کاهش ۱۵ درصدی اندازه بازار سهام
به رغم رشد حجم و ارزش بورس، کاهش ارزش پول در سال گذشته از سرعت رشد بورس بیشتر بوده و باعث کوچک شدن ابعاد این بازار شده است.
شاخص ارزش بورس که حجم کلی این بازار را به نمایش می گذارد به قیمت های جاری در سال گذشته رشد 61 درصدی نسبت به سال 91 را تجربه کرده است ولی نتوانسته است با کاهش ارزش پولی ملی که در اثر بحران ارزی در سال 91 شدت گرفته است برابری کند و در عمل می بینیم که ارزش دلاری بورس کشور طی سال 91 معادل 15 درصد در مقایسه با سال 90 افت کرده است. البته این افت تنها مربوط به بحران ارزی نبوده است و بخشی از انرا باید از تبعات منفی هدفمندی نیز بدانیم، قانونی که باعث شده است تزریق 83 هزار میلیارد تومانی اصل 44 که طی سالهای 90 و 91 صورت گرفته است در عمل خنثی شده و به رغم آنکه حجم بورس به تومان بین سالهای 89 تا 91 از 96 هزار میلیار تومان به 179 هزار میلیار تومان رسیده است ولی ارزش دلاری این شاخص با 25 درصد کاهش از 92 میلیارد دلار به 69 میلیارد دلار برسد.
| مقایسه حجم ریالی و دلاری بازار بورس طی سالهای 84 تا 91 | ||||||||
| سال | 1384 | 1385 | 1386 | 1387 | 1388 | 1389 | 1390 | 1391 |
| ارزش بورس (هزار میلیارد تومان) | 33 | 40 | 46 | 45 | 65 | 96 | 111 | 179 |
| درصد تغییر | -%16 | %21 | %17 | -%3 | %45 | %47 | %16 | %61 |
| معادل دلاری ارزش بورس (میلیارد دلار) | 36 | 43 | 49 | 46 | 65 | 92 | 82 | 69 |
| درصد تغییر | -%19 | %19 | %15 | -%6 | %41 | %41 | -%11 | -%15 |
| متوسط نرخ دلار در بازار آزاد (تومان) | 904.2 | 922.6 | 935.8 | 966.7 | 997.9 | 1044.2 | 1360 | 2590 |
| منابع: بانک مرکزی، سازمان بورس اوراق بهادار | ||||||||
البته این مبنا با توجه به آنکه نوسانات نرخ ارز قابل جبران است می تواند توجیه شود ولی در حال حاضر نمی توانیم تاثیر بحران ارزی را بر کاهش ارزش دارایی ها نفی کنیم، کاهش ارزشی که به صورت مستقیم بخش مولد را دچار زیان ساخته و کاهش توان اقتصادی بخش مولد اقتصاد کشور را به نمایش می گذارد. نباید فراموش کرد بسیاری از شرکتهای بورسی در سالهای اخیر با افزایش نرخ ارز سودهای بالایی را بین سهامداران خود توزیع کرده اند وآنچه در مقایسه بالا به نمایش گذاشته شد بیش از آنکه نشان دهنده عدم سود دهی ریالی شرکتهای بورسی باشد نشان از کوچک شدن ابعاد این شرکتها در اثر افت ارزش پول ملی را به نمایش می گذارد. تاثیر این وضعیت اگر در کوتاه مدت برطرف شود قابل رفع است ولی اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و در سال 92 نیز شاهد ادامه روند سال گذشته در کاهش ارزش پول ملی باشیم می تواند بسیاری از بخش های اقتصادی کشور را و البته شرکتهای بورسی را با بحران مواجه سازد حتی اگر این شرکتها سود توزیع کننده سود باشند، این روند باعث می شود پرداختی که تحت عنوان سود در سال مالی آینده توزیع می شود نه از محل مازاد درآمد بلکه از محل دارایی ها این شرکتها انجام گیرد.
