نشانههای چربش زور «اوپک» به «شیل»
ساعت 17عصر چهارشنبه 10 آذر به وقت تهران، خبری توجه اغلب مردم، حتی آنهایی که چندان به مسائل اقتصادی اهمیت نمیدهند را به خود جلب کرد. «اوپک» به توافق رسید و ایران نیز از این توافق مستثنا شد.
این خبری خوش برای کشوری بود که به دنبال افزایش درآمدها و ترمیم هزاران چاله اقتصادی خود بود. اما از همان روزها، بسیاری نگران سرنوشت این توافق و تعهد دیگر کشورها به اجرای آن بودند. حالا حدود 3 ماه از روزی که خبرنگاران یکی از تاریخیترین و طولانیترین صفها را جلو مقر برگزاری نشست اوپک در وین تشکیل دادند میگذرد؛ روزی که بر خلاف همیشه خبرنگاران را نه به صورت جمعی بلکه به علت ازدیاد جمعیت دسته دسته به محل نشست وزیران هدایت میکردند. این استقبال بیسابقه و میلیونها نظارهگری که از سراسر جهان در انتظار خروجی نشست 171 سازمان اوپک بودند؛ بهطور قطع از اثرگذاری اقدام جمعی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام بر بازار نفت خام حکایت داشت. طی این 3 ماه با وجود اینکه روند قیمتها رویکرد صعودی به خود گرفت، همواره تردیدها و ابهاماتی نیز پیش روی آن وجود داشت. تردیدی که هیچ چیز مانند آماری متقن و مشخص نخواهد توانست، آتشاش را سرد کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، حالا اما با گذشت حدود 90 روز، نشانههایی از آغاز «اثر بخشی» جدی توافق اوپک و متعهد بودن 90 درصدی اعضای آن بر بازار مشخص شده است. رویترز دیروز گزارش داده است که هر چند آمار ذخایر نفت خام جهان با افزایشی 560هزار بشکهیی در هفته اخیر همراه بوده اما این افزایش کمترین میزان در چندین ماه گذشته است. روندی که یک تحلیلگر نفتی معتقد است اگر در هفتههای پیشرو ادامه یابد به معنای «آغاز اثر اوپک» بر بازار خواهد بود. معنای ضمنی این مساله این است که با وجود روند افزایشی تولید نفت خام امریکا به تبعیت از افزایش قیمت نفت خام جهان؛ همچنان تولیدکنندگان شیل یارای رقابت با قدرت اوپک در بازار را ندارند. مسالهیی که استوارت ایو مدیر موسسه مالی «او.ام فایننشال» نیز با آن موافق بوده و به مارکت واچ میگوید که سرعت فعلی رشد تولید امریکا نمیتواند توافق نفتی را به چالش بکشد. گزارشی از وضعیت بازار در روز دوشنبه و بروز نشانههایی جدیتر از اثرگذاری توافق اوپک بر سطح ذخایر نفتی جهان را در ادامه میخوانید.
روند افزایشی قیمت نفت خام، دیروز 27 فوریه نیز ادامه داشت. رویترز در این زمینه نوشت: « روز گذشته بهای طلای سیاه در بازگشایی بازار، برای پنجمین هفته متوالی در هفت هفته با افزایش مواجه شد. در حالی که مازاد عرضه نفت خام موجود در بازار ظاهرا در حال کاهش است اما افزایش تولید نفت خام امریکا، این کاهش را محدود کرده است.» مارکت واچ اما وضعیت دیروز بازار در ابتدای روز را اینگونه تحلیل کرد: « روز دوشنبه قیمت نفتخام با افزایش روبهرو شد. هرچند شور و حرارت چندانی در بین معاملات دیده نمیشد چرا که سرمایهگذاران دلیل خاصی برای هجوم به بازار ندیدند.»
مایکل مککارتی استراتژیست ارشد موسسه «سیامسی مارکتس» در این رابطه اظهار میکند: «معاملهگران نفت صبح روز دوشنبه دچار ترس و سرگردانی شده بودند چرا که آنها نسبت به جهت حرکت کوتاهمدت بازار نامطمئن بودند.»
ریشه نااطمینانی معاملهگران
بهای نفت خام در روز جمعه و با انتشار دادههای اداره اطلاعات انرژی امریکا که حاکی از افزایش دکلهای حفاری برای هفتمین هفته متوالی بود، با سقوط در بها مواجه شده بود، اما اثر توافق اوپک برای کاستن از حجم تولید از ماه نوامبر تاکنون همچنان باعث شده است بهای نفت خام با حدود 4 الی 5 دلار در هر بشکه تقویت همراه باشد.
اطلاعات منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی امریکا نشان داد که ذخایر نفت خام جهان با 564 هزار بشکه افزایش در هفته گذشته به 518.7میلیون بشکه رسیدهاند. بانک ANZ در این باره مینویسد: «این افزایش کمترین میزان صعود ذخایر نفتی در چندین ماه گذشته است. اگر این روند کاهش صادرات و کاسته شدن از حجم ذخایر نفتی در هفتههای پیش رو ادامه پیدا کند، میتوان گفت که طرح کاهش تولید به رهبری اوپک، در حال شروع برای اثرگذاری است.»
در حالی بانک ANZ اعتراف کرده که نقش اوپک بر وضعیت فعلی بازار غیر قابل انکار است که استوارت ایو، از مدیران موسسه مالی «او.ام فایننشال» نیز درباره رقابت میان اوپک و شیل برای اثرگذاری بر بازار به مارکت واچ میگوید: « سرعت فعلی رشد تولید نفت امریکا هنوز به حدی نرسیده است که توافق نفتی اوپک را به چالش بکشد و از مسیر اصلی خود خارج کند. » هرچند او اضافه میکند که تولیدکنندگان نفت شیل امریکا در حال بازگشت سریع به مسیرهایی هستند که عایدی حاصل از افزایش قیمت خود را تبدیل به سرمایه کنند.
در چنین وضعیتی، تعهد بالای اعضای اوپک به توافق نیز باعث شده است، وزنه اوپک با اثرگذاری بیشتری همراه شود. رویترز در این باره مینویسد: «اوپک با میزان بالای منطبق بودن اقدام با اهداف تعیین شده، بازار را شگفتزده کرد. در این میان اعضای کندتر سازمان مانند عراق و امارات متحد عربی نیز متعهد شدند به اهداف نزدیکتر شوند.» بر اساس تخمین آژانس بینالمللی انرژی، پایبندی اوپکیها به تعهد در ماه ژانویه 90درصد و بر اساس آمارهای رویترز این پایبندی 88درصد بوده است. تحیلگر سیامسی مارکت در سیدنی نیز میگوید: «توافق اوپک پایهیی حداقلی را به قیمت نفت بخشیده است و معاملات در بازه محدودی صورت میگیرند.»
اما با این وجود، تولیدکنندگان شیل نیز آنقدرها از غافله عقب نماندهاند. مارکت واچ که تمرکز گزارشاش را بیشتر به تحلیل سوی امریکایی بازار اختصاص داده در این باره مینویسد: « قیمت نفت برای مدت طولانی در کانال 50دلاری باقی مانده است. علت این امر ناامیدی است که افزایش تولید نفت ایالاتمتحده در بازار ایجاد کرده است. هفته گذشته موسسه بیکرهیوز اعلام کرد که شمار ریگهای حفاری فعال تولید نفت در امریکا، 5واحد دیگر افزایش پیدا کرد و به رقم 602 رسید. »
افزایش تعداد ریگهای حفاری در حالی اتفاق میافتد که ایالاتمتحده در آستانه دستیابی به بالاترین سطح تولید خود در یکسال اخیر است. در هفته منتهی به 17فوریه تولید نفت امریکا به 9میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح از ماه آوریل به حساب میآید. براساس برآوردهای گلدمنساکس، اگر فرض کنیم که شمار ریگهای حفاری امریکا در همین سطح باقی بماند، در آن صورت تولید نفت این کشور در مناطق پرمیان، ایگلفورد، بکن و نیوبرارا، افزایش سالانه 435هزار بشکه در روز را در سهماهه پایانی سال جاری ثبت خواهد کرد.
مککارتی معتقد است که انتظار افزایش تولید نفت در ایالاتمتحده مساله غافلگیرکنندهیی نیست، چرا که تولیدکنندگان امریکایی در حال سود بردن از افزایش قیمتی هستند که ناشی از کاهش تولیدی است که توسط گروهی از تولیدکنندگان غیرامریکایی در حال رقم خوردن است. افزایشی که البته همانطور که بالاتر اشاره شد، از منظر یک تحلیلگر دیگر، سرعت حرکت همگام با اثرگذاری اوپک بر بازار را ندارد.
از قیمتها چه خبر؟
بهای نفت خام برنت دیروز در ساعت 7:45دقیقه جیامتی با 0.8درصد افزایش به 56دلار و 44سنت در هر بشکه رسید. وست تگزاس اینترمدیت نیز با افزایشی 0.7درصدی با 54دلار و 35سنت در هر بشکه معامله شد.
مدیران فروش تعداد قراردادهای خرید و آپشن فیوچر خود را در هفته منتهی به 21 فوریه، به میزان بالایی که طبق آخرین دادهها حداقل تا سال 2009 بیسابقه بوده است، رساندهاند.
وانگ تائو در تحلیل تکنیکال بازار نفت به رویترز میگوید: «ممکن است حساسیت قیمت نفت خام برنت به نقطه 55.93 دلار شکسته شده و بهای این نفت خام به نقطه حساسیت بعدی که 54.81 سنت است، نزدیک شود. نتایج یک پروژه فیبوناجی نیز نشان میدهد نقطه حساس برای دبلیو تیای 53.37 دلار در هر بشکه خواهد بود.»
مارکت واچ نیز درباره آینده کوتاهمدت بازار مینویسد: «در هفته جاری نگاه تاجران نفت به تغییرات در ذخیره نفت امریکا و گزارشهای مربوط به تولید نفت در این کشور خواهد بود. مساله همسنگ دیگر، آمار تولیدات صنعتی کشور چین در ماه فوریه است که به عنوان یک شاخص اندازهگیری برای عرضه و تقاضای جهانی به حساب میآید. هم آمارهای مربوط به امریکا و هم آمارهای مربوط به چین روز چهارشنبه این هفته منتشر خواهند شد.»