بازار طلا و ارز در مسیر بازگشت به اسفند
با رسیدن به روزهای پایانی هفته اول کاری فروردین ماه، دیروز نیز برای سومین روز متوالی بازار داخلی شاهد افت قیمت ارز بود. نرخ ارز بازهم در مسیر کاهشی قرار گرفت و اگرچه میزان تقاضا و عرضه در بازار به مراتب پررنگتر از روزهای قبل نیز بود، اما قیمتها همچنان در مسیر کاهشی قرار داشت.
دیروز نرخ دلار در کف قیمت به 3510 تومان نیز بر تابلو کاهش یافت. این افت قیمت البته بلافاصله با افزایش تقاضای خرید، دوباره تکان خورد. در ادامه البته قیمت تا 3550 تومان رسید، اما نسبت به قیمت روز دوشنبه تقریبا 30 تا 50 تومان افت ثبت کرد. با رفع برخی هیجانهای زودگذر در بازار، قیمت ارز دوباره در مسیر کاهشی تا 3400 تومان پایان سال 91 قرار گرفته است. تعلل تقاضاهای کلان در بازار، خوشبینی به برخی مسائل پیش رو در عرصه سیاسی روانی در بازار و انتظار برای دریافت خبرهای بهتر از مذاکرات هستهای، بازار را در حالت انفعالی قرار داده است. بازار داخلی ارز در حالی نسبت به رویدادهای اقتصادی و سیاسی حساس است که برخی از مقامات از جمله رییس سازمان انرژی اتمی نتایج مذاکرات هستهای را با قیمت سکه و ارز بیارتباط میداند. رییس سازمان انرژی اتمی درباره تاثیر تحریمها بر اقتصاد ایران، خاطرنشان کرد: باید تاکید کنم که موضوع مذاکرات هستهای تاثیری بر بازار و اقتصاد ایران ندارد. برخی سودجویان به دنبال این هستند که از این فضا منافع خودشان را در داخل به دست آورند؛ اما تحریمها و قیمت ارز و سکه ربطی به مذاکرات هستهای ندارد. فرض کنید امروز موضوع هستهای حل و فصل شود؛ اما دشمنی آنها با ما ادامه خواهد داشت. با این وجود به نظر میرسد که قیمتها در بازار به این مسائل واکنش نشان میدهد و برنامهریزیهای مختلف اقتصادی در این راستا تقریبا به نتایج احتمالی تحرکات سیاست داخلی و خارجی وابستگی دارد. در این روزها بازار البته از ناحیه برخی مسائل غیر شفاف در خصوص تغییرات آتی نرخ ارز مرجع تحت فشار است. واقعیت این است که در سالهای 81 تا نیمه 89 که بازار ارز متلاطم نشده بود و به اصطلاح نظام تکنرخی حاکم بود، بازهم نرخ ارز مرجع وجود داشت. قیمت ارز بین بانکی با فاصله تقریبا چند ریال با آن هر روز تغییرات اندکی را ثبت میکرد و برخی پروژهها نیز امکان استفاده از ارز ارزانتر را نیز دارا بودند. بااین حال قیمتهای مختلف برای آن وجود داشت و بنا بر قانون نظام ارزی کشور که شناور مدیریت شده است، قیمت ارز در داخل کشور همواره تحت مدیریت از طریق کنترل عرضه بوده و لذا بر اساس مقررات بانک مرکزی امکان برچیده شدن کامل این قانون وجود ندارد؛ اما تنها میتوان فاصلهها را به حداقل رساند. در این روزها بحث افزایش قیمت دلار مرجع از 1226 تومان از سر گرفته شده و برخی با استدلال اینکه قیمتهای برخی از کالاهای اساسی نیز بیشتر با دلار مبادله ای وارد میشود و نرخ 1226 نقش سابق خود را ندارد و ارائه آن «رانت خیز» است تلاش برای افزایش نرخ آن تا حد ارز مبادلهای را به کار گرفتهاند. این تحولات که بعضا از راهروهای مجلس و کمیسیونهای تلفیق نیز خبرهای آن به بیرون درز میکند، هنوز به صراحت مورد تاکید قرار نگرفته اما خبر آن ابهاماتی را در سطح بازار به وجود آورده بود. در عین حال در دو روز گذشته در حالی که قیمت ارز مرجع همچنان 1226 تومان بوده و قیمت بازار نیز تقریبا 80 تومان افت داشته، قیمت دلار در مرکز مبادلات ارزی با بیش از 11 تومان افزایش به 2471 تومان رسیده است. سایر قیمتها قیمت در بازار سکه نیز دیروز با افت تقریبا10 هزار تومانی به 1 میلیون و 430 هزار تومان رسید. در کف بازار قیمتها از این حد هم پایینتر بود. دیروز نیم سکه هم تا 735 هزار تومان و حتی پایینتر هم افت کرد. ربع سکه اما همچنان در سطح 445 هزار تومان در نوسان است. گرم طلای 18 عیار نیز تقریبا در سطح 136 هزار تومان باقی مانده است. در این روزها بیش از 20 روز از برچیده شدن چراغ خاموش بساط ثبت نام سکه بانک مرکزی در 28 اسفند میگذرد. بهمنی در تازهترین واکنشها به این اتفاق از بازپسگیری وجوه 241 هزار عدد از این سکهها خبر داده است. بهای طلا در بازارهای جهانی قیمت طلا دیروز تا محدوده 1570 دلار افت داشت. در آمریکا تازهترین سخنان برنانکه رییس فدرال رزرو این کشور حاکی از این است که بانکها به شدت توسط فدرال رزرو تحت فشار هستند تا منابع خود را مدیریت کرده و از اتکا به وجوه و صندوقهایی با منابع کلان بکاهند. این تحرکات در راستای پرهیز وی از به راه انداختن دور تازه محرکهای اقتصادی ارزیابی میشود. در بازارهای جهانی سیاست پولی بانک مرکزی ژاپن همچنان عامل افت قیمت طلا است و در کنار آن البته برخی مسائل در اروپا به بهبود شاخص برابری دلار در مقابل سایر ارزها از جمله یورو و ین و همچنین طلا موثر واقع شده است. برخی فروشهای تکنیکی نیز در این راستا موثر اعلام شدهاند. در عین حال آمار غیر قابل انتظار اشتغال ماه مارس آمریکا با ایجاد 83 هزار شغل جدید در بخشهای غیرکشاورزی شوکی به قیمت دادو آن را دوباره تا محدوده 1580 دلار بالابرده بود. اما روند قیمت طلا دوباره در دو روز اخیر معکوس شده است. در دو هفته گذشته قیمت طلا افت شدیدی داشت و خالص خرید و فروش سفتهبازانه به میزان 55.5 تن کاهش یافت. طبق آمار منتشر شده، بیشترین کاهش قیمت طلا در انتهای هفته گذشته رخ داد و در دوم ماه آوریل بیشتر از 20 دلار در هر اونس از قیمت طلا کاسته شد. قیمت طلا در آن روزها تا 1538 دلار نیز افت کرد. عامل اصلی ایجاد این روند نزولی، انتظارات کاهشی فعالان بازار از مسیر آینده قیمتهای طلا است. در هفته گذشته، کل معاملات فروش به میزان 51.2 تن افزایش یافتند (23.8 درصد افزایش در یک هفته) در حالی که برای دومین هفته متوالی معاملات خرید به میزان 4.3 تن کاهش یافتند. این اتفاقات نشان میدهند که عاملان بازارها تحت تاثیر آمار نگرانکننده دستمزد بخش غیرکشاورزی آمریکا قرار گرفتهاند که در نتیجه ابهاماتی را در مورد ادامه سیاستهای تسهیل کمی فدرال رزرو ایجاد میکند؛ چنین شرایطی قطعا اثر منفی بر روی بازار طلا دارد. طبق آمار منتشر شده، نرخ بیکاری آمریکا برای ماه مارس معادل 7.6درصد بوده است.