جامجهانی دیگر رویا نیست
رئیس جدید فیفا توانست پیش از فرا رسیدن یک سالگی حضورش در راس بالاترین نهاد فوتبالی جهان، یکی از مهمترین وعدههای انتخاباتی خود را جامه عمل پوشانده و جامجهانی را از ٩سال دیگر با حضور ٤٨ تیم برگزار کند.
این اتفاق روز گذشته به صورت رسمی با رایگیری در شورای ٣٧ نفره فیفا رخ داد تا از بعد از گذشت ٢ دوره آینده جامجهانی، ١٦ تیم جدید شانس حضور در بالاترین سطح فوتبال جهان را داشته باشند؛ اتفاقی که انتقاداتی را هم به همراه خود داشته است.
افزایش بیسابقه
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، در حالی ٤٨ تیمی شدن جامجهانی روز گذشته توسط فیفا به صورت رسمی اعلام شد که این اتفاق در طول تاریخ بیسابقه بود. اولین دوره جامجهانی درسال ١٩٣٠ با حضور ١٣ تیم برگزار شد و بعد از آن ازسال ١٩٥٤ جامجهانی با ١٦ تیم پیگیری شد. چند دوره بعد یعنی ازسال ١٩٨٢ جامجهانی با تصمیم فیفا با ٢٤ تیم برگزار شد تا تیمهای بیشتری بتوانند در این رقابتها حاضر شوند. این تصمیم نیز فقط ١٦سال استوار ماند و از جامجهانی ١٩٩٨ بار دیگر این رقابتها افزایش ٨ تیمی را به خود دید و از آن به بعد جامجهانی با حضور ٣٢ تیم و در ٨ گروه ٤ تیمی برگزار شد. حالا آخرین تصمیم فیفا این رقابتها را با افزایش ١٦ تیمی همراه کرده که یک اتفاق بیسابقه است.
نحوه برگزاری مسابقات
جامجهانی ٢٠٢٦ که هنوز میزبانش مشخص نشده، درحالی میزبان ٤٨ تیم از سراسر جهان است که طبق اعلام فیفا تیمها در ١٦ گروه ٣ تیمی تقسیم میشوند تا تعداد گروهها افزایش ٢ برابری داشته باشد. بدین ترتیب تعداد بازیها از ٦٤ بازی به ٨٠ بازی افزایش پیدا خواهد کرد، هرچند که تعداد بازیهای هر تیم برای رسیدن به نیمهنهایی و فینال مثل گذشته است. هر تیم در گروه خود ٢ بازی انجام میدهد و سپس ٢ تیم از گروه ٣ تیمی به مرحله حذفی یعنی یک شانزدهم نهایی میرسند تا درنهایت ١٦ تیم برتر مسابقات برای رسیدن به مراحل بالاتر رقابت کنند.
سهمیه هر قاره چند تیم است؟
با افزایش ١٦ تیمی تعداد تیمهای حاضر در جامجهانی طبیعی است که میزان سهمیه هر قاره نیز افزایش یابد. طبق فرمول جدید که از جامجهانی ٢٠٢٦ اجرایی میشود، اروپا ١٦ تیم، آفریقا ٩,٥ تیم، آسیا ٨.٥ تیم، آمریکای جنوبی ٦.٥ تیم، آمریکای شمالی و مرکزی ٦.٥ تیم و اقیانوسیه یک تیم سهمیه حضور در جامجهانی را دارند. با این شرایط به نظر میرسد فرمول انتخابی جامجهانی در هر قاره نیز باید توسط کنفدراسیون همان قاره تغییر کند.
به نظر میرسد با افزایش تعداد تیمهای جامجهانی، تیمهای ضعیفتر نیز بتوانند شانس زیادی برای خود جهت صعود به این رقابتها قایل شوند. نزدیک به ٢٠٠ کشور عضو فیفا هستند و برای صعود به جامجهانی تلاش میکنند و تقریبا یک چهارم آنها در رویداد بزرگی مثل جامجهانی شرکت میکنند. با فرمول جدید به نظر میرسد دیگر رسیدن به جامجهانی برای هیچ تیمی رویا نیست. درواقع این میتواند یک خبر خوشحالکننده برای ایران هم باشد که با افزایش تعداد سهمیههای قاره آسیا به ٨,٥ تیم میتواند مثل آب خوردن مجوز حضور در جامجهانی را بگیرد. ایران که تا به حال ٤ بار در جامجهانی حاضر شده و در صورت صعود به جامجهانی ٢٠١٨ برای اولین بار در دومین دوره پیاپی شرکت میکند اما بعید به نظر میرسد با ٤٨ تیمی شدن جامجهانی کسی دغدغه صعود به این مسابقات را داشته باشد.
موافقان و مخالفان
با اینکه اکثر تیمهای درجه سوم جهان فوتبال از ٤٨ تیمی شدن جامجهانی ابراز رضایت کردهاند و حتی نفراتی مثل خوزه مورینیو، دیهگو مارادونا و کارلس پویول با آن موافق بودهاند، اکثر باشگاهها و مربیان حرفهای فوتبال جهان با این طرح مخالفت کرده و جزو منتقدان آن محسوب میشوند. افزایش تعداد بازیها و بیشتر شدن بازیکنان حاضر در جام باعث شده تا باشگاهها از افزایش احتمال مصدومیت بازیکنانشان در جام و همچنین کوتاه شدن مدت حضور بازیکنان در اردوهای پیش فصل نگران باشند.
افاضلی: ٣٢ تیم بهترین تعداد برای جامجهانی بود
هومن افاضلی، کارشناس فوتبال کشورمان درباره ٤٨ تیمی شدن جامجهانی میگوید: «جام جهانی از لحاظ مالی با طرح جدید پیشرفت قابل ملاحظهای میکند و فیفا از این بابت سود خواهد برد. کشورهای بیشتری حق پخش تلویزیونی را خریداری کرده و تعداد توریستها نیز افزیش پیدا میکند. بههرحال گستره فوتبال در جهان نیز بیشتر میشود اما از کیفیت فنی و همچنین سلامت بازیکنان نمیتوان این طرح را اتفاق مثبتی ارزیابی کرد. ارزش جامجهانی پایین میآید و دیگر صعود به این رقابتها نمیتواند هدف بزرگی باشد. قطعا تیمهای باشگاهی اروپا از این اتفاق بیشترین صدمه را میبینند چون میزان مصدومیت و خستگی در میان بازیکنان بالا میرود. در مجموع به نظرم همان ٣٢ برای جامجهانی کافی بود.» وی درباره وضع فوتبال ایران بعد از اجرایی شدن این طرح میافزاید: «دیگر از جامجهانی ٢٠٢٦ صعود به جامجهانی نمیتواند هدف ایران باشد. تا الان رسیدن به جامجهانی نیز دستاورد بزرگی محسوب میشود اما از ١٠سال دیگر باید در جامجهانی دستاورد مهمی داشته باشیم. شانس رسیدن ٩ تیم آسیایی به جامجهانی دغدغه صعود برای ایران را نزدیک به صفر میرساند. از سوی دیگر تعداد حضور در جامجهانی نیز نمیتواند به اعتبار فوتبال یک کشور چیزی اضافه کند.»
انقلاب ادامهدار اینفانتینو
به نظر میرسد رئیس ایتالیایی فیفا روی تغییرات گسترده در فوتبال جهان تأکید ویژهای دارد و همچنان به طرحهای بعضا عجیب خود ادامه میدهد. ٤٨ تیمی شدن جامجهانی بعد از ورود ویدیو چک به فوتبال طرح دیگری بود که منتقدان زیادی را به خود میدید اما جیانی اینفانتینو توانست حرف خود را قبل از اولین سالگرد حضورش در فیفا به کرسی بنشاند. کارشناسان معتقدند که آرای اصلی اینفانتینو در فیفا از کشورهایی بوده که به دنبال افزایش شانس خود برای حضور در جامجهانی بودند و حالا رئیس فیفا به نوعی با اجراییشدن این طرح حضور طولانی مدت خود در این سازمان را تا چند دوره آینده بیمه کرده است.