عوامل موثر در افزایش اشتغال‌زایی
در صنعت ایران عاملی که به افزایش اشتغال‌زایی کمک مؤثری می‌کند، صادرات‌گرا بودن صنعت است و سایر عوامل مانند دستمزد تأثیر چندانی ندارند.
بررسی‌های وزارت صمت نشان‌می‌دهد دستمزد حقیقی، تأثیر معناداری بر تقاضای نیروی کار در صنایع ایران ندارد.این موضوع می‌تواند ناشی از پایین بودن نسبی دستمزد حقیقی در ایران به دلیل عدم تناسب دستمزد اسمی با تورم از یکسو و عرضه نسبتاً بالای نیروی کار طی یک دهه گذشته به دلیل ساختار جوان جمعیت باشد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، همچنین نرخ سود حقیقی تسهیلات پرداختی به بخش صنعت نیز به عنوان شاخصی از هزینه سرمایه تأثیر معناداری بر تقاضای اشتغال بنگاه‌ها نداشته است.
ضریب ارزش‌افزوده که درواقع نشانگر تأثیر ارزش‌افزوده هر بنگاه است، معنادار و مثبت بوده و مقدار آن 4/0 است. این ضریب نشانگر تأثیر مقیاس تولید به عنوان یکی از مؤلفه های ساختاری بر تقاضای نیروی کار در بخش صنعت ایران است. ازسوی دیگر در بین رشته فعالیتهای مختلف صنعتی، صنایعی که مقیاس بزرگتری دارند، توان تحریک بیشتری در اشتغال‌زایی خواهند داشت.
بررسی‌ها نشان می‌دهد رقابت‌پذیری صنایع موجب افزایش تحریک در تقاضای نیروی کار می‌شود. ضریب نسبت صادرات به ارزش‌افزوده که شاخصی از میزان رقابت‌پذیری در صنعت مورد نظر است، مثبت و معنادار است. این نشان می‌دهد که هرقدر صنعت مورد نظر صادرات‌گراتر باشد، اشتغال‌زایی نیز بیشتر تحت تأثیر قرار خواهدگرفت. همچنین در بین رشته فعالیتهای صنعتی، صنایعی که رقابت‌پذیر و صادرات‌گرا هستند، از پتانسیل بیشتری برای اشتغال‌زایی برخوردارند.
رقابت‌پذیری صنایع موجب افزایش تحریک در تقاضای نیروی کار می‌شود. ضریب نسبت صادرات به ارزش افزوده که شاخصی از میزان رقابت‌پذیری در صنعت مورد نظر است، مثبت و معنادار است. این نشان می‌دهد که هر چقدر صنعت مورد نظر صادرات‌گراتر باشد، اشتغال‌زایی نیز بیشتر تحت تأثیر قرار خواهدگرفت. همچنین در بین رشته فعالیتهای صنعتی، صنایعی که رقابت‌پذیر و صادرات‌گرا هستند، از پتانسیل بیشتری برای اشتغال‌زایی برخوردارند.
بررسی پتانسیل اشتغال‌زایی صنایع مختلف نشان می‌دهد با توجه به سهم صنایع از کل شاغلان، رشد مقیاس تولید و نیز عملکرد صادراتی آنها، به ترتیب صنایع تولید مواد غذایی و آشامیدنی، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی و صنایع تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی در رتبه بالای صنایع با پتانسیل بالا قرار می‌گیرند.
در بین صنایعی که می‌توان با تغییر ساختار ازجمله تغییر تکنولوژی، ارتقای کیفیت، کاهش هزینه‌های سربار، ارتقای خدمات پس از فروش، استفاده از پلتفرم‌های به روز جهان و... و رقابت‌پذیر کردن آنها پتانسیل اشتغال بالایی ایجاد کرد، صنعت خودرو در کل، زنجیره تولید است. این صنعت علیرغم سهم 10 درصدی از اشتغال، نسبت صادرات به ارزش‌افزوده 8/6 درصدی دارد که بسیار پایین‌تر از متوسط کل بخش صنعت است. در صورتی که در این صنعت نگاه صادراتی حاکم شود، می‌توان پتانسیل اشتغال مناسبی برای آن تصور کرد.
در مجموع باید گفت که اگر هدف دولت افزایش اشتغال‌زایی در بخش صنعت است، توجه به اقتصادی کردن مقیاس صنعت و یا افزایش اندازه بنگاه‌ها و توجه جدی به صادرات‌محور شدن آنها به این هدف کمک خواهد کرد.
