جزئیات نشست هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو/ دستور تخلیه آتش نشان‌ها دیر صادر شد
نتایج بررسی کارشناسان نشان داد که وجود بار حریق بسیار زیاد در ساختمان به علت مقادیر زیاد پارچه، نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان، نبود هرگونه فضا بندی و جداسازی مقاوم در برابر آتش، مشکلات فنی لوله‌های قائم آتش‌نشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهره‌برداری، وجود موانع زیاد برای فعالیت آتش‌نشانان از جمله دلایل گسترش سریع آتش در ساختمان پلاسکو تهران بوده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، محمدتقی احمدی، رییس هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه این گزارش ابعاد مختلفی دارد و قطعا در فروریزی این ساختمان یک نارسایی انباشته شده در سال‌های اخیر نقش دارد، گفت: تلاش ما ارایه این گزارش به شیوه علمی بوده چنانچه در این گزارش از مصاحبه‌های سنگین تا برداشت‌های نمونه آوار و مطالعات حقوقی و ... طی دو ماه انجام شد. در تهیه این گزارش 35 سازمان همکاری داشتند.وی با تاکید بر اینکه دقیقا نمیدانیم آتش چه زمانی رخ داده است، گفت: در ساعت 7:58 دقیقه حریق به سازمان آتش‌نشانی اطلاع داده شده و ممکن است 10 دقیقه یا حتی بیشتر از وقوع حادثه گذشته بود.
وی در پاسخ به سوالی درباره تعداد مفقودی‌های حادثه گفت: با قوه‌قضاییه در حال تعامل هستیم و این موارد بعدا اعلام خواهد شد.
در ادامه نشست سعید بختیاری، عضو هیات ویژه گزارش ملی حادثه پلاسکو و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز گفت: در ساختمان پلاسکو به رغم اهمیت و توجه به رعایت اصول و ضوابط ایمنی در برابر آتش اما با توجه به نوع کاربری و تعداد طبقات نقاط ضعف زیادی وجود داشته است.
بختیاری با اشاره به دلایل گسترش آتش در ساختمان اظهارکرد: وجود بار حریق بسیار زیاد در ساختمان به علت مقادیر زیاد پارچه، نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان، نبود هرگونه فضا بندی و جداسازی مقاوم در برابر آتش، مشکلات فنی لوله‌های قائم آتش‌نشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهره‌برداری، وجود موانع زیاد برای فعالیت آتش‌نشانان و ... از جمله دلایل گسترش سریع آتش در ساختمان بوده است.
وی با بیان اینکه در برابر زلزله آماده نیستیم، گفت: در یک کوچه شش متری ساختمان هشت طبقه هم بلند مرتبه است و ما در این زمینه‌ها نقص داشته و عقب هستیم.
بختیاری اظهار کرد: در مورد ساختمان‌های موجود ما فقط مبحث ۲۲ را داریم. ما هم به تکمیل احتیاج داریم و هم به اقدام سریع؛ چرا که اقدام سریع می‌تواند ساختمان‌های در معرض خطر مانند همین آلومینیوم و دیگر ساختمان‌ها را بررسی و دستورالعملی برای ایمن‌سازی انجام شود و سبب ایجاد الگویی بومی می‌شود.
علی اکبر آقا کوچک، قائم مقام رییس هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو نیز در ادامه درباره شرایط سازه‌ای ساختمان نیز گفت: آتش از طبقه دهم آغاز شد و حدود سه ساعت بعد یعنی چند دقیقه مانده به ساعت یازده قسمتی از کف ساختمان ریزش کرد، چند دقیقه بعد ریزش دوم رخ داد و کف طبقات در همان بخش به طور کامل ریزش کرد.
وی ادامه داد: دقایقی بعد مرحله سوم تخریب آغاز شده و با ضربات مختلف پیش‌رونده ناشی از ضربه کف‌ها سبب کمانش کردن ستون‌های ساختمان شده و در نهایت ساختمان حدود ساعت 11:33 دقیقه به طور کامل فروریخت که در گزارش نهایی ما آمده است.
وی ادامه داد: به جز انفجارهای معدود ناشی از انفجار کپسول‌های گاز شواهدی مبنی بر انفجار برنامه‌ریزی شده یا گسترده وجود ندارد و این موضوع را به هیچ عنوان تایید نمی‌کنیم.
آقا کوچک همچنین با اشاره به نبود نقشه‌های ساختمان پلاسکو افزود: نقشه‌های ساختمان در طبقه چهاردهم بود که در پی حادثه از بین رفت و ما با زحمات فراوان و با استفاده از تصاویر هنگام ساخت و ... نقشه ساختمان را شبیه سازی کردیم.
وی با تأکید بر اینکه ما فکر می‌کنیم ساختمان پلاسکو تنها ساختمانی نیست که دارای خطر است، ادامه داد: ساختمان‌های زیادی در تهران و کلانشهرها وجود دارد که خطرآفرین است.
سید باقر مرتضوی عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو نیز با تأکید بر اینکه باید تا شعاع 60 متری محل حادثه توسط نیروی انتظامی حتی شده به زور تخلیه می‌شد، افزود: باید از طبقه دهم عملیات را شروع می‌کردند و در طبقه 11 استندآپ و از طبقه 12 هم برای جستجو می‌رفتند؛ اما این کار را نکردند و آقایان اول رفتن طبقه 10 و بعد رفتن طبقه 11 و تخلیه و عملیات طبق اصول استاندارد حمله به آتش انجام نشد.
وی ادامه داد: برق ساختمان قطع نشده بود و بررسی بی‌سیم‌ها نشان می‌دهد که نیروهای مزاحم تا دقایق آخر هم حضور داشتند. ضمن اینکه آتش‌نشانی تیم ایمنی نداشته و متأسفانه همچنان هم تیم سازه ندارد.
مرتضوی تأکید کرد: نیروهای آتش‌نشانی باید قبل از ساعت 10:50 نیروها را تخلیه می‌کردند اما دستور تخلیه دیر صادر شد و دقایقی بعد از ساعت 11 و ریزش ساختمان دستور تخلیه صادر شده است که نباید اینطور می‌شد.
وی تصریح کرد: در این حادثه سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران عملا نقشی نداشت و در جلسه‌ای با حضور شهردار گفتیم که سازمان‌های مختلف شهرداری در حوزه مدیریت بحران همچون شهرسالم، مدیریت بحران شهرداری و ... باید یکجا جمع شوند.
عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو ادامه داد: در شهر تهران باید فرماندهی واحد مدیریت بحران وجود داشته باشد و ما نمونه این عملکرد موفق را در سیل عسلویه دیدیم که در پنجاه سال گذشته بی‌سابقه بود و به خوبی مدیریت شد.
وی اظهار کرد: علاج واقعه قبل از واقعه درست است؛ اما اگر حادثه هم رخ بدهد باید با فرماندهی درست خسارت‌ها را کاهش دهیم و در سریع‌ترین زمان هم حادثه را جبران کنیم.
مرتضوی افزود: حادثه سطح یک بود و پس از ریزش وارد سطح دو شد. از آن زمان باید یک فرمانده که تجربه داشت می‌آمد و عملیات را در دست می‌گرفت که من چنین چیزی را ندیدم و پرسیدم که شما کجا تایید شده‌اید و دوره دیده‌اید؟ من نمیخواهم کوشش و تلاش افراد را زیر سوال ببرم. اگر نقشه ساختمان موجود بود می‌دانستند کجا باید تونل بزنند؛ این در حالیست که چند جا تونل زدند و آخرین تونل به زیرزمین و اجساد رسید.
وی با تأکید بر اینکه در این حادثه استفاده از بالگرد شدنی نبود، تصریح کرد: آواردبرداری باید آخرین مرحله حادثه می‌بود و این حادثه علمی جمع نشد اما به نظرم امکانات کافی داشتند. البته امکانات برای این حریق کافی بود.
به گفته عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو، استفاده از فوم جایی است که مواد نفتی وجود داشته باشد و خیلی جاها ضرورت نداشته و این امر را نمی‌توانیم به عنوان ضعف بگوییم.
وی با بیان اینکه آتش‌نشانان آموزش می‌بینند برای شرایط سخت، ادامه داد: فرماندهی حادثه پلاسکو طبق استاندارد صورت نگرفته است و صحبت‌های ما بر اساس استانداردهای دنیا است.
مرتضوی گفت: برادر ما در شورای شهر گفته بود که گزارش علمی نیست، خب چرا امروز نیامدید اینجا بحث کنیم و قبلش چرا آن 1700 صفحه را نخواندید.
وی افزود: در خودروهای پشتیبانی دستگاه‌های برش وجود دارد و می‌توانستند در را برش دهند و وارد شوند.
مرتضوی با بیان اینکه در هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو بحث کردیم که خوب است بیمه‌ها مدیریت ریسک را رعایت کنند و بیمه به ضد خودش تبدیل نشود.
مرتضوی در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه آیا فردی در موتورخانه زنده بود یا خیر گفت: چهار نفر در موتورخانه بودند، اما اینکه زنده بودند یا خیر نمیدانیم و پیامکی هم نبوده و من بی‌سیم‌ها و ... را چندین بار گوش کردم.
وی درباره تعداد افراد حاضر در محل اعم از مسوولان و مردم نیز گفت: در حادثه‌ای مانند نیشابور اگر مردم نمی‌رفتند آنجا 300 نفر کم می‌شد. تلفات و فرماندهی خوبی در اطلاع‌رسانی حادثه پلاسکو نشد، یک‌بار گفتند خاموش شده، یک‌بار گفتند ساختمان فروریخت، یک بار گفتند تعداد تلفات خیلی است و ... . برای همین می‌گوییم که مدیریت خوبی نشد.
مرتضوی گفت: خیلی از سازمان‌ها در آنجا حاضر بودند که نیاز نبود، مثلا فراخوان ارتش چرا صادر شد؟
وی افزود: فرمانده میدان هنگام حریق آتش‌نشانی و پس از ریزش شهردار تهران بوده است.
نصرالله طهماسبی، رییس کمیته بیمه و شورای خسارت هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو اظهار کرد: در ساختمان اصلی پلاسکو که ریزش کرد وتخریب شد 167 واحد بیمه شده بود. همچنین از کل واحدهای صنفی پلاسکو در مجموع ۳۰۰ واحد پرسنل خود را تحت پوشش بیمه قرار داده بودند که شامل ۷۱۳ نفر می‌شود که تا 14 اسفندماه پارسال برای 545 نفر مستمری بیمه بیکاری برقرار شده است.
آتش‌نشان‌ها هم تحت پوشش بیمه عمر وحادثه بودند و هنوز خسارتشان به دلیل عدم تکمیل پرونده پرداخت نشده اما بیمه متعهد شده که آن را پرداخت کند.
وی افزود: اطلاعی در مورد مقاوم سازی پنح طبقه شمالی ساختمان نداریم و اینکه آیا ایمن است یا نه اطلاعی نداریم.
محمد فاضلی، عضو کمیته اجتماعی و رسانه هیات ویژه رسیدگی حادثه پلاسکو نیز در نشست خبری صبح امروز که در سالن جابرابن‌حیان دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، افزود: در کشوری زنذگی می‌کنیم که ۷۵ درصد مردمش بر اساس پیمایشی که انجام دادیم در یک سال اخیر هیچ برنامه مرتبط با ایمنی ندیده‌اند؛ این درحالی است که بارها خبر تولد پاندا در باغ وحش و تبلیغات چیپس و پفک را دیده‌اند.
وی گفت: در آلمان ۲۷ هزار نفر آتش‌نشان رسمی وجود دارد و یک میلیون و 55 هزار نفر آتش‌نشان داوطلب دارد که این امر به معنای مشارکت در ایمنی است. در حالی که ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که رستاخیز غفلت در آن وجود دارد.
فاضلی اظهار کرد: در کشور ما تولید تجهیزات ایمنی بسیار نامناسب انجام می‌شود، حال چطور می‌شود که در کشوری با 80 میلیون نفر جمعیت این افراد نسبت به خریدگوشی آخرین مدل در بازار و خرید ال‌سی‌دی حساسیت دارند اما بر اساس پیمایش ما ۶۴ درصد مردم در خانه کپسول اطفای حریق ندارند.
وی با بیان اینکه عده‌ای از حالا شروع کرده و می‌گویند که گزارش ما در مورد حادثه پلاسکو علمی نیست، اظهار کرد: ۱۷۰۰ صفحه گزارش نوشته و هنوز منتشر نشده را چطور می‌گویند گزارش علمی نیست؟!!!!! ما احتیاج به گفت‌وگوی اجتماعی فراگیر درباره ایمنی داریم، نیاز به ائتلاف اجتماعی داریم که بتوانیم ایمنی را به اندازه تبلیغ پفک نمکی در صداوسیما مهم کنیم.
عضو کمیته اجتماعی و رسانه هیات ویژه رسیدگی حادثه پلاسکو ادامه داد: جامعه ما، جامعه مسایل حل نشده است، هیچ سقوط هواپیمایی انتهایش مشخص نمی‌شود، هیچ ملک نجومی به نتیجه نمی‌رسد و هیچ حقوق نجومی مشخص نمی‌شود، سرانجام هیچ اسیدپاشی معلوم نمی‌شود و ... و من امیدوارم به یک رستاخیز آگاهی برسیم و کمیته رسیدگی پلاسکو به قانون تبدیل شود.
وی اظهار کرد: آمار ما توسط ایسپا و با نمونه آماری 4600 نفر انجام شده است. تحقیقات دیگری هم توسط ایسپا با حدود 300 نفر از کارفرمایان انجام شده است که شرایط مشابه پلاسکو داشتند.
فاضلی در پاسخ به سوالی در مورد عذرخواهی در موضوع پلاسکو گفت: عذرخواهی کلامی فایده‌ای ندارد، احتیاجی به عذرخواهی و استعفا وجود ندارد و فکر می‌کنم بهترین عذرخواهی در حادثه پلاسکو اصلاح قوانین و اصلاح مقررات ملی ساختمان است.
وی تصریح کرد: پروتکل‌های فرماندهی صحنه در حوزه حوادث در ستاد مدیریت بحران وجود ندارد و در همین حادثه پلاسکو 29 بار مواردی تکذیب شد.
فاضلی با اعتقاد به اینکه پخش زنده ده روزه حادثه از رسانه ملی آن را به بحرانی ملی تبدیل کرد، ادامه داد: حادثه‌ای که به گفته آقای مرتضوی سطح دو بوده است. اینکه چه کسی تصمیم گرفته 24 ساعته در ده روز حادثه پخش شود معلوم نیست. این حادثه برای حساسیت جامعه مثبت بوده، اما اینکه یک حادثه غمبار ساعت‌ها در طول روز پخش شود برای جامعه خوب نیست و باید یک پروتکل در این زمینه ایجاد شود.
در جریان این نشست مهدی هداوند ، از دیگر اعضای هیات بررسی حادثه پلاسکو گفت: شهرداری وظیفه داشته که اگر مالک ساختمان نسبت به ایمن‌سازی آن اقدام نکند در اجرای قانون شخصا وارد شده و نسبت به ایمن‌سازی آن اقدام کند که این اقدام را انجام نداده است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس اعلام تأمین اجتماعی 300 کد کارگاهی در ساختمان پلاسکو وجود داشته که باید در این زمینه اقدام می‌شده است و اگرچه ساختمان تجاری بوده اما مسئولیت‌هایی در مورد کارگاه‌ها وجود داشته است، خاطرنشان کرد: در مورد وزارت کشور نیز اگرچه در این مورد سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران مسوول است اما در کلان وزارت کشور باید بر شهرداری‌ها برای اجرای مبحث 22 نظارت می‌کرده و از سوی دیگر از سال 93 قانون مدیریت بحران به اتمام رسیده و برای ابلاغ قانون جدید اقدامی انجام نشده است.
عضو هیات بررسی حادثه پلاسکو در مورد قوانین خروج از محل گفت: در تصمیم گیری از وضعیت اضطراری، تیم ایمنی باید فاکتورها را رصد کرده و به فرمانده اطلاع دهد؛ اما گویا چنین شخصی در ساختار آتش‌نشانی ما وجود ندارد.
وی ادامه داد: در مقررات ملی ساختمان مقرره‌ای وجود دارد که ساختمان بعد از 3 ساعت حریق ریزش می‌کند ما قاعده مشخصی برای خروج نداریم و این به فرمانده بستگی دارد؛ اما اگر بخواهیم سه ساعت را مد نظر قرار دهیم بایدحوالی ساعت 11 تخلیه انجام می‌شد.
