گفت وگوی تمدن ها در آتن

سخنرانی ظریف در جمع بزرگان جهان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، قرار است تا در نشست تمدن های بزرگ جهان، ظریف به عنوان یکی از مهمانان ویژه سخنرانی کند؛ اجلاسی که غیر از ایران، مصر، ایتالیا، چین و هند نیز حضور دارند. ظریف در این سفر دو روزه علاوه بر شرکت و سخنرانی در اجلاس یاد شده، با نخست وزیر و وزیر خارجه یونان و همچنین تعدادی از همتایان خود در این اجلاس دیدار و گفت و گو خواهد کرد.

گفت‌وگو تمدن ها از ... تا روحانی

نظریه مهم و معتبر گفت‌وگوی تمدن ها (Dialogue Among Civilizations) اولین بار توسط سید محمد خاتمی، رییس جمهور پیشین ایران در سازمان ملل متحد ارائه شد و پس از آن، این سازمان، رسما سال 2001 را به عنوان سال گفت‌وگوی تمدن ها نام گذاری کرد.

گفت‌وگوی تمدن ها به مثابه یک نظریه صلح آمیز در روابط بین الملل مطرح بوده و تمدن های بزرگی چون ایران، ایتالیا، یونان، چین، هند و مصر را برای برپایی صلح در جهان به گفت‌وگو فرا می خواند.

رییس دولت اصلاحات در آن دوران با درک شرایط جهان و برای خنثی کردن نظریه«جنگ تمدن‌های ساموئل هانتینگتون»، دکترین گفت‌وگوی تمدن ها را مطرح کرد. هانتینگتون در آن سال ها، با طرح نظریه برخورد تمدن‌ها و پیش‌بینی کشمکش جهان غرب با جهان‌اسلام، شهرت جهانی برای خودش بهم زد اما با دکترین گفت‌وگوی تمدن های ایران، عملا نظریه هانتینگتون به حاشیه رفت و خنثی شد . ساموئل هانتینگتون، فارغ التحصیل و استاد دانشگاه هاروارد بود و چیزی حدود ۵۸ سال از عمر خود را در این دانشگاه گذرانده بود.بر اساس نظریه برخورد تمدن ها، جهان بیشتر به دو قطب غرب و اسلام تقسیم می شد و جنگ این تمدن ها، آینده جهان را رقم می زد اما با طرح گفت‌وگوی تمدن‌های خاتمی، فرهنگ های بزرگی چون چین، هند و ایران با کنار گذاشتن تقابل با غرب، تعاملی سازنده به منظور برپایی صلح و آرامش در سراسر دنیا را به وجود می آوردند. پس از اینکه ایران چند سالی با سیاست های اشتباه مردی که رد صلاحیت شد، انواع و اقسام تحریم ها را به وجودآورد و تئوری ایران هراسی رژیم صهیونیستی بدجوری فراگیر شد، دوباره و همزمان با روی کار آمدن حسن روحانی ، نظریه ای مشابه گفت‌وگوی تمدن ها، توجه جامعه جهانی را به شکلی تئوریزه به سمت صلح جلب کرد؛ این بار، نظریه «جهانی عاری از خشونت» باز تولیدی از گفت‌وگو ی تمدن ها شد و باعث شد که قطعنامه ای با اجماع 190 کشور در سازمان ملل تصویب شود. هم خاتمی و هم روحانی به عنوان روسای جمهور‌ایران، به شکلی موفق درک خوبی از فعل و انفعالات روابط بین‌الملل داشتند و سر بزنگاه های تاریخی با ارائه نظریه‌های خود، پیش از بحران های جهانی، توجه جهانیان را به جنگ و جنگ طلبی آمریکایی ها و متحدان‌شان جلب کردند. شاید اگر کشورهایی مثل ایران، ایتالیا، یونان و حتی مصر در سازمان ملل دارای کرسی تاثیرگذاری بودند، آن وقت می‌شد با تکیه بر تعامل و همگرایی تمدن های قدیمی، صلح جدیدی را در عرصه بین الملل تولید کرد.

چه باید کرد؟

به هر حال به نظر می رسد جمهوری اسلامی برای تئوریزه کردن و ارائه نظریات صلح طلبانه ، پتانسیل خوبی دارد اما باید برای بخش عملی ماجرا هم برنامه ریزی های خوبی صورت بگیرد.به عنوان مثال پیشنهاد می شود که میزبانی نشست ده تمدن بزرگ به‌صورت سالانه بین اعضا تقسیم شود و هر کشور به نوبت، میزبان این اجلاس مهم شود. یک حساب سرانگشتی نشان می‌ دهد که چیزی حدود نیمی از جمعیت جهان در همین ده کشوری زندگی می کنند که به عنوان ده تمدن بزرگ دنیا به شمار می آیند؛ آیا این فرصت بزرگی برای ایجاد صلح جهانی؟