مرتع خـواری!

 این در حالی است که واگذاری تمام مراتع باید با مجوز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور انجام شود. اهالی ریحان آباد در نزدیکی‌های بهشهر می‌گویند بارها با نامه نگاری و مراجعه های پی در پی، از مسئولان منابع طبیعی استان، درخواست رسیدگی کرده اند اما تاکنون به نتیجه نرسیده اند. مدیرکل منابع طبیعی مازندران مثل همیشه جواب نمی‌دهد. مراتع مازندران در حالی قربانی سودجویی افراد می شوند که این استان همه‌ساله درگیر رخداد سیلاب‌های مهیب و سهمگین است و علاوه بر خسارت های جانی به شهروندان، میلیاردها تومان خسارت در بخش کشاورزی و مسکن و راه و شهری وارد می آورد.

اداره منابع طبیعی پشت ما نیست

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، اهالی روستای ریحان آباد می گویند مراتعی که حالا دارد به چند نفر واگذار می شود و با بولدوزر زیر و رو شده جزو مراتع ملی است که تاکنون با هماهنگی جهادکشاورزی به عنوان چراگاه در اختیار آن‌ها بوده؛ اما حالا عده ای در صدد تصرف و تغییر کاربری آن هستند. یکی از اهالی در این باره  می گوید: «چند نفر که از خوانین قبل از انقلاب اسلامی هستند و از همان سال های پیش از انقلاب تا کنون، بارها برای تصرف این مراتع ملی اقدام کرده اند، حالا دارند موفق می شوند. جالب اینجاست که الان اجاره نامه های همین افراد که این مرتع را از اهالی اجاره کرده اند وجود دارد. چطور حالا می خواهند به نام خودشان این مراتع را تصرف کنند؟».

مراتع غیرملی ونقشه دستکاری شده!

یک کارشناس جهادکشاورزی مازندران که نخواست نامش فاش شود در این باره گفت:«مراتع فوق، جزو مراتع غیرملی بوده که یک بار در سال 1349به عنوان اراضی ملی تشخیص داده شده و درباره آن‌ها رای صادر شد. بعد در سال 1350 با اعتراض جهادکشاورزی وقت، یک بار دیگر به تشخیص گذاشته و آن را به عنوان "مراتع غیرملی" شناختند و برای چرای دام در اختیار اهالی قرار دادند. البته عنوان "مراتع غیرملی" از اساس قانونی نیست و بر اساس تمامی قوانین منابع طبیعی، تمام مراتع کشور ملی هستند. اما یک بار اجرا شد و متاسفانه بخشی از مراتع جزئی ما را غیرملی شناختند و در اختیار وزارت جهاد کشاورزی وقت قرار دادند. باید بگویم مرتع غیرملی اگرچه عملا در اختیار فرد یا نهاد خاصی قرار می‌گیرد اما حق هیچ گونه تغییر کاربری را در آن ندارد. با این همه الان مراتع ریحان آباد در حال تغییر کاربری است».او تاکید کرد:«حتی اگر این مراتع ملی نبوده و جزو مراتع غیرملی هم باشد هیچ‌کس حق تغییر کاربری آن را ندارد و فقط می تواند در آنجا دام های خود را به چرا ببرد. اداره کل منابع طبیعی مازندران باید در این باره پاسخ بدهد که چگونه و چرا اجازه این تغییر کاربری و تصرف را به این شخص داده است؟ اگر ما اجرای قانون را درست انجام نداده ایم و مناطق بکر و ارزشمندمان را به عنوان مستثنیات ثبت کرده ایم، قانون اجازه نمی‌دهد که بگذاریم آن را تغییر کاربری دهند».این کارشناس از موضوع مهم دیگری خبر داد که باید از سوی مسئولان مورد توجه جدی قرار بگیرد. او گفت:« ما دو نقشه متفاوت در این باره داریم. یکی نقشه تفکیک اموال سال 1384 این مراتع که در منابع طبیعی شعبه گلوگاه هست، بانقشه ای که در استان است و ما از تهران گرفته ایم، همخوانی ندارد. به نظر می رسد نقشه تفکیک اموال سال 84 دست‌کاری شده باشد». بر اساس قوانین صریح کشور، هر گونه تغییر کاربری در مراتع باید با نظر و مجوز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری صورت بگیرد. ضمن اینکه هر گونه تخریب در حوزه عرصه های طبیعی نیز باید با برخورد منابع طبیعی مواجه شود. اما در مورد مراتع ریحان آباد مسئولان اداره کل منابع طبیعی مازندران سکوت کرده اند.

مسئولان منابع طبیعی : برخورد می کنیم!

ابوالفضل یاوری، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره تخریب و تغییرکاربری مراتع ریحان آباد،  گفت:«من اطلاعی از این مورد خاص ندارم اما به شما اطمینان می‌دهم که با هر گونه تصرف، تخریب و ... در عرصه های ملی برخورد می‌کنیم. پیشنهاد می‌دهم شورای روستایی و شاکیان، موضوع را مکتوب کرده و خطاب به مدیرکل منابع طبیعی استان مازندران ارسال کنند و اگر به نتیجه نرسیدند به سازمان بنویسند. یقینا ما پاسخ می‌دهیم و درخواست آن‌ها را مطابق با قانون رسیدگی می‌کنیم. اگر اینجایی که می‌گویید منابع ملی باشد، یگان حفاظت و دفتر حفاظت ما ساکت نمی‌نشینند».علی‌اصغر محمودی، عضو شورای اسلامی روستای “ریحان آباد” گلوگاه مازندران در توضیح ماجرا  گفت:«این مرتع 200 هکتاری که الان در حال زیرورو شدن و فروش است، مرتعی است که ما از سال های قبل از انقلاب در حال استفاده از آن به عنوان چراگاه بوده ایم و بعد از انقلاب هم دادگاه انقلاب آن را به شورا سپرد تا مردم روستایی از آن استفاده کنند. خوانین هم همیشه به دنبال تصرف آن بودند که اخیرا با توجه به نفوذی که دارند، بیل مکانیکی به منطقه آورده و منطقه ای را که آن همه انار وحشی و گیاهان مرتعی مثل “سازیل” دارد، زیر ورو کرده اند. بعضی از انارهای وحشی منطقه بیش از 400 سال قدمت دارند که همه را کنده و قلع وقمع کرده اند».

محمودی تاکید کرد:«بروید و از 100 تا پیرمرد در روستا سوال کنید که این مرتع مال کیست؟ آیا مال این چند نفر بوده؟ مگر می شود مرتع مال این‌ها باشد. ما تمام اسناد لازم را داریم که اثبات می‌کند این مراتع از قبل از انقلاب تا امروز در دست روستاییان قرار گرفته تا از آن استفاده کنند». او یادآوری می‌کند که یک بار در سال های دهه 70، اهالی به قوه قضاییه شکایت برده‌اند و شخص آیت ا.. یزدی دستور رسیدگی به این پرونده را داده است. اما منابع طبیعی استان مازندران هیچ توجهی به این موضوع نکرده است. محمودی در ادامه می گوید:«علاوه بر اداره کل منابع طبیعی مازندارن، به اداره منابع طبیعی بهشهر هم مراجعه کرده ایم. خواهش می کنم صدای مردم روستای ما را به سازمان بازرسی کل کشور برسانید».عضو شورای اسلامی روستای ریحان آباد درباره میزان تخریب مراتع ریحان آباد می‌گوید:«این ها می‌گویند حکم برای تغییرکاربری این مرتع گرفته اند و دارند آن را زیر و رو می‌کنند؛ اما حتی بر فرض اینکه راست بگویند باز هم در متراژ مرتع، تخلف کرده اند. خودشان می گویند حکم را برای 170 هکتار گرفته اند ولی در عمل در 230 هکتار این حکم را پیاده کرده اند که در اصل 60 هکتار مرتع خواری کرده اند. یعنی چیزی حدود 600 هزار متر مرتع خواری دارد صورت می‌گیرد و هیچ‌کس هم پاسخگو نیست. جالب اینجاست که ما حتی پول کارشناس هم برای رسیدگی واریز کردیم اما موضوع از سوی متولیان پیگیری نشد و به حق مان نرسیدیم».

اهمیت اکوسیستمی مراتع

کارشناسان می‌گویند که مراتع، حافظان جنگل‌های پایین‌دست هستند و اگر به آن‌ها بی‌توجهی کنیم، راه را برای تخریب جنگل‌ها در پایین دست باز کرده‌ایم. علاوه بر آن مراتع، مانند سدی در برابر آب‌های جاری و باران عمل می‌کنند و مانع جاری شدن آب در زمین و خاک و در نتیجه رخ داد سیل می‌شوند.مرتضی شریفی عضو "شورای عالی جنگل و مرتع" در این باره گفت:«مراتع از نظر اکوسیستمی در حساس‌ترین بخش قرار گرفته‌اند. در واقع مراتع در بالادست، حافظ جنگل های پایین‌دست هستند و اگر مراتع را خوب و درست حفظ نکنیم و حفظ آب و خاک دربالادست درست صورت نگیرد، پایین‌دست قابل کنترل و حفاظت نیست».این دکترای جنگل در ادامه گفت:«خاطرم هست در یک مقطعی وزارت کشاورزی برنامه‌ای داده بود که بالادست را تبدیل به شهرک گردشگری کنند. همان زمان متخصصان منابع طبیعی اعتراض کردند و گفتند که آن بخش از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌هاست و شما گمان نکنید که اگر مرتع در بالادست از بین برود، جنگل در پایین‌دست زنده می‌ماند. مانند اینکه قلب آدمی از کار بیفتد و ما بگوییم معده‌اش هنوز سالم است. این ارتباط از نظر اکوسیستمی به این شکل است و در تمام دنیا یک سری مدل‌های شناخته شده وجود دارد که از بدیهیات است. به همین دلیل هر چقدر از جنگل بالاتر می‌رویم، ساخت و ساز وتبدیل کاربری حساس‌تر می‌شود. برخلاف اینکه برخی فکر می‌کنند که آنجا چون جنگل نیست به حفاظت کمتری احتیاج دارد و ارزش آن کمتر از جنگل است».شریفی تاکید کرد:«درباره شمال نیز نکته‌ای که اهمیت دارد "پوشش گیاهی هیرکان" است که در تمام دنیا مطرح است. هیرکان سه بخش می شود که متشکل از جنگل‌های جلگه‌ای، جنگل‌های کوهستانی و مراتع است و این هیرکان منحصر به فرد در جهان را تشکیل می‌دهند. با توجه به فشاری که به مراتع‌مان آمده، بسیاری از آن‌ها دیگر وجود خارجی ندارند. الان باید حفاظت در بخش‌های مرتعی مورد توجه سازمان‌های منابع طبیعی و محیط زیست قرار بگیرد». با آنکه سوالات ، ابهامات و اعتراض‌های زیادی درباره آنچه در ریحان آباد رخ داده مطرح است،  پیگیر پاسخ از مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران بودیم که با وجود پیگیری‌های فراوان، مدیرکل منابع طبیعی پاسخی در این باره ارائه نداد.