گازپروم روسیه چطور ایران را در مرز عراق دور زد؟

در امتداد مرز ایران و عراق و در قسمت جنوب غربی استان ایلام بین دو شهر مهران و دهلران، میدان نفتی بزرگی واقع شده که مخزن آن بین ایران و عراق مشترک است. این میدان نفتی در سمت ایران با نام "بلوک اناران" و در سمت عراق با نام "میدان بدرا" (البدره) شناخته می‌شود.(1) بلوک اناران خود از دو میدان نفتی با نامهای "آذر" و "چنگوله" تشکیل شده است.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، ارتباط ساختمانی مخزن میدان چنگوله با مخزن میادین آذر و بدرا در سال گذشته مشخص شد (2) و در خصوص ارتباط دینامیکی ساختارهای موجود هنوز بررسی ها ادامه دارد. از اینرو توسعه میدان چنگوله تا امسال در اولویت های وزارت نفت قرار نداشت، اما توسعه میدان آذر به عنوان یکی از میادین مشترک ایران و عراق از سالهای پیش مورد توجه وزارت نفت ایران بود.

پس از انجام مطالعات متعدد بر روی میدان آذر توسط شرکت های نروژی و ایرانی، در سالهای پایانی دهه 80 شمسی، مذاکراتی با شرکت پتروناس مالزی و گازپروم روسیه برای توسعه این میدان انجام شد و در نهایت تفاهم نامه ای به منظور مطالعات این میدان با شرکت گازپروم روسیه به امضا رسید. این شرکت روسی با امضای قرارداد محرمانگی با شرکت ملی نفت ایران تمامی اسناد فنی این میدان نفتی ایران را بررسی کرد و مطالعات جامعی بر روی این میدان انجام داد اما زمانی که در سال 90 قرار بود با ایران قرارداد توسعه این میدان را به امضا برساند، یکباره زیر همه چیز زد و حاضر به امضای قرارداد با ایران نشد.

این کار شرکت گازپروم روسیه زمانی معنا پیدا کرد که این شرکت بعد از انجام مطالعات روی میدان آذر، با عراق قرارداد توسعه میدان "بدرا" را امضا کرد. به عبارتی این شرکت روسی که به نظر می رسد از ابتدا مذاکرات خود را با وزارت نفت عراق برای در دست گیری توسعه میدان بدرا انجام داده بود، به منظور موفقیت در توسعه طرف عراقی این میدان مشترک با ایران، با امضای تفاهم نامه ای با شرکت ملی نفت ایران و با نشان دادن در باغ سبز مبنی بر اینکه خواهان امضای قرارداد با ایران به منظور توسعه میدان آذر است، مطالعات خود را بر روی طرف ایرانی این مخزن مشترک انجام داد و اطلاعات ایران را برای توسعه میدان نفتی رقیب ایران، به خاک عراق برد.

در حال حاضر، شرکت گازپروم روسیه طرح توسعه میدان بدرا عراق را با راهبری کنسرسیومی با حضور شرکت‌های KOGAS کره جنوبی، پتروناس مالزی، TPAO ترکیه و  OEC عراق به‌عهده دارد. (3)

در حالی که تا امروز ایران حتی یک قطره نفت هم از میدان آذر برداشت نکرده، اکنون تولید نفت از این مخزن مشترک در سمت عراق 65 هزار بشکه در روز است که رهبر کنسرسیوم توسعه این میدان (گازپروم) اعلام کرده در سال 2017 مقدار تولید روزانه نفت میدان البدره عراق به 115 هزار بشکه در روز می‌رسد و برنامه افزایش تولید از این میدان تا 170 هزار بشکه در روز دنبال می‌شود. (4 و 5)