ارزیابیهای متفاوت از رشد2012 اقتصاد ایران
در حالی که تاکنون دستگاههای رسمی کشور برآورد دقیقی از شاخص رشد اقتصادی سال گذشته ارائه ندادهاند، نهادهای رسمی بینالمللی در گزارشهای خود به ترسیم وضعیت این شاخص در اقتصاد ایران پرداختهاند، گزارشهایی که با برآوردهای نسبتا متفاوت منتشر شده است.
براین اساس بانک جهانی در تازهترین گزارش خود با پیشبینی وضعیت اقتصاد ایران در سال 2013 اعلام کرد رشد اقتصادی ایران که سال 2012 به منفی ۳ درصد رسیده بود، طی سال جاری منفی 1.3 درصد خواهد شد. اما این برآورد در حالی از سوی بانک جهانی صورت گرفته که اخیرا صندوق بینالمللی پول نیز گزارشی از وضعیت اقتصاد ایران ارائه داده بود. این نهاد بینالمللی در گزارش خود رشد اقتصادی ایران در سال 2012 را منفی 1.9 درصد و رشد اقتصادی 2013 کشورمان را منفی 1.3 درصد ارزیابی کرده بود. گرچه پیشبینی بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول از رشد اقتصادی سالجاری ایران مشابه و برابر با منفی 1.3 اعلام شده، اما ارزیابی این دو نهاد از وضعیت این شاخص در سال 2012 متفاوت اعلام شده است، هرچند که طبق گزارش هر دو نهاد، ایران در سال گذشته رشد اقتصادی منفی را تجربه کرده است. بانک جهانی در گزارشی از وضعیت اقتصادی خاورمیانه و شمال آفریقا با عنوان «منا مانیتور» پیشبینی کرد رشد اقتصادی این منطقه در سال 2013 تقریبا نصف شود و به 3.8درصد برسد. بر اساس این گزارش سال 2012 سال پررونقی برای این منطقه بود و به ویژه تحت تاثیر ترقی اقتصادهای نفتی، رشد اقتصادی این منطقه به رقم غیرمنتظره 6.1 درصد رسید. در عین حال پیشبینی شده است این اقتصادها به پایداری و استقرار معمول در سال 2013 برسند و در نتیجه رشد اقتصادی منطقه در این سال به 3.8 درصد کاهش یابد. امسال اوضاع کمی بهتر میشود به گزارش خبرگزاری تسنیم، بانک جهانی در بخشی از گزارش خود به ارائه آمار برآوردی خود از اقتصاد ایران پرداخته و پیشبینی کرده که اقتصاد ایران در سال جاری وضعیت بهتری نسبت به سال 2012 داشته باشد. طبق این گزارش رشد اقتصادی ایران که سال گذشته به منفی ۳ درصد رسیده بود طی سال جاری منفی 1.3 درصد خواهد شد. اما در حالی بانک جهانی رشد اقتصادی 2012 کشورمان را منفی 3 درصد اعلام کرده که چندی پیش صندوق بینالمللی پول (IMF) طبق ارزیابیهای خود این شاخص را برای ایران در سال گذشته منفی 1.9 درصد دانسته بود. در عین حال صندوق بینالمللی همچون بانک جهانی برای سال جاری میلادی، رشد اقتصادی را منفی 1.3 درصد اعلام کرده است. در حالی این برآوردها از رشد اقتصادی سال گذشته ایران توسط نهادهای بینالمللی ارائه شده که مراجع رسمی داخلی تاکنون آمار دقیقی از این شاخص اعلام نکردهاند. هرچند که در این خصوص گمانهزنیهای غیررسمیای منتشر شده است. چندی پیش، غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس طی نشستی در اتاق بازرگانی، نرخ رشد اقتصادی سال گذشته را زیر یک درصد یا منفی اعلام کرد که البته این ارزیابی با واکنش دولتیها همراه بود. در این خصوص معاون اقتصادی وزیر اقتصاد با رد نظریه رشد منفی اقتصادی کشور در سال گذشته، گفت: برآوردهای مقدماتی از وضعیت حسابهای ملی نشانگر رشد اقتصادی مثبت در سال 1391است. داوود منظور اشارهای به نرخ رشد اقتصادی ایران نکرد اما گفت: بهرغم فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها، آمارها نشان میدهد که وضعیت بخشهای تولیدی و خدماتی که به واردات کالاهای واسطهای، وابستگی کمتری دارند، تحتتاثیر افزایش نرخ ارز و ایجاد فرصتهای صادراتی بهبود یافته است. از سوی دیگر، در جریان بررسی لایحه بودجه 92 در کمیسیون تلفیق مجلس و همزمان با حضور وزیر اقتصاد در این کمیسیون، مباحثی به نقل از شمسالدین حسینی در خصوص شاخص رشد اقتصادی منتشر شد که برمبنای آن و از قول وزیر اقتصاد نرخ رشد اقتصادی کشور در سال 91 زیر یک درصد اعلام شد. البته بلافاصله با انتشار این خبر، وزارت اقتصاد نسبت به آن واکنش نشان داده و آن را تکذیب کرد. باوجود این مسائل، ارزیابی مراکز بینالمللی از وضعیت سال گذشته اقتصاد ایران، بر منفی بودن رشد اقتصادی کشورمان دلالت دارد. طبق گزارش بانک جهانی، اقتصاد ایران در سالهای 2010 و 2011 به ترتیب 5.9 درصد و 1.7 درصد رشد داشته است. بهبود تراز حسابهای جاری ایران در سال 2013 بانک جهانی در گزارش خود به بررسی شاخصهای دیگری از اقتصاد ایران نیز پرداخته است. این نهاد بینالمللی پیشبینی کرده که وضعیت تراز حسابهای جاری ایران در سال 2013 نیز نسبت به سال قبل بهتر شود. براین اساس در حالی که تراز حسابهای جاری ایران در سال 2012 معادل منفی 1.8 درصد تولید ناخالص داخلی ایران بوده این رقم در سال 2013 به معادل منفی 1.2 درصد تولید ناخالص داخلی کاهش مییابد. در همین خصوص، اخیرا صندوق بینالمللی پول در گزارش خود، تراز حسابهای جاری ایران در سال 2012 را بالغ بر 26.7 میلیارد دلار اعلام کرده بود که این رقم با کاهش حدود 32 میلیارد دلاری نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است. در عین حال تراز مالی ایران که در سال 2012 معادل منفی 5.2 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور بوده در سال 2013 به معادل منفی 5.8 درصد خواهد رسید. لیبی بالاترین رشد اقتصادی منطقه را دارا است بانک جهانی در گزارش خود از وضعیت اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، اعلام کرده است: کشور لیبی که در اثر انقلاب مردم این کشور با افت شدید تولید نفت خود مواجه شده بود در سال 2012 رشد اقتصادی 104.5 درصدی را شاهد بود که بالاترین رشد اقتصادی در میان کشورهای منطقه محسوب میشود.