ریخت و پاش های غیرمتعارف در ایام محرم
بالا و پایین ندارد، این روزها هرکسی با هر سلیقه و توان مالی خود را به روزهای گرم محرم گره میزند و بخشی از درآمدش را صرف عزاداری میکند، برخی با پخش نذری، چای و شیر صلواتی و عدهای هم با کمک به هیأتهای محلی.
به نوشته وقایع اتفاقیه ، در میان همه آدمهای این شهر هم کسانی هستند که حساسیت بیشتری به خرج داده و از لباسی که بر تن میکنند گرفته تا اصلاح موی سر و تزئین ماشینشان برای این روزها، مقدار بیشتری هزینه میکنند، هزینهای که از نگاه بسیاری از منتقدان کاملا نامتعارف بوده و اصلا ربطی به عزاداری ندارد. بسیاری از منتقدان با دیدن عکسها و فیلمهای اینگونه، در کامنتهایشان این هزینهها را کاملا غیرمنطقی دانسته و میگویند: «امیدوارم این احساسات واقعی باشد و مردم برای خودنمایی این پولها را هزینه نکنند»، «ما باید عزادار واقعی باشیم، با این نقاشیها و خلاقیتهای هزینهبر نمیتوان درباره نیت افراد قضاوت کرد» و «نقاشی و خطاطی روی ماشین برای محرم، هزینهای اضافی است و این کارها ربطی به عزاداری ندارند.»
بیشترشان جوانان کمسنوسالی هستند که از صد تا 300 هزار تومان برای تزئین خودروهای لوکس و فانتزی خود صرف کرده و تصاویر و نوشتههای مرتبط با ایام محرم روی ماشینشان طراحی کردهاند. یکی از آنها لامبورگینی مشکیرنگی است که شعر «باز این چه شورش است که در خلق عالم است»، با خط نستعلیق و سفیدرنگی روی در جلویی آن نقش بسته و روی در پشتی آن نیز، مصراع بعدی همین شعر به چشم میخورد، اطراف شعر را هم کادر سفیدرنگی احاطه کرده که بر زیبایی شعر چندین برابر افزوده است. گزارشهای میدانی از هزینه نوشتن اینگونه اشعار با فونتهای خاص حاکی از آن است که حدودا باید 250 هزار تومان هزینه شود.
دیگری با حدود 120 هزار تومان روی شیشه و درهای مزدای سرمهای رنگش با قلم نستعلیق قرمزرنگ و درشتی نوشته «لبیک یا حسین» و برای اصلاح موی سرش هم با همین عبارت و فونت نیز 300 هزار تومان هزینه کرده است. به گفته یکی از طراحان، «سبکی که برای نوشتن این جملات روی ماشینهای لوکس بهکار میبرند کمی حرفهایتر بوده و نیاز به زمان بیشتری دارد و در مجموع هر چه ظرافت و زیبایی کار بالاتر باشد، باید هزینه بیشتری نیز برای کار صرف شود.» در میان این گروه هم عدهای نقاشیها و طرحهایی از شخصیتهای محرم را روی ماشینشان با حدود صد هزار تومان طراحی کردهاند. طراحانی که این روزها بهجای ماشین عروس، طرحهایی از نخل، اسب و چهره شخصیتهای عاشورا را با متوسط هزینه صد هزار تومانی انجام میدهند، معتقد هستند که بسته به حجم کار و پیچیدگیهایی که طرحها دارند هزینه پیادهکردن آنها روی خودرو میتواند کمی تحت تأثیر قرار گرفته و افزایش یابد. به گفته این طراحان، برای کشیدن یک تصویر رنگی از حوادث روز عاشورا روی یک طرف ماشین باید حدود صد هزار تومان هزینه شود و به ازای پیادهکردن این تصاویر روی دوطرف و کاپوت ماشین نیز هزینه از 200 هزار تومان تا 400 هزار تومان متغیر است.
عدهای از این گروه نیز جوانانی هستند که از روزها و هفتههای قبل برای ماه محرم برنامهریزی کرده و با متوسط هزینه 200 هزار تومانی برای طراحی و پارچهنوشتههایشان هزینه کردهاند. براساس گزارش پایگاه خبری انتخاب، نرخ پارچهنوشته برای یک طرف کامل مانتو از 200 هزار تومان به بالا هزینه برمیدارد و برای طراحی کامل روی شال و تیشرتهای ویژه ماه محرم باید حداقل صد هزار تومان هزینه کرد. همچنین انجام کارهای جزئی و نوشتههای ساده روی پارچه و لباسها نیز از 50 هزار تومان به بالا تعیین شده است.
علاوه بر هزینههایی که برخی برای تزئین و طراحی خودرو و لباس خود میپردازند، بازار آرایشگران نیز این روزها داغ بوده و عدهای از آنها هم با اصلاح و آرایش مو درآمدهای خوبی دارند. به گفته آرایشگران، «در ایام محرم، مصرف چسب مو به اوج خود میرسد و جوانها میخواهند تا موهایشان را طوری درست کنیم که در طول عزاداری تکان نخورده و به هم نریزد. آرایش مو با خاک نیز در این ایام رایج است که برای این کار از خاک تمیز رس استفاده میشود. همچنین خطانداختن روی سر و طرحدادن یا نوشتن نام حسین(ع) و ابوالفضل(ع) نیز روی سر که از طریق شابلون انجام میشود در بین جوانان رونق زیادی یافته که هزینه آن بستگی به ظرافت و مهارتی دارد که به دست آرایشگران انجام شده و قیمتهای متفاوتی دارند.»
صدای بلند گرانی طبلها در روزهای محرم
این روزها بازار فروش محصولات ویژه محرم، داغِ داغ است و بازار بزرگ تهران که بورس قدیمیترین و مشهورترینهای لوازم عزاداری است، امسال همچون سالهای گذشته، میزبان بخش بزرگی از خریداران است. براساس گزارشهای موجود، جمعیت خریدار در این بازار به حدی است که گاهی باید برای خرید یک طبل بچگانه، دقایقی را برای پرداخت پول در صفها سپری کرد. به گزارش ایسنا، طبل، سایدرام، زنجیر و انواع پرچم در انواع مختلف ایرانی، چینی، ژاپنی، ایتالیایی، ترکیهای و آلمانی از بازار خوبی در میان خریداران برخوردارند و بسته به نوع و جنسشان با قیمتهای مختلف از 70 هزار تومان تا چهار میلیون تومان، هزینهبر هستند. گفته میشود هزینه پرچم یا بیرق، بسته به نوع بافت و دوخت، متفاوت بوده و از 40 تا 400 هزار تومان در انواع زربافت آنها متغیر است. نوع دوخت پرچم نیز از حدود 20 تا 600 هزار تومان و نوع چاپی از حدود هشت تا 50 هزار تومان در بازار تهران متغیر است. «سرپرچم یا بیرق» نیز از جفتی حدود ۳۰ تا ۶۰ هزار تومان در بازار قیمت دارد؛ همچنین «خیمه»ها بسته به اندازهشان از حدود ۱۵ تا ۱۰۰ هزار تومان فروخته میشوند.
همچنین پیراهن مشکی، در انواع مردانه، زنانه و بچگانه و تهیه شده از الیاف طبیعی، حدود 20 هزار تومان است. پیراهن مشکیِ دوخت کاشان، حدود ۱۸هزار تومان، دوختِ بروجرد حدود ۲۹ هزار تومان و دوخت تایلند، حدود ۳۲ هزار تومان در بازار بزرگ تهران قیمت دارد. همچنین لباسهای مخصوص مراسم سنتی و مذهبی نیز با قیمتهایی از ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در اختیار متقاضیان قرار میگیرند. زنجیر از دیگر لوازم کاربردی در مراسم عزاداریِ ماه محرم است که در دو رنگ طلایی و نقرهای و بهترتیب با قیمتهای 12 هزار تومان و 9 هزار تومان به فروش میرسد. طبل نیز که بیشتر در دستههای عزاداری و زنجیرزنی استفاده میشود، بسته به اندازه و جنس بدنهاش، حدود قیمتی از ۱۶۰ تا ۸۵۰ هزار تومان دارد.
همچنین چوب یا دستهطبل حدود پنج تا ۲۰ هزار تومان در بازار به فروش میرسد. «دمام» نیز گونهای طبل است که بیشتر در مناطق جنوبی کشور رواج دارد و چندسالی است که در عزاداریها و زنجیرزنی رایج شده است و حدود قیمتی از ۱۵۰ تا ۲۱۰ هزار تومان دارد؛ همچنین «دهل»، یکی از انواع سازهای کوبهای است که در دستههای زنجیرزنی رواج دارد و بسته به جنس بدنه از ۸۵ هزار تا ۲۲۵ هزار تومان در بازار عرضه میشود. «سنج»، که نوعی ساز ضربی است نیز قیمتی از 60 تا 180 هزار تومان دارد. «عَلَم» یا علامت نیز وسیلهای است که به صورت نمادین در مراسم عزاداریهای محرم استفاده میشود، این وسیله ادوات خاصی دارد، بهعنوان نمونه کمربند علامت در دو نوع برزنتی و چرم عرضه میشود که نوع برزنتی از ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان و نوع چرم از ۲۸۰ تا ۳۳۰ هزار تومان در بازار قیمت دارد.
شالِ علامت نیز از ۹ تا ۱۷ هزار تومان و پَر علامت هم از پنج هزار تا ۳۵ هزار تومان فروخته میشود. به گزارش ایسنا، طبل دو متری (قطر دهنه) معمولی ۶۳۰ هزار تومان، طبل ۱۴۰ استیل ۳۱۰ هزار تومان، طبل ۱۶۰ استیل ۳۵۰ هزار تومان، طبل ۲۸ معمولی ۱۲۰ هزار تومان، طبل ۲۴ استیل ۸۵ هزار تومان، طبل ۲۴ آهنی ۶۵ هزار تومان، پوست طبل نقرهای ۲۸ نیز ۴۵ هزار تومان، پوست طبل ۲۸ معمولی ۲۵ هزار تومان، پوست طبل ۶۰۰ نقرهای ۷۰ هزار تومان، کمربند طبل ۱۵ هزار تومان، دسته سنج ۱۰ هزار تومان و شیپور بزرگ ۱۴۰ هزار تومان فروخته میشود.
علامت یک تیغه 14 میلیون و 17 تیغه 150 میلیون
طلاکوب باشد یا نقرهکوب، قیمت علامتهای عزاداری را این نکته تعیین میکند. کف قیمت میلیونی است، آلیاژها همه آهن است و وابسته به تعداد حیوانی که در آن به کار میرود، قیمتها فرق میکند. به گفته یکی از کارگاهداران ساخت علامت، قیمت علامت 9 تیغه از یک میلیون و 800 هزار تومان شروع میشود تا 50 میلیون تومان. او توضیح میدهد که «تفاوت آنها در تعداد حیوانها و شاهتیغی است که به آنها اضافه میشود.» تعداد تیغهها که بالا میرود، قیمتها هم قابلتوجه رشد میکند، وقتی تعداد تیغه به 17 عدد برسد، کف قیمت از چهار میلیون تومان شروع میشود و به 150 میلیون تومان هم میرسد. او این را میگوید و یادآوری میکند که «بستگی دارد، علامتی طلاکوب بخواهید یا نقرهکوب، اینها در تعیین قیمت خیلی مهم هستند.» قیمت چهلچراغ هیأتها هم از دو میلیون و 300 هزار تومان شروع میشود و بسته به تعداد چراغها، قیمتهایشان تغییر میکند.