پیش‌فروش سکه قطعی است؟

کمتر از دو هفته است که بانک مرکزی بازار را با شوک جدید قیمتی روبه‌رو کرده و دور تازه پیش‌فروش سکه را به عنوان یک گزینه برای سرمایه‌گذاری میان مدت در بازار ارز و سکه مطرح کرده است. اعلام پیش‌فروش قبل از قطعیت در تصمیم، موجب آشفتگی بازار شد؛ زیرا پس از فرارسیدن زمان اعلام حشده نوسان قیمت رو به بالا شد. از 17 بهمن‌ماه اعلام شد که بانک مرکزی برای دومین بار سکه پیش‌فروش می‌کند. در توضیح شرایط جدید اعلام شد که داشتن سقف معین تعداد سکه ثبت‌نامی، تجمیع نقدینگی پایان سال، هدف گیری خرده فروشی و مواردی از این دست، جزو شرایط جدید پیش‌فروش‌ها خواهد بود. بازار در واکنش به این اخبار البته شاهد افت قیمت‌ها بود. در روزهای بعد به مرور خبرهای غیر‌رسمی در این خصوص فضای بازار و رسانه‌ها را تحت اختیار خود گرفت. هفته گذشته نیز در حالی که قیمت‌های بازار سیر نزولی به خود گرفته بود، خبری در خصوص جزئیات ثبت‌نام سکه انتشار یافت که البته مورد تایید روابط عمومی بانک مرکزی نبود، اما روزهای بعد قالب کلی همین جزئیات را رییس‌کل بانک مرکزی مورد تایید قرار داد. البته در اخبار رسمی، تغییر در میزان تخفیف‌های احتمالی به دو روز بعد موکول شد، اما در ادامه خبری نه از سوی رییس‌کل و نه از سوی کارشناس‌های بانک مرکزی، منتشر نشد. روابط عمومی بانک مرکزی نیز خبر نهایی را در این زمینه منتشر نکرد. قرار بود از دیروز اول اسفند، شعب بانک ملی برای دور بعد پیش‌فروش سکه پذیرای متقاضیان باشند، اما در شعب بانک ملی خبری از این موضوع نبود. دیروز تا ظهر البته برخی خبرها در رسانه‌ها منتشر شد که از به تعویق افتادن این موضوع حکایت داشت. پیگیری‌های مکرر صورت گرفته از بانک مرکزی نیز البته به نتیجه‌ای نرسید و خبر موثقی که بتوان با آن اطلاع‌رسانی شفافی انجام داد، به‌دست نیامد. دو سناریو این اخبار در حالی است که بانک مرکزی از اساس دو سناریو را برای این دور از پیش‌فروش مد نظر داشته است. سناریو اول ثبت‌نام با قیمت ثابت بود. این شرایط که البته در صورت اعمال آن بازار روی خوشی به آن نشان می‌داد، برای بانک مرکزی دارای ملاحظاتی بود که نگرانی از تزریق میزان زیاد طلا در بازار به صورت سکه مهم‌ترین بخش آن بوده است. در عین حال از آنجا که بانک مرکزی قادر به تخمین دقیق قیمت برای زمان تحویل سکه نبوده است، امکان افزایش تقاضای زیاد از انتظار نیز برای بانک مرکزی گران تمام می‌شد. دور اول پیش‌فروش سکه با تعداد 5/9 میلیون قطعه تقریبا 72 تن از ذخایر طلای بانک مرکزی را در معرض تزریق به بازار قرار داد که با اعمال برخی گزینه‌های فرعی سرمایه‌گذاری از جمله پته و گواهی سپرده با نرخ 24 درصد، از این میزان کاسته شد؛ اما در نهایت 5/6 میلیون قطعه سکه به مردم تحویل داده شد. سناریوی دوم بانک مرکزی، تعیین یک قیمت غیر‌ثابت و علی‌الحساب برای آن بود که در همان وهله اول انتقاد یک عضو فقهی بانک مرکزی را به دنبال داشت. موسویان با بیان اینکه تعیین قیمت علی‌الحساب برای پیش‌فروش سکه به طور مستقیم شرط اصلی سلف فروشی را نقض کرده است، به آن ایراد شرعی گرفت. از آن روز به بعد بانک مرکزی همچنان مشغول برگزاری جلسه است تا ضمن برطرف کردن این ایراد، به برخی موارد دیگر نیز بپردازد. از جمله اینکه پیش‌فروش باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر جذب نقدینگی بالا در ایام پایانی سال، تعهد تزریق طلای کمتری را برای این بانک به وجود آورد تا حداقل طلای کمتری را نسبت به دوره قبل به بازار سرازیر کند. در این راستا قیمت ارائه شده برای بازار خیلی نیز نباید جذاب باشد. گمانه‌زنی‌ها در رسانه‌ها در ساعات پایانی دوشنبه شب واحد مرکزی خبر اعلام کرد: مسوولان بانک مرکزی با بیان اینکه «در دستورالعمل نحوه پیش‌فروش سکه علاوه برهمه جانبه نگری باید جذابیت‌های لازم برای خریداران نیز فراهم شود» افزودند: کارگروه تدوین دستورالعمل پیش‌فروش سکه تاکنون چند جلسه برگزار کرده است و به محض نهایی شدن و تصویب آن، زمان و نحوه پیش‌فروش سکه اطلاع‌رسانی خواهد شد. پیش‌فروش سکه به تعویق افتاد سایت الف نیز نوشت: به‌رغم اعلام قبلی رییس کل بانک مرکزی مبنی بر آغاز پیش‌فروش سکه از اول اسفند، مسوولان بانک مرکزی از نهایی نشدن دستورالعمل پیش‌فروش تاکنون خبر دادند. پیش‌فروش سکه در انتظار نهایی شدن نرم افزار خبر گزاری مهر نیز گزارش داد: اجرای طرح پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی در انتظار نهایی شدن نرم افزار است و تا چند روز آینده به طور رسمی کلید خواهد خورد. بنابراین گزارش، پیش‌فروش سکه در انتظار نهایی شدن نرم افزار است و تا چند روز آینده اجرایی خواهد شد. بر این اساس، قرار است سکه‌های پیش‌فروشی که در زمان ثبت‌نام یک میلیون تومان به صورت علی‌الحساب از متقاضیان دریافت می‌شود، با قیمت 18 درصد کمتر از قیمت روز برای شش ماه آینده در اختیار خریداران قرار گیرد، به عبارت دیگر، سکه‌ها شش ماه بعد از زمان ثبت در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت. محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی در این زمینه گفته است این مساله بیشتر تامین نیازهای مردم در پایان سال را مدنظر دارد و تعداد این سکه‌ها نیز به اندازه‌ای نیست که اگر کسی بخواهد روی ارقام ۵۰ یا ۱۰۰ هزار سکه خریداری کند، در اختیار وی قرار گیرد. قیمت‌های داخلی دیروز با به تاخیر افتادن ثبت‌نام سکه، قیمت‌ها در ساعات ابتدایی بازار، افزایش یافت. سکه تا 1 میلیون و 450 هزار تومان هم افزایش داشت و دوباره تا 1 میلیون و430 هزار تومان افت کرد. نیم سکه تا 725 هزار توان هم بالا رفت و دوباره به 722 هزار تومان افت کرد. ربع سکه هم در این راستا قیمت 445 هزار تومان را به خود دید و دوباره قدری تعدیل شد. قیمت گرم طلای 18 عیار هم دوباره با 300 تومان افزایش به 142 هزار و 300 تومان رسید. طلا در بازارهای جهانی البته در محدوده قیمت 1612 دلار در نوسان است که تغییر زیادی نداشته است.