن Free install می‌گویند) و همین مسأله، نفوذ و رخنه در گوشی را از طریق بدافزارها بالا می‌برد، بنابراین مردم باید گوشی‌هایی که به صورت رسمی در بازار به فروش می‌رسند خریداری کنند تا حداقل پاک باشد. مزینی با بیان اینکه آمار سال 2013 نیز نشان می‌دهد که تنها 5 درصد گوشی‌های دنیا به طور رسمی دارای آنتی ویروس هستند، افزود: ایرانی‌ها نیز عادت ندارند آنتی ویروس و اپلیکیشن و بازی رسمی را خریداری کنند و فرهنگ این موضوع در کشور نهادینه نشده است و چون قفل آنتی ویروس‌ها، اپ‌ها و گیم‌ها شکسته شده بنابراین امن نیستند. مزینی درباره اینکه بد افزارها چه خطراتی می‌توانند برای کاربران و کشور ایجاد کنند، گفت: بدافزارها براحتی رخنه به حریم مالی و خصوصی را امکان پذیر کرده و گوشی به آسانی هک می‌شود. به عبارتی با گوشی‌های بدون آنتی ویروس اصلی و قانونی این امکان را می‌دهیم تا به اطلاعات ما دست  یابند از این‌رو باید از آنتی ویروس‌های رسمی استفاده کرد و برنامه‌ها و بازی‌هایی که نیاز نداریم را از گوشی خود پاک کنیم، بخصوص مدیران دولتی و سازمان‌های دولتی باید مراقب باشند چرا که حتی استفاده از اکانت گوگل و ای میل برای آنها خطرناک است، با وجود بدافزارها با روشن کردن گوشی، موقعیت و اطلاعات حتی از طریق یک دستگاه نیز انتقال می‌یابد و این می‌تواند برای امنیت کشور خطرناک باشد.

کاربر ناآگاه نخستین انتشاردهنده بدافزار

«سیستم‌های عامل‌ گوشی‌های هوشمند (اندروید و IOS) که نسخه‌های اولیه آنها در سال‌های 2007 و 2008 منتشرشده، در مقایسه با سیستم‌های عامل رایانه‌ها (با بیش از 60 سال سابقه) هنوز از بلوغ کامل امنیتی برخوردار نیستند و بیشتر از سیستم عامل رایانه‌ها در معرض بدافزارها قرار دارند.» امید توکلی کارشناس ارشد امنیت با بیان مطلب فوق به  گفت: از سوی دیگر ضریب نفوذ و گسترش استفاده از ابزارهای هوشمند مجهز به سیستم‌ عامل اندروید به صورت حیرت‌انگیزی رو به افزایش است. به عبارتی از هر 5 نفر در دنیا حداقل یک نفر کاربر سیستم‌ عامل اندروید در یک ابزار هوشمند است که بیشتر کاربران آن نیز اشخاص عادی هستند.

این کارشناس ارشد امنیت با بیان اینکه در ایران بیش از 40 میلیون کاربر از دستگاه‌های هوشمند استفاده می‌کنند و حدود 35 میلیون نفر آنها، کاربر سیستم عامل اندروید هستند، افزود: از هر دو نفر ایرانی، یک نفر کاربر اندروید است. مقایسه این آمار با سهم کلی اندروید در دنیا نشان می‌دهد ایرانیان بزرگترین مصرف‌کنندگان اندروید در جهان هستند.

این کارشناس ارشد امنیت با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین دلایل انتشار آلوده بودن ابزارهای هوشمند مجهز به سیستم عامل اندروید به بدافزارها ضعف «آموزش کاربری» و «فرهنگ» است، گفت: استفاده از حجم زیاد برنامه‌های کاربردی توسعه‌یافته از سوی کاربران آموزش‌ ندیده نخستین نقطه انتشار بدافزارهای اندرویدی به شمار می‌آیند. کاربران در زمان نصب یا استفاده از یک برنامه اندرویدی، باید به برنامه اجازه‌هایی مبنی بر استفاده از منابع دستگاه نظیر فهرست مخاطبان، فهرست تماس‌ها، دسترسی به فضای ذخیره‌سازی تصاویر، مکان‌یابی کاربر و... بدهد. کاربر آموزش‌ ندیده، بدون توجه به این دسترسی‌ها براحتی اجازه‌های لازم را صادر و راه را برای هرگونه نفوذ و سوءاستفاده از سوی برنامه در حال نصب باز می‌کند. وی افزود: ضعف فرهنگی نیز ‌جایی خود را نشان می‌دهد که توسعه‌دهندگان مغرض با تحریک کاربران مبنی بر امکان ردیابی افراد در شبکه‌های مجازی نظیر تلگرام، اینستاگرام، واتس‌آپ و... و سوءاستفاده از دیگر مشکلات فرهنگی، برای کاربران جذابیت ایجاد کرده و آنها نیز با نصب برنامه‌های جعلی، براحتی دستگاه هوشمند خود را به انواع تروجان‌ها و جاسوس‌افزارها آلوده می‌کنند.

وی در ادامه گفت: بحث تحریم کشور از دسترسی به منابع اصلی برنامه‌های اندرویدی نیز از دیگر دلایل انتشار گسترده ویروس‌های اندرویدی در کشور است که البته با کاهش آثار تحریم‌ها در دولت تدبیر و امید امیدواریم که انتشار آلودگی‌های بدافزارهای اندرویدی نیز در کشور کاهش پیدا کند.

مهدی حسینی مقدم کارشناس فناوری اطلاعات نیز با بیان اینکه طبق اعلام مجله فوربس 97 درصد بدافزارها مربوط به اندروید است، گفت: آمارها نشان می‌دهند که حدود یک میلیون بدافزار در جهان وجود دارد. این کارشناس امنیت با اشاره به اینکه آمار بدافزارها در ایران به دلیل نبود آگاهی کاربران رشد صعودی دارد و نیاز است کاربران را از خطرات بدافزارها آگاه کرد گفت: در کنار نبود آگاهی کاربران عامل دیگر که نقش تعیین‌کننده در این میان دارد این است که برخی از تولید‌کنندگان گوشی‌های اندرویدی از سیستم عامل‌های خود به نحو  دقیق پشتیبانی نمی‌کنند.

وی در ادامه افزود: کاربران باید به روزرسانی سیستم عامل‌ها را جدی بگیرند چرا که با این به روز رسانی‌ها براحتی می‌توان جلوی نفوذ بدافزارها را گرفت که متأسفانه بسیاری از مردم در کشور چندان به این کار اعتقادی ندارند و هنوز تلفن‌ها با نسخه‌های قدیمی اندروید در حال کار است که این مسأله خطر آلوده شدن به بدافزار را بشدت بالا می‌برد.