چند نفر چرخهای خودروسازی دنیا را میچرخانند؟
به راستی که بعد از نفت، فولاد و انرژی، تاثیرگذارترین صنعت دنیا، خودروسازی است. صنعتی با رشد30 درصدی در 10 سال گذشته که از نظر آمار و ارقام بیرقیب نشان میدهد.
گردش مالی این حوزه چیزی بیش از 2 هزار و 790 میلیارد دلار برآورد شده است. ارزش بورسی شرکتهای خودروساز در دنیا حدود 16هزار میلیارد دلار است. این یعنی شانزدهمین گروه با ارزش. حتی بالاتر از برخی گروههای دارویی، خوراکی و پتروشیمی. این در حالی است که ارزش بورسی شرکتهای قطعهساز نیز از مرز 8/ 3 هزار میلیارد دلار گذشته است. رکوردی که جایگاه پنجاه و چهارمین گروه با ارزش در بورسهای دنیا را به ارمغان آورده است. به گزارش دنیای اقتصاد ، مجموع ارزش بورسی صنعت خودرو (خودروسازی و قطعهسازی) حدود 20 هزار میلیارد دلار خواهد بود که در این صورت مقام دوازدهمین گروه با ارزش را به خود اختصاص میدهد. این صنعت با فروش سالانه 7/ 2 هزار میلیارد دلار، تقریبا 4/ 3 درصد تولید ناخالص کل دنیا را شامل میشود. تنها در نیمه ابتدایی سال گذشته میلادی آن هم بعد از رسواییهای پیاپی شرکتهای بزرگ، بیش از 5/ 44 میلیون دستگاه خودرو تولید شد که البته رشد یک درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2014 را نشان میدهد. گفته میشود حدودا 2/ 1 میلیارد دستگاه خودروی سواری در حال حرکت در دنیا وجود دارد که باتوجه به جمعیت جهان، سرانه خودرو به ازای هر 6 نفر یک دستگاه محاسبه میشود. چنان صنعتی با چنین اعداد و ارقام نجومی، چه نیروی کاری را در خود جای داده است؟ آیا شرکتهای خودروسازی هنوز هم مانند دهههای 70 و 80 میلادی بنگاههای اصلی کارآفرینی به شمار میآیند؟
1 - چین: 1.605.000 نفر
بزرگترین خودروساز دنیا با تولید بیش از 24 میلیون و 503 هزار و 326 دستگاه خودرو در سال گذشته میلادی، هنوز هم با ایجاد بیش از 6/ 1 میلیون فرصت شغلی مستقیم و حدود 3.2 میلیون فرصت شغلی غیرمستقیم، بیشترین میزان جذب نیروی کار را در بخش خودروسازی بین تمام کشورها به خود اختصاص داده است. تا پایان سال 2009 میلادی تعداد رسمی ثبتشده انواع خودرو سواری، اتوبوس، ون و تراک در این کشور 62 میلیون دستگاه بود که پیشبینی میشود این عدد تا پایان سال 2020 میلادی به 200 میلیون دستگاه برسد.
2- آمریکا: 954.210 نفر
دومین خودروساز دنیا با تولید 12 میلیون و 100 هزار و 95 دستگاه انواع اتومبیل در سال 2015، از نظر ایجاد فرصتهای شغلی نیز مقام دوم را کسب کرده است. بیش از 950 هزار نفر بهصورت مستقیم و بیش از یک میلیون و 800 هزار نفر نیز بهصورت غیرمستقیم در این حوزه مشغول به کار هستند. کشوری که تا پیش از بحران سال 2008 بزرگترین خودروساز دنیا بود حالا با اختلافی فاحش نسبت به چینیها عقب مانده است. حجم گسترده اخراجها طی سال 2009 بهگونهای بود که آمار تولید در آن 7/ 5 میلیون دستگاه ثبت شده است. در حالی که این کشور در سال 1970 میلادی رکوردی 13 میلیون دستگاهی داشت. بیش از 70درصد کارکنان صنعت خودرو آمریکا در کارخانههای سه غول (جنرالموتورز، فورد و کرایسلر) مشغول به کار هستند.
3- آلمان: 773.217 نفر
ژرمنها با اینکه با تولید 6 میلیون و 33 هزار و 164 خودرو در سال قبل جایگاه چهارمی صنعت خودرو دنیا را به خود اختصاص داده بودند، ولی از نظر فرصتهای شغلی مقام سوم را کسب کردهاند. حاشیه همیشه امن خودروسازی در این کشور، این صنعت را به یکی از مورداعتمادترین حوزههای سرمایهگذاری در دنیا بدل کرده بود. تا اینکه سال گذشته بعد از افشای تقلب فولکسواگن در اعلام میزان آلایندگی خودروهای دیزلی، سرمایهگذاران کمی دلچرکین شدند. آلمانها که حدود 6/ 35درصد سهم بازار اروپا در اختیار خود دارند، با قدمهایی شمردهتر نسبت به اقدامات بعدی گام برمیدارند. مرسدسبنز، بامو، آئودی، پورشه و اوپل نامداران اصلی خودروسازی آلمان بهشمار میآیند که البته دیگر بهدلیل وجود مدیریتهای چندملیتی دیگر نمیتوان آنها را یک ژرمن اصیل نامید.
4 - روسیه: 755.000 نفر
بهطرزی عجیب چهاردهمین خودروساز دنیا با تولید تنها یک میلیون و 384 هزار و 399 دستگاه خودرو طی سال گذشته میلادی، توانسته به جایگاه چهارمین کشور از نظر بیشترین نیروی فعالی در صنعت خودرو برسد. حضور بیش از 750 هزار نفری که بهصورت مستقیم و یک میلیون و 100 هزار نفری که بهصورت غیر مستقیم در این بخش فعالیت میکنند، تفکر سنتی کمونیسم را بهخوبی نشان میدهد. روسیه که 2درصد کل خودروهای دنیا را فراهم میکند، توان چشمگیری در صادرات از خود نشان نداده است. در حقیقت اغلب تولیدات شرکتهای روسی در داخل این کشور مصرف میشوند. بیشترین آمار تولید خودروسازان روسیه به سال 2008 و ثبت رکورد یک میلیون و 895 هزار و 474 دستگاه برمیگردد. آوتوواز، گاز و کاماز بزرگترین شرکتهای خودرویی این کشور بهشمار میآیند.
5 - ژاپن 725.000 نفر
علیالقاعده انتظار میرفت که چشمبادامیهای سرزمین آفتاب تابان که با تولید 9 میلیون و 278 هزار و 238 دستگاه خودرو در سال قبل به مدال برنز خودروسازی دنیا دست پیدا کرده بودند، از نظر فرصتهای شغلی نیز مقام قابل توجهی را به دست بیاورند. اما خط تولیدهای مدرنی که با وجود یک روبات، کار 4 نفر را انجام میدهد، به میزان چشمگیری از اشتغال ژاپنیها در این بخش کاست. ژاپنیها بهتنهایی طی چند دهه اخیر خودشان باعث رشد شاخص تولید جهانی خودرو شده بودند. چه ساخت خودروهای ژاپنی در داخل خاک این کشور و چه ساخت خودروهای ژاپنی در کشورهای دیگر. تویوتا، هوندا، نیسان، میتسوبیشی، ایسوزو، مزدا و سوبارو عمده برندهای سرشناس این کشور به حساب میآیند.
6 – اسپانیا: 330.000 نفر
قطب خودروسازی نیابتی در اروپا، در حالی که خودش با تولید 2 میلیون و 733 هزار و 201 دستگاه خودرو در سال 2015 به مقام هشتمی دنیا رسیده بود، حالا با فراهم کردن بیش از 330 هزار شغل مستقیم و حدود 550 هزار شغل غیرمستقیم، به مقام ششمی کشورهایی که بیشترین کارمند حوزه خودرو را دارند دست پیدا کرده است. صنعت خودروسازی برای دولت پادشاهی اسپانیا یک بخش حیاتی است. در این بحبوحه اوضاع وخیم اقتصادی و بروز بیکاری گسترده، دولت اسپانیا شدیدا نسبت به حفظ کردن خودروسازان خارجی و یکی دو شرکت داخلی تعصب دارد.
7 – فرانسه: 304.000 نفر
آبیهای خروسنشان با آن همه شرکت کوچک و بزرگ خودروسازی که دارند، هنوز با تولید یک میلیون و 970 هزار دستگاه خودرو طی سال گذشته، یازدهمین خودروساز دنیا هستند. در حالیکه این کشور در خلال جنگ جهانی دومین همیشه چهارمین خودروساز دنیا بوده است. پژو، سیتروئن و رنو که حالا دیگر همگی با شرکای آسیایی خود شناخته میشوند، عمده تولیدکنندگان اتومبیل در فرانسه به شمار میروند، البته تولید رنو حدود 10درصد از هموطنان دیگرش بیشتر نشان میدهد.
8 – برزیل: 289.082 نفر
حیاط خلوت اکثر بزرگان خودروسازی و پایلوت اصلی فروش در بازار آمریکای لاتین سال 2015 را با تولید 2 میلیون و 429 هزار و 463 دستگاه خودرو به پایان رساند تا مقام نهمی سال پیشتر را حفظ کند. این کشور با حدود 290 هزار پرسنل فعال در حوزه خودرو در دهه 90 میلادی جزو 10 خودروساز برتر دنیا بود. حضور خارجیها مانند فورد، فیات، نیسان، هیوندای، تویوتا، رنو و جنرالموتورز کشوری که خود برند خاص و مستقلی در صنعت اتومبیل نداشت را تبدیل به یکی از محبوبترین مونتاژکنندگان کرد.
9 – هند: 270 هزار نفر
کمتر کسی باور میکند که کشور ماهاراجه ششمین خودروساز دنیا از نظر میزان تولید باشد. صنعت اتومبیل در هند 1/ 7درصد کل تولید ناخالص داخلی را دربرمیگیرد. سرزمینی که در آن موتورسیکلتهای 2 چرخ و خودروهای 3 چرخ از محبوبیت بینظیری برخوردارند، اکنون در دل خود باجاموتورز، آشوکموتورز، تاتاموتورز و ماهیندرایی را دارد که بخشی از سهام بومی کرایسلر، جیپ، دوج، فیات، فورد و همچنین بخش اعظمی از لندروور و جگوار را خریداری کردهاند. آخرین خبر عجیب درباره بازار کار ادعای شرکتهای چینی مبنی بر فراهم آوردن 65 میلیون فرصت شغلی در این صنعت تا سال 2026 است.
10 – کرهجنوبی: 246.900 نفر
این آسیایی موفق در سال گذشته توانست 4 میلیون و 555 هزار و 957 دستگاه خودرو تولید کند که به این ترتیب مقام پنجمی خود در زمینه بیشترین میزان تولید را مسجل کرد. کشوری که در 50 سال قبل هرگز تعریفی از خودروسازی نداشت، اکنون بخش بزرگی از صادراتش را به آمریکا و اروپا اختصاص داده است. جالب آنکه کرهایها در سال 1988 که به گفته خودشان دوران طلایی اقتصادی محسوب میشد، تنها یک میلیون دستگاه خودرو تولید کرده بودند. هیوندای، کیا و سانگیانگ و در ایامی نهچندان دور دوو بهعنوان بزرگترین خودروسازان این کشور به حساب میآیند.