شکست رهبری نفتی عربستان

 این پرسشی است که پاسخ‌دادن به آن از سوی کارشناسان چندان هم سخت نیست. کارشناسان می‌گویند قدرت ایران در اوپک و قدرت روسیه در بین کشورهای غیراوپک آن‌قدر بالاست که نزدیکی موضع این دو کشور می‌تواند تأثیر بالایی روی تصمیم‌ها در این نشست داشته باشد؛ تصمیمی‌ که می‌تواند منجر به بهبود وضعیت قیمت نفت در بازار و همچنین کنارزدن عربستان از لیدری در بازار نفت شود. همین دو روز پیش بود که بارکیندو، دبیرکل اوپک، در دیدارش با زنگنه، ایران را رهبر اوپک خواند. روسیه هم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت غیراوپکی حالا نظرش با نظر زنگنه یکی است. رئیس‌جمهور اوپک هم معتقد است طرح فریز نفتی گزینه بهتری در مقابل کاهش تولید خواهد بود؛ حرفی که بارها از سوی زنگنه تکرار شده و قول مساعدت در اجماع فریز نفتی هم از سوی وزیر نفت ایران به بارکیندو داده شده است. شاید بر همین اساس بود که روز یکشنبه (٣٠ آبان‌) رئیس‌جمهور روسیه گفت: هر اقدامی که اعضای اوپک از ما انتظار داشته باشند انجام خواهیم داد، اجرای طرح تثبیت سطح تولید نفت برای ما دشوار نیست. 

‌ ابرشرکت‌های روسیه آماده فریز نفتی هستند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، ولادیمیر پوتین، اعلام کرده: مسکو آماده تثبیت تولید نفت در سطح کنونی است و مشکلی با توافق فریز نفتی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) ندارد. به گزارش ایلنا به نقل از شبکه خبری فاکس‌نیوز، او تأکید کرده: ابرشرکت‌های نفتی روسیه آماده اجرای طرح فریز نفتی هستند. رئیس‌جمهور روسیه در ادامه گفته: نسبت به نهایی‌شدن طرح فریز نفتی از سوی اعضای بزرگ تولیدکننده نفت اوپک مطمئن نیستم، اما نظرات در این رابطه مثبت ارزیابی می‌شود. 

‌ شانسی بزرگ برای توافق بر سر فریز نفتی

پوتین همچنین گفته: برای رسیدن به توافق بر سر اجرای طرح فریز نفتی، شانس بسیار بزرگی وجود دارد و به نظر من علت آن قابل‌حل‌بودن اختلافات اصلی در میان اعضای اوپک است و از آنها به‌عنوان مسائل حاد نمی‌توان یاد کرد. 

‌ همراهی پوتین در فریز نفتی به‌نفع روسیه در شرایط تحریمی است

منصور معظمی، عضو هیأت علمی دانشکده نفت دانشگاه تهران،  آثار سخنان پوتین را این‌گونه ارزیابی می‌کند: منطقی‌ترشدن بازار به‌نفع همه کشورهای تولیدکننده، چه در اوپک و چه در بین کشورهای غیراوپک است و باعث می‌شود درآمد آنها بهتر شود. روسیه هم که به‌دلیل تحریم‌های خود دچار مشکل شده است، به نفعش است که در این فریز نفتی کشورهای عضو اوپک را همراهی کند. 

او تأکید می‌کند: اگر پوتین چنین سیاستی را اتخاذ کرده، سیاستی منطقی در جهت تعادل‌بخشی بیشتر به بازار نفت است. بنابراین از این سیاست همه کشورها منتفع می‌شوند.  رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران می‌گوید: آنچه که ایران، عراق و سایر کشورها در رابطه با فریز نفتی دنبال می‌کنند، یک سیاست منطقی برای آن است که کشورها براساس توان و ظرفیت خود، از این سهمیه برخوردار شوند. 

به گفته او، در سال‌های اخیر به دلیل اینکه ایران و عراق و همچنین لیبی نتوانستند از ظرفیت خود استفاده کنند، عربستان‌سعودی از این گپ سوءاستفاده کرده و در طرف مقابل، ایران هم در یک اشتباه فاحش، حذف نظام سهمیه‌بندی اوپک را در زمان احمدی‌نژاد پذیرفت. 

معظمی می‌گوید این دو عامل سبب شد تا فضا برای عربستان باز شود تا به‌عنوان قدرت بلامنازع در بازار نفت حضور پیدا کند. درحال‌حاضر شرایط این چند کشور تغییر کرده و منطقی است که به‌دنبال پس‌گرفتن سهم منطقی خود در اوپک باشند. 

‌ تصویب فریز نفتی= خروج عربستان از لیدری بازار نفت

عضو هیأت علمی دانشکده نفت دانشگاه تهران تأکید می‌کند: شاه‌بیت توافق برای فریز نفتی این است که می‌تواند کمک کند قیمت نفت در بازار منطقی‌تر و لیدری بازار هم از دست عربستان خارج شود.  

او ادامه می‌دهد: همان‌طور که زنگنه تأکید کرده، محدوده ٦٠ تا ٧٠ دلاری در شرایط کنونی و با وضعیت اقتصادی موجود در جهان می‌تواند قیمتی معقول باشد که هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده از آن منتفع شوند. معظمی در پاسخ به این پرسش که حمایت ایران و روسیه و همچنین کشورهایی همچون عراق از فریز نفتی آیا می‌تواند فریز را در مقابل کاهش تولید که بارکیندو در جست‌وجوی آن در گفت‌وگو با زنگنه بود، در اولویت قرار دهد، می‌گوید: من به‌شدت معتقد به سقف تولید در اوپک هستم. به عقیده من باید فریز سقف تولید در دستور کار قرار گیرد و نه کاهش تولید کشورهایی چون ایران و عراق.

‌ عربستان باید به سهم قبلی خود بازگردد

این کارشناس نفتی در پاسخ به اینکه در نتیجه این خواسته، عربستان در فشار برای کاهش تولید قرار خواهد گرفت، می‌گوید: بحث فشار مطرح نیست. عربستان باید به گذشته بازگردد. عربستان بی‌جهت در این سال‌ها تولید خود را افزایش داده و به فروش رسانده و بازار را از آن خود کرده و از درآمد آن نیز منتفع شده است، اما اکنون زمان آن است که به سهم خود در گذشته بازگردد و باقی کشورها از سهم‌های خود بهر‌ه‌مند شوند. او در قالب پیش‌بینی می‌‌گوید: با این اوصاف به نظر من در جلسه آتی بین اوپکی‌ها و غیراوپکی‌ها در دهم آذرماه، فریز نفتی در مقابل کاهش تولید در اولویت قرار می‌گیرد و فریز نفتی در نشست آتی اوپک با غیراوپکی‌ها می‌تواند تصویب شود، چراکه مشارکت اوپک و غیراوپک به‌نفع بازار نفت است و حمایت روسیه و ایران و برخی دیگر از کشورها از فریز نفتی، می‌تواند به تصویب فریز نفتی در این نشست بینجامد.