ایران وارد کننده آب مجازی است

حسین دهقانی سانیج درباره سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در بحث آب مجازی و اقدامات انجام شده در این زمینه، اظهارداشت: در این زمینه باید میزان واردات و صادرات محصولات کشاورزی را مورد بررسی قرار داد ضمن اینکه براساس آمار در سال زراعی ۹۴-۹۳، میزان واردات محصولات کشاورزی به کشور حدود ۲۳.۴ میلیون تن و میزان صادرات حدود ۵.۸ میلیون تن بوده است بنابراین می‌توان گفت به طور کلی ایران وارد کننده آب مجازی است.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، وی اضافه کرد: ما می‌توانیم با به کار گرفتن  برخی سیاست‌ها در واردات و صادرات محصولات کشاورزی، موضوع آب را مورد توجه قرار دهیم و واردات و صادرات این محصولات را به سمتی هدایت کنیم که بحث آب مجازی بیشتر مدنظر قرار بگیرد.  

مشاور معاون وزیرجهاد کشاورزی افزود: البته باید به این مساله توجه کرد که ما نمی‌توانیم در میزان واردات و صادرات برخی از محصولات کشاورزی تغییری ایجاد کنیم به‌عنوان مثال بیش از ۸۰ درصد روغن مورد نیاز کشور از خارج وارد می‌شود و ما نمی‌توانیم این محصول را وارد نکنیم و کالای دیگری را جایگزین آن کنیم.

دهقانی ادامه داد: همچنین صادرات محصولی مانند پسته از نظر اقتصادی مزیت خوبی دارد، ضمن اینکه این محصول در مناطقی که آب شور دارند تولید می‌شود، بنابراین نمی‌توانیم به راحتی برخی محصولات وارداتی یا صادراتی را از چرخه واردات و صادرات حذف و محصولات دیگری را جایگزین آنها کنیم.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی با بیان اینکه ما در بحث آب مجازی ترجیح می‌دهیم زراعت‌هایی که از آب سبز  استفاده می‌کنند (زراعت‌های دیم)، را بیشتر مورد توجه قرار دهیم، گفت: باید در این زمینه به گونه‌ای عمل کرد که بتوان بیشترین بهره را از آب سبز برد چراکه اگر از این آب استفاده نشود تبخیر و از دسترس ما خارج خواهد شد.

دهقانی در پاسخ به این پرسش که آیا در برنامه ششم توسعه بحث آب مجازی مورد توجه قرار گرفته است؟ پاسخ داد: دقیقا نمی‌دانم اما یکی از شاخص‌های معاونت زراعت برای اصلاح الگوی کشت این است که  علاوه بر توجه به  فاکتورهایی مانند اقتصاد و اقیلم، بحث آب مجازی را نیز مدنظر قرار داده است، بنابراین انتظار می‌رود در برنامه ششم این امر به خوبی انعکاس پیدا کرده باشد.

وی درباره اینکه برخی کارشناسان و مسئولان عنوان کرده‌اند در برنامه ششم به طور مستقیم، بحث آب مجازی مورد توجه قرار نگرفته است، اظهارداشت: ممکن است بحث آب مجازی به طور مستقیم مورد توجه واقع نشده باشد اما وقتی بحث الگوی کشت مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته، بخشی از این طرح نیز مربوط به بحث آب مجازی است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی همچنین درباره مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه از نظر اقتصادی و بحث آب مجازی ایران در صادرات گندم مزیتی ندارد، درحالی که دولت قصد دارد امسال گندم صادر کند، گفت: امسال تولید گندم بیشتر از پیش بینی‌های انجام شده بود که دلیل آن هم بارندگی‌های و پراکنش بسیار خوب بود، درحال حاضر نیز این تولید یا باید ذخیره و یا صادر شود؛ بررسی  آمار و ارقام موجود نشان می‌دهد که ایران صادرکننده گندم نیست و امسال تصادفا شرایط به این شکل شده بنابراین نمی‌توان به آن ایراد گرفت، ممکن است سال دیگر چنین اتفاقی رخ ندهد.

دهقانی شرایط تولید برنج  در کشور را نیز مورد اشاره قرار داد و افزود:  نیاز خالص آبی برنج (آب مورد نیاز بدون در نظر گرفتن تلفات راندمان)، در استان گیلان کمترین مقدار و کمتر از ۳ هزار متر مکعب در هرهکتار است ضمن اینکه در این استان حدود ۱۰۰۰ متر مکعب آب سبز داریم که در هیچ جای دیگرکشور نیست بنابراین گیلان می‌تواند اولویت اول مابرای تولید برنج باشد.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی با بیان اینکه در استان خوزستان، نیازخالص آبی برنج حدود ۶۵۰۰ مترمکعب و حداقل دو برابر گیلان است، اضافه کرد: بنابراین سیاست درستی است که در استان‌هایی مانند خوزستان و اصفهان که میزان آب سبز در آنجا بسیار کم  و نیاز آبی برنج حدود ۷ هزارمترمکعب است، برنج کشت نشود.

دهقانی تاکید کرد: بنابراین لازم است که ما بحث آب مجازی را مورد توجه قرار دهیم، چراکه این مساله هم به اصلاح الگوی کشت و ارتقای آن  کمک می کند و هم باعث می‌شود باتوجه به چالش‌های آبی که ما در کشور داریم، بتوانیم حداکثر تولید را از منابع آبی خود داشته باشیم.

مشاور معاون وزیرجهاد کشاورزی افزود: همچنین توجه به بحث آب مجازی کمک می‌کند سیاست‌های صادرات و واردات محصولات کشاورزی را تا حدودی هدفمند کنیم و از دیدگاه منابع آب کشور به این موارد توجه نماییم.