انتخابات هلند و رونق پوپولیسم در اروپا

موضوع مهاجرت و عضویت هلند در اتحادیه اروپا، مسائل امنیتی و جنایی بیش از همه محور تمرکز کمپین‌های انتخاباتی دو حزب رقیب در انتخابات پیش روی هلند بوده است.طبق گزارش روز جمعه روزنامه ساندی اکسپرس، نتایج تازه‌ترین نظرسنجی‌ها از پیشتازی حزب اسلام ستیز برای آزادی (PVV) حکایت دارد. حزب برای آزادی از احزاب پوپولیست جناح راستی و ملی گرا در هلند به رهبری «گرت ویلدرز» است که در سال 2005 در مجلس سفلای پارلمان هلند تاسیس شد.

این حزب در انتخابات سراسری سال 2006 میلادی 9 کرسی را از آن خود کرد و به پنجمین حزب بزرگ پارلمان تبدیل شد. در سال 2010 میلادی 24 کرسی را برد و به سومین حزب بزرگ تبدیل شد و در آن زمان موافقت کرد بدون داشتن وزیر در کابینه از دولت اقلیت به رهبری «مارک روته» نخست‌وزیر کنونی حمایت کند اما در سال 2012 به دلیل اختلاف بر سر کاهش بودجه به حمایت خود پایان داد.

اکنون نظرسنجی جدیدی که از سوی شرکت افکار سنجی «پیل/Peil» انجام شده است، نشان می‌دهد که حزب برای آزادی می‌تواند در انتخابات امسال 25 کرسی را پیروز شود. نتایج این نظرسنجی گویای آن است که این حزب که از سال 2012 قویا از خروج کشورش از اتحادیه اروپا حمایت کرده، فقط یک کرسی بیش از حزب مردم برای آزادی و دموکراسی (VVD) به رهبری روته (24 کرسی) کسب کرده است. روته از 14 اکتبر 2010 نخست‌وزیر هلند است.

با این حال شاخص نظرسنجی هلند که ترکیبی از نظرسنجی‌های هلند را نشان می‌دهد، گویای آن است که حزب برای آزادی و دموکراسی به ریاست روته که در سال 1948 تشکیل شد، همچنان پیشتاز است. متوسط نتایج نظرسنجی حمایت 16 درصدی از حزب برای آزادی و دموکراسی را نشان می‌دهند که البته فقط یک‌درصد بیش از حزب برای آزادی (15درصد) است.

در همین ارتباط، گروه «واحد اطلاعات اقتصادی» (EIU) که تحقیقات و خدمات مشاوره‌یی را در سراسر جهان ارائه می‌دهد، پیش‌بینی کرده که حزب مردم برای آزادی و دموکراسی به رهبری مارک روته می‌تواند در انتخابات آتی پیروز شود.

ویلدرز وعده داده که در صورت پیروزی در انتخابات مرزهای این کشور را ببندد و موضع اسلام ستیزانه قوی‌تری را اتخاذ کند. وی حتی تهدید کرده که مساجد را خواهد بست و از ورود مسلمانان به کشورش ممانعت خواهد کرد. او در سال 2011 به تحریک خشونت و نفرت علیه مسلمانان متهم شد اما دادگاه او را تبرئه کرد.

این سیاستمدار هلندی اعلام کرده قصد دارد کشورش را از اتحادیه اروپا خارج کند؛ خروج هلند از اتحادیه اروپا با الگو گرفتن از اصطلاح «برگزیت» (خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) به «نکسیت/nexit» شهرت یافته و ویلدرز با ستودن برگزیت آن را «بهار وطن‌پرستی» با شکوه توصیف کرده است.

گروه «واحد اطلاعات اقتصادی» اعلام کرده است هر چند ویلدرز تلاش کرده که موضوع کمپین‌های انتخاباتی‌اش را به مسائلی همچون هویت و نقش اسلامی در جامعه هلند سوق دهد، دیدگاه‌های علیه اتحادیه اروپا به طرح مباحث جدی خاصی درباره مساله عضویت هلند در اتحادیه اروپا منجر نشده و میزان حمایت از خروج هلند از اتحادیه اروپا یا منطقه یورو همچنان پایین است.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حتی اگر ویلدرز در انتخابات پیروز شود، بعید به نظر می‌رسد که وارد دولت شود زیرا احزاب بزرگ‌تر دیگری با وی همکاری نخواهند کرد.

حزب برای آزادی و دموکراسی همکاری با حزب ویلدرز را نفی کرده و از این رو بعید به نظر می‌رسد که این حزب بتواند ائتلافی را تشکیل دهد. این بدان معناست که ویلدرز نمی‌تواند، نخست‌وزیر شود. شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی درباره انتخابات هلند همین دیدگاه را تایید کرده و پیش‌بینی کرده که بعید به نظر می‌رسد ویلدرز بتواند نخست‌وزیر شود.

بر اساس این گزارش، مهم‌ترین رقیب ویلدرز 53 ساله که همچنین وعده داده در صورت پیروزی همه‌پرسی خروج هلند از اتحادیه اروپا را برگزار کند، مارک روته نخست‌وزیر کنونی است که تلاش کرده درباره ثبات اقتصادی در کشورش در دوران نخست‌وزیری‌اش تبلیغ کند.

کمیسیون اروپا پیش‌بینی کرد که اقتصاد هلند امسال رشد یکنواخت حدود 2درصدی را داشته باشد که از عملکرد بهتری در مقایسه با کل اتحادیه اروپا حکایت دارد. روته 50 ساله برای سومین بار به دنبال کسب قدرت است. حزب وی در انتخابات سال 2020 توانست به دنبال تشکیل ائتلاف با حزب راست میانه کارگر برای دومین دوره پیروز شود. حزب کارگر به میزان زیادی حمایت خود را در این دوره از دست داده است.

انتخابات سراسری هلند برای انتخاب 150 عضو پارلمان این کشور در 15 مارس 2017 برابر با 25 اسفند 1396 برگزار خواهد شد.

از سال 2002 تا 2012 همه کابینه‌ها در میانه راه، استعفا دادند و هیچ یک نتوانستند دوره چهارساله دولت را تکمیل کنند. تنها در همین سال‌ها پنج انتخابات برگزار شد. در انتخابات 2012 حزب کارگر و حزب مردم برای آزادی ودموکراسی شانه به شانه برای کسب مقام نخست‌وزیری جنگیدند و توانستند کرسی‌های لازم برای کسب اکثریت مطلق به دست آورند. مارک روته از حزب مردم برای آزادی و دموکراسی همراه با حزب کارگر، دولتی ائتلافی تشکیل داد و حزب دموکرات مسیحی را که بر دولت حاکم بود از قدرت پایین کشید و باعث شد حزب برای مردم کاملا به یک اپوزیسیون تبدیل شود. مجلس نمایندگان یا مجلس دوم (Tweede Kamer) هلند از 150 کرسی تشکیل شده که روش تناسبی در یک حوزه انتخابیه سراسری توسط مردم برگزیده می‌شوند. به‌طور سنتی مقام نخست‌وزیری به رهبر حزبی می‌رسد که بیشترین آرا را در انتخابات به دست آورده باشد. برخی پیش‌بینی‌های قبلی از افزایش احتمال پیروزی حزب آزادی که مهاجرستیز و بدبین به اروپاست حکایت داشت؛ موضوعی که می‌تواند عرصه را برای پناهجویان در این کشور تنگ‌تر کند.

اما صرف نظر از گمانه‌زنی‌ها درباره رقیب پیروز در انتخابات هلند در حالی به این انتخابات نزدیک می‌شویم که روابط این کشور با ترکیه در روزهای اخیر به دنبال ممانعت هلند از اجازه به هواپیمای حامل «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه به فرودگاه روتردام دچار تنش شده است.

ویلدرز در واکنش به ممنوعیت ورود هواپیمای حامل چاووش اوغلو، رییس‌جمهوری ترکیه را دیکتاتور خواند.

وی که طبق تحلیل شبکه خبری یورونیوز برای ابراز مخالفت با سخنرانی برنامه‌ریزی شده سیاستمداران ترکیه در هلند، اقدام به تجمع در برابر سفارت ترکیه در لاهه هلند کرد، خطاب به ترک‌ها گفت: اینجا هلند است پس دور بمانید، امیدوارم دولت هلند اندکی سرسختی نشان دهد و به آنها بگوید در اینجا نمی‌توانند دست به لابی‌گری بزنند، هلند کشوری نیست که در آن خارجی‌ها بخواهند از اردوغان حمایت کنند که بر قدرت و استبداد وی بیفزاید. یورونیوز در تحلیل این اقدام سیاستمدار هلندی نوشت: هدف ویلدرز ممنوعیت ورود موقتی وزرای ترکیه به هلند، افزودن بر محبوبیت حزب خود در آستانه انتخابات پارلمانی است که اندک اندک از محبوبیت وی درکارزار انتخاباتی کاسته می‌شود. یورونیوز گزارش داد: تازه‌ترین نظرسنجی‌ها حاکی است حزب ویلدرز با 14.6‌درصد پس از حزب آزادی و دموکراسی هلند به رهبری مارک روته نخست‌وزیر کنونی هلند با 16.4‌درصد محبوبیت در رده دوم قرار دارد.

صرف نظر از تنش‌ها در روابط ترکیه و هلند در آستانه انتخابات، موضوع مداخله خارجی در این انتخابات، نگرانی‌هایی را برانگیخته است. روزنامه نیویورک تایمز پیشتر گزارش داد که در ماه‌های اخیر نگرانی غیرمنتظره‌یی درباره انتخابات هلند ایجاد شده است که به نفوذ پول امریکایی مربوط می‌شود. این روزنامه افزود: حزب افراطی برای آزادی به رهبری ویلدرز از سوی برخی افراد وسازمان‌های غیر دولتی امریکا کمک مالی دریافت کرده است.

طبق این گزارش، بر اساس استانداردهای امریکا، کمک مالی 150 هزار دلاری یک فرد به این حزب می‌تواند رقم ناچیزی باشد اما از نگاه هلندی‌ها این نوع مداخله امریکایی، حمله به تمامیت ارضی هلند است.

«رونالد فان ریک» قانونگذار هلندی در این باره گفت: این یک مداخله خارجی در دموکراسی است.

انتخابات پارلمانی هلند با توجه به برگزاری انتخابات‌ها در فرانسه، آلمان و ایتالیا در امسال آغاز‌گر فصل تازه‌یی از تحولات مهم در سراسر اروپاست. با توجه به انتخابات امریکا و روی کار آمدن «دونالد ترامپ» که مواضعی علیه مهاجران و مسلمانان اتخاذ کرده است، احتمال کمک امریکایی به راستگرایان افراطی در اروپا دارای نگرش مشابه امری بعید به نظر نمی‌رسد.

روزنامه واشنگتن پست در گزارشی این پرسش را مطرح کرده که آیا «ترامپ هلند» در انتخابات 15 مارس (25 اسفند) پیروز خواهد شد؟

این روزنامه نوشت: پس از رای برگزیت و پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا، انتخابات هلند بزرگ‌ترین آزمون برای پوپولیسم ملی‌گرایان است.

این روزنامه با توجه به پیشتازی حزب ویلدرز در انتخابات پیش‌بینی کرده که یک دولت تحت سلطه ناسیونالیست‌ها در هلند روی کار نخواهد آمد. واشنگتن پست سپس به شباهت‌های ویلدرز و ترامپ در مخالفت آشکار با ورود مسلمانان پرداخته است. طبق این گزارش ویلدرز همچون ترامپ پیام «هلند در اولویت است» را مطرح و بر نگرانی‌ها درباره مهاجرت و اختصاص مشاغل به اتباع بومی تاکید کرده است. وی به‌علاوه همچون ترامپ مدت زیادی را صرف توییت کردن می‌کند.

طبق این گزارش، کسب اکثریت بر اساس نظام انتخابات هلند دشوار است. 13میلیون رای‌دهنده هلندی به‌طور مستقیم به نخست‌وزیر یا رییس‌جمهوری رای نمی‌دهند و آنها به یک نماینده در هر منطقه رای نمی‌دهند زیرا کرسی‌های پارلمان به شکل متناسبی و بر اساس مموعه آرای حزب ملی توزیع شده‌اند.

این روزنامه پیش‌بینی کرد که حزب کارگر دومین حزب بزرگ کنونی در هلند انتظار می‌رود که بیشترین شکست در این انتخابات تجربه کند. برخی حامیان حزب کارگر از مصالحه این حزب با حزب برای آزادی و دموکراسی (حزب روته) ناامید شده‌اند.

اکنون با توجه به نگرانی‌ها در اروپا درباره انتخاباتی که با توجه به وعده‌های داده شده می‌تواند در سرنوشت اتحادیه اروپا نقش داشته باشد، باید دید که آیا «ترامپ هلند» در نهایت می‌تواند، پیروز شود یا خیر و در صورت موفقیت وی که از او به عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های پوپولیست در اروپا در حال حاضر نام برده می‌شود، می‌تواند سرنوشت تازه‌یی را برای کشورش رقم بزند یا خیر.