مردم کوچه و بازار درباره آمریکا چه میگویند؟
محمد معصومیان در گزارشی به واکنش مردم کوچه و بازار به اوضاع سیاسی امریکا پرداخت.
یک کتابفروش: به نظرم حتی به یک سال هم نمیرسد که کار ترامپ تمام میشود. شما نگاه کن چقدر مردم امریکا معترض کارهایش هستند. فقط هم امریکا نیست همه جای دنیا در مقابلش ایستادهاند. با این رفتاری هم که با مطبوعات کشورش کرده، همهشان منتظر آتو هستند. بعد انتخاب شدنش معترضان میگفتند جنگ تازه شروع شده. به نظرم ترامپ در این جنگ بزودی شکست میخورد.
یک روحانی: ترامپ و اوباما مانند معاویه و یزید هستند. معاویه دو قبضه ریش میگذاشت و سعی میکرد ظاهر بهتری برای خودش درست کند اما یزید در ملا عام سگبازی و شراب خواری میکرد. فرقی باهم نمیکنند هر دو نیت خوبی نداشتند اما یکی زرنگتر بود و دیگری دستش رو بود. برای مردم امریکا بهتر است که ترامپ رئیس جمهور نباشد و آنها خودشان هم این را به خوبی میدانند.
یک راننده تاکسی: ترامپ آدم دیکتاتوری است و فقط حرف حرف خودش است. آدمهای دور و برش هم بدتر از خودش هستند. به نظرم حداقل 4 سال اول را میماند چون بالاخره مردم به او رای دادهاند و طرفدار دارد ولی دور بعد با این تصمیمهای عجیبی که میگیرد بعید میدانم رای بیاورد.آدم متعادلی نیست و از امریکاییها بعید بود چنین آدمی را سرکار بیاورند.
8 اوت 1974 روبهروی ستونهای بلند کاخ سفید تا در خروجی فرش نازکی پهن شد. تیم تشریفات با اسلحههایی پیش فنگ شده دو طرف ایستادند تا رئیس جمهوری نیکسون به همراه خانواده از کاخ سفید خداحافظی کند. تصاویر سیاه و سفید این مراسم، هنوز هم در خاطره جمعی امریکاییها زنده است. خداحافظی در پی رسوایی هتل «واترگیت» یا عمومی شدن ماجرای کار گذاشتن شنود در ستاد انتخاباتی رقبای دموکرات. دونالد ترامپ رئیس جمهوری کنونی ایالات متحده آن روزها جوان بود. روزی که نیکسون با عذر خواهی از مردم امریکا از کاخ سفید بیرون رفت. 42 سال از آن روز گذشته اما حالا بیشتر از هر وقت دیگری امریکاییها و شاید اغلب مردم جهان به واترگیت فکر میکنند. در ایران نیز بسیاری از مردم معتقدند ترامپ نمیتواند 4 سال پیش رو را به سلامت بگذراند. مردم در کوچه و بازار میگویند او با سرعتی که در گرفتن تصمیمات اشتباه، رسواییهای پی در پی و درگیریاش با رسانههای قدرتمند امریکا پیش گرفته، از همین حالا باید نامزدیاش را برای کسب مقام دومین رئیس جمهوری مستعفی امریکا قطعی بداند.
کمی پنیر و چند مغز گردو کنارش، نان بربری هم هست؛ صبحانه سادهای که صاحب بقالی برای خودش تدارک دیده. هر بار که از او خرید میکنم سرش توی گوشی تلفن همراه است و گوشش به تلویزیون. به قول خودش یک دنبالکننده حرفهای خبر است. وقتی اسم ترامپ را میآورم سریع میگوید: «بگو ترامپ احمق...» و میزند زیر خنده. بهروز بعید میداند به این سادگی ترامپ برکنار شود: «درست است مردم امریکا بعد از آن حکمش برای منع ورود اتباع هفت کشور، خیلی به او فشار آوردهاند اما او هم زرنگ است و به این راحتی دم به تله نمیدهد.» بیشتر برایش عجیب و غیرمنتظره است که رئیس جمهوری کشوری مانند امریکا برکنار شود. برای او داستان ریچارد نیکسون را تعریف میکنم. با تعجب میگوید: «پس شدنی است!» انگار تازه قضیه مایکل فلین و تماسهایش با روسیه یادش آمده باشد میگوید: «الان دموکراتها هم گیر دادهاند و میخواهند در مورد این قضیه بیشتر تحقیق کنند. خیلیها از رسواییهای بزرگتر او حرف میزنند ولی هنوز چیزی مشخص نیست و همه چیز در حد حرف است.»
سید خندان مقصد بعدی است. مثل همیشه شلوغ است و پر رفت و آمد. به تازگی یک کتابفروشی در ضلع شرقی آن باز شده. وارد میشوم. دختر جوانی پشت دخل نشسته و مجلهای را ورق میزند. موزیک آرامی فضا را پر کرده. دو نفر بین قفسهها دنبال کتاب میگردند. دختر جوان حسابی از ترامپ لجش گرفته. وقتی پیگیر میشوم، میگوید یکی از اقوامش که تازگیها ازدواج کرده قرار بوده سال آینده برود امریکا چون همسرش آنجا تحصیل میکند و با این احکام جدید کار گره خورده: «به نظرم حتی به یک سال هم نمیرسد که کار ترامپ تمام میشود. شما نگاه کن چقدر مردم امریکا معترض کارهایش هستند. فقط هم امریکا نیست همه جای دنیا در مقابلش ایستادهاند. با این رفتاری هم که با مطبوعات کشورش کرده، همهشان منتظر آتو هستند. بعد انتخاب شدنش معترضین میگفتند جنگ تازه شروع شده. به نظرم ترامپ در این جنگ بزودی شکست میخورد.»
محمد یاورپور روحانی و مبلغ مذهبی است. با دسته گل نرگسی به سمت مسجد میرود. با او همقدم میشوم تا ببینم نظرش در مورد ترامپ و عمر سیاسی او چیست؟ با زبان طلبگی حرف میزند و به نظرش اوباما و ترامپ فرقی با هم نمیکنند و تفاوت آنها در تفسیری است که از اوضاع دارند. او مثالی از صدر اسلام میآورد و میگوید: «ترامپ و اوباما مانند معاویه و یزید هستند. معاویه دو قبضه ریش میگذاشت و سعی میکرد ظاهر بهتری برای خودش درست کند اما یزید در ملأ عام سگبازی و شراب خواری میکرد. فرقی باهم نمیکنند هر دو نیت خوبی نداشتند اما یکی زرنگتر بود و دیگری دستش رو بود.»
یاورپور معتقد است ترامپ خیلی دوام نمیآورد چون مردم امریکا از همین الان در مقابلش ایستادهاند: «برای مردم امریکا بهتر است که ترامپ رئیس جمهوری نباشد و آنها خودشان هم این را بخوبی میدانند.» او از حکم جلوگیری از ورود اتباع هفت کشور حرف می زند و میگوید: «واقعاً بیرحمانه است که به دست بچه 5 ساله دستبند بزنند. کدام کشوری این کار را میکند؟ واقعاً ترامپ آدم متعادلی نیست.»
فرمانهای ترامپ هر روز شکاف بیشتری در ستونهای کاخ سفید میاندازد. این شکافها را میشود در اطلاعات و اخباری که از کاخ سفید درز میکند دید. اما شکاف سیاسی تنها به کاخ سفید محدود نمیشود. حالا مردم امریکا هم به دو بخش تقسیم شدهاند. مردمی که هر روز گوش به زنگ اخبار ترامپ هستند تا شال و کلاه کنند و به خیابان بریزند و سعی کنند او را تحت فشار قرار دهند و مردمی که مصرانه معتقدند او قرار است امریکا را به دوران باشکوهش برگرداند. هرچند تحلیلگران سیاسی میگویند حالا طرفداران او ریزش کردهاند و بسیاری از رأیی که به او دادهاند پشیمانند.
مردم کشورهای اروپا هم پا پس نگذاشتهاند و روزی نیست که مردم شهری در این قاره در اعتراض به سیاستهای ترامپ به خیابان نیایند. چند روز پیش ترامپ در یکی از توئیت هایش که حکم رسانه اختصاصی و یکطرفه او را پیدا کرده، از طرفدارنش خواست به خیابان بیایند و گفت:«شاید میلیونها نفری که به «عظمت را به امریکا بازگردانیم» رأی دادند، باید یک تظاهرات و تجمع مختص به خودشان ترتیب دهند. چنین تجمعی بزرگترین تجمعات خواهد شد» انگار ترامپ بدش نمیآید به این تنشها ادامه دهد و حتی خودش هم به آن دامن بزند؛ رویارویی مردم با مردم.
حسن محبی تاجر بود و حالا مسافرکشی میکند. بار میوهاش در باکو گیر کرد و حالا منتظر است تا خرداد که قول دادهاند، پولش را بگیرد. کت و شلوار تمیزی به تن دارد و میگوید مجبورم این کار را بکنم تا خرداد. او راجع به ترامپ میگوید: «آدم دیکتاتوری است و فقط حرف، حرف خودش است. آدمهای دور و برش هم بدتر از خودش هستند. به نظرم حداقل 4 سال اول را میماند چون بالاخره مردم به او رأی دادهاند و طرفدار دارد ولی دور بعد با این تصمیمهای عجیبی که میگیرد بعید میدانم رأی بیاورد.» محبی برایم از رفتارهای عجیب ترامپ مثل دست دادنهای طولانی یا رفتارش با همسرش میگوید و مانند خیلی از ایرانیها به دقت مشغول وارسی ترامپ است: «ترامپ آدم متعادلی نیست و از امریکاییها بعید بود چنین آدمی را سرکار بیاورند. خیلی فرقی به حال ما نمیکند که او باشد یا کس دیگری، ولی انصافاً اوباما لااقل با شخصیتتر بود. پسرم یک چیزهایی راجع به فساد شخصیتی او میگفت که باورم نمیشد. حالا بگویم هم که نمیتوانید چاپ کنید.»
در کاخ سفید باد تندی در حال وزیدن است. دونالد ترامپ با صورتی سنگی، پشت میز کارش نشسته. باد و باران کاغذهای سفید، موهای نارنجی و کراوات قرمزش را به هوا برده. قطرههای آب از روی میزش به زمین می غلتد اما او مصمم به دوربین خیره شده و انگار تحت تأثیر باد و باران نیست. این طرح انیمیشنی روی جلد آخرین شماره مجله تایم نشسته. با جملهای در بالای تصویر: «اینجا چیزی برای دیدن وجود ندارد» و گزارشی با تیتر «درون هرج و مرج کاخ سفید دونالد ترامپ» تصویر این حس را میدهد که ترامپ وسط طوفان شدیدی قرار گرفته که البته هنوز نتوانسته او را از جایش بکند. به تصویر کشیدن ترامپ در این شرایط آن هم توسط مجله معروفی مانند تایم، هم نوعی هشدار است هم شکلی از پیشبینی.