روش‌های جدید جنگی داعش

تخمین‌های این مقام آمریکایی افزایشی چشمگیر نسبت به آمار قبلی آمریکا و ضربه‌ای اساسی بر پیکر داعش است. یک مقام ارشد آمریکایی در ماه دسامبر به سی‌ان‌ان گفت که بیش از 50 هزار مبارز داعش کشته شده‌اند اما گفته بود که این آمار تا حدی محافظه‌کارانه است. به گزارش دنیای اقتصاد، نیروهای ائتلاف غرب اکنون رقه و سایر پایگاه‌های داعش در سوریه را زیرآتش گرفته‌اند، در حالی که نیروهای عراقی هم با پشتیبانی هوایی آمریکا به‌دنبال بازپس‌گیری موصل هستند. به‌نظر می‌رسد نبرد در موصل به مراحل سرنوشت‌سازی رسیده و همین مساله موجب شده مبارزان داعش تلفات‌شان زیاد شود. این آمار در حالی است که در اواخر ماه دسامبر وزیر دفاع بریتانیا اعلام کرد که بیش از 25 هزار نیروی داعشی کشته شده‌اند. تفاوت جدی میان آمارهای آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها نشان می‌دهد که ارزیابی تلفات دشمن بسیار سخت است.

در موصل چه می‌گذرد؟

مرکز پژوهش‌های خاورمیانه (meforum) در گزارشی اوضاع موصل را چنین توصیف می‌کند: محله «حی العربی» در شرق موصل گویی به قیامت تبدیل شده است. در اینجا اسکلت‌های سوخته خودروها، ساختمان‌های ویران شده، اجساد تلنبار شده روی زمین نشان می‌دهد که اینجا یکی از پایگاه‌های داعش بوده که در نبردی سخت با نیروهای عراقی، داعشی‌ها مجبور به ترک آن شده‌اند. اکنون رود دجله به خط تقسیم مبارزان عراقی و داعشی تبدیل شده است. نشانه‌های حملات هوایی آمریکا هم در همه‌جا نمایان است. برخی از خرابی‌ها به واسطه حملات انتحاری داعشی‌ها به‌بار آمده است. نیروهای داعش استراتژی جدیدی در پیش گرفته‌اند. آنها برای اینکه خود را تسلیم دشمن نکنند به خودکشی روی آورده‌اند. برای آنها قتل با خودکشی روشی است برای اینکه گرفتار دشمن صلیبی نشوند. جهادیون در موصل معمولا جلیقه انتحاری بر تن دارند. اگر به گوشه‌ای رانده شوند یا احتمال دستگیر شدن بدهند خود را منفجر می‌کنند و به این وسیله به نیروهای دشمن هم تا جایی که بتوانند لطمه وارد می‌آورند.

اکنون شهر موصل به شهری طاعون‌زده می‌ماند. خاک بر سر و صورت ساکنانش می‌رقصد؛ آتش از این‌سو و آن‌سو زبانه می‌کشد؛ صدای تیراندازی، بمب‌گذاری و انتحار صداهای رایجی است که هر لحظه شنیده می‌شود. با این حال، وقتی ساکنان احساس کنند که نیروهای داعشی از محله‌شان عقب‌نشینی کرده‌اند با خیال راحت به خانه‌های ویران خود بازمی‌گردند. اصولا یکی از دلایل افزایش تلفات داعش انتحار آنهاست. درست است که حملات ارتش عراق و پشتیبانی هوایی آمریکا لطمات زیادی به این گروه وارد کرده اما داعش از درون دچار ریزش است. خائنان به این گروه یکی پس از دیگری تسویه می‌شوند. جدیدترین مورد آن شمشیرساز داعش بود که در موصل با شمشیر خود ساخته‌اش به قتل رسید. تسویه‌های درون سازمانی در کنارانتحار‌های این گروه باعث شده روند ریزش نیروهای داعش زیادتر شود.

وقتی وارد موصل می‌شوید تازه معنای حقیقی نبرد را درک می‌کنید. گلوله از ناکجا آباد می‌آید و نفرات را یکی‌یکی زمین می‌اندازد. تنها چیزی که شنیده می‌شود صدای انفجار و شلیک گلوله است. جاناتان اسپایر، روایتگر این گزارش می‌گوید اگرچه نیروهای عراقی خسته شده‌اند اما روحیه‌ها ظاهرا بالاست. عراقی‌ها که خود را در سقوط موصل در سال 2014 مقصر می‌دانند، اکنون به تقلا و تکاپو افتاده‌اند تا شهر را بازپس گیرند. فرماندهان نیروهای عراقی با نشان دادن خودروهای انتحاری و انواع بمب‌های کنار جاده‌ای ساخته شده به دست داعش می‌گویند باید تاکتیک‌های خود را عوض کنیم.

«رعد کریم قاسم»، فرمانده یگان‌های طلایی ارتش عراق که به نخست‌وزیر پاسخگوست، می‌گوید شب هنگام در واحدهای هفت نفری وارد مناطق تحت‌کنترل داعش شدیم. داعش تلاش داشت با خودروهای انتحاری مانع ورود ما شود اما به دلیل اینکه پیاده بودیم، توانستیم راحت خود را پنهان کنیم و از تیررس داعشی‌ها بگریزیم. با این حال، این فرمانده عراقی می‌گوید مقاومت جهادیون روز به روز در حال کاهش است. آنها تسلیحات و غنائم به‌دست آمده از عراق و سوریه را میان خود به اشتراک گذاشته‌اند. در عین حال، از ابتدایی‌ترین روش‌ها هم برای وارد آوردن تلفات استفاده می‌کنند. قاسم می‌گوید داعشی‌ها با کپسول‌های گاز (کوچک و بزرگ) که برای پخت و پز استفاده می‌شود بمب درست می‌کنند و آنها را از فاصله‌های دور و نزدیک به سوی ما پرتاب می‌کنند. گاهی چندین خودروی انتحاری از چندین جهت به‌صورت همزمان نیروهای ما را هدف می‌گیرد. قاسم می‌گوید به تازگی بمب‌گذاران انتحاری سوار بر موتورسیکلت هم می‌شوند و از روی موتور دست به انواع عملیات‌ها می‌زنند.

داعشی‌ها در نبردهای خود همچنان اسباب تعجب و شگفتی‌اند. آنها از پهپادهای تجاری به‌عنوان سلاح جنگی برای اولین بار استفاده کرده‌اند. این پهپادها قادر به پرتاب نارنجک و سلاح‌های انتحاری کوچک روی سربازان و خودروها هستند. داعش اکنون فضای آسمان را هم ناامن کرده است. قاسم می‌گوید گاهی آنها را هدف قرار می‌دهیم اما گاهی آن‌قدر بالا هستند که ترجیح می‌دهیم خود را پنهان کنیم.

قاسم می‌گوید: یکی از دلایل کندی عملیات این است که داعش شهروندان را هدف قرار می‌دهد. داعش به آنها گفته در خانه‌های خود بمانید. اما وقتی ما به آنها می‌گوییم خانه‌های خود را ترک کنید، نیروهای خلافت به جای ما، شهروندان را هدف قرار می‌دهند و تلفات غیرنظامیان را بالا می‌برند. در این میان، کودکان و پیرمردان و پیرزنان در اولویت هستند. گاهی داعش آنها را نمی‌کشد بلکه آسیب‌های اساسی به آنها وارد می‌آورد تا میزان آسیب را علاوه بر فرد به خانواده‌های آنها هم وارد کند.

قاسم می‌گوید با این وضعیت نمی‌توانیم از سلاح‌های سنگین و هواپیما استفاده کنیم، بنابراین، نیروهای عراقی چاره‌ای جز مبارزه تن به تن و کوچه به کوچه با داعش ندارند. این کار باعث می‌شود تلفات ارتش عراق هم بیشتر شود.