رضایتنامه‌های اجباری خودرو!
تغییرات قیمتی خودرو، چه داخلی‌ها و چه وارداتی‌ها طی چند ماه گذشته به‌قدری شدید و سریع بود که همه را غافلگیر کرد و تمام قواعد را به هم ریخت.
کمبود عرضه، افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها، بلا تکلیفی مشتریانی که اقدام به پیش خرید خودرو کرده بودند و بسیاری مشکلات دیگر، پیامد نوسانات ارزی و پس‌لرزه‌های آن در صنعت خودروی کشور و بازار بود، نوساناتی که بار زیادی را روی دوش مشتری‌ها گذاشت. اما سرعت این تغییرات به‌قدری زیاد بود که تقریبا هیچ راهی برای کنترل این مشکلات و بهتر شدن اوضاع مشتری‌ها کارگر نبود و راهکارها نیز در این میان قربانی سرعت تحولات شدند. حال در شرایطی قرار داریم که سازمان‌های ناظر نیز در این میان اثرگذاری خود را از دست داده‌اند و عملا برای بهبود وضعیت مشتری‌ها کاری انجام نمی دهند. از سوی دیگر تا اواسط ماه جاری نیز خودروسازان داخلی و واردکنندگان، عرضه خودرو را متوقف کردند تا ببینند شرایط چگونه رقم می‌خورد، مشتریان نیز برای خرید دست نگه داشتند تا دچار ضرر و زیان نشوند. اما در این میان مشتریانی هم بوده‌اند که قبل از شروع بحران و در روزهایی که شرایط عادی بود اقدام به پیش خرید خودرو کردند و حالا که موعد تحویل خودروشان رسیده با رقم‌های نجومی بابت مابه‌التفاوتی که شرکت خودروساز یا واردکننده تعیین کرده، مواجه شده‌اند. این دست مشتری‌ها افرادی هستند که بیشترین شوک را متحمل شده‌اند، زیرا مجبور به پرداخت مابه‌التفاوت‌های بسیار سنگینی برای دریافت خودروی خود هستند. بر همین اساس طی تماس‌هایی که مشتریان برخی واردکنندگان برقرار کردند، عنوان می‌کنند که نمایندگی‌های مجاز خودروهای وارداتی، تحویل خودروی پیش خرید شده را منوط به امضای یک رضایتنامه می‌دانند. به این معنا که حتی اگر فرد خریدار قصد پرداخت مابه‌التفاوت قیمت قبلی و قیمت فعلی را داشته باشد هم مجبور به امضای رضایتنامه‌ای است که بر اساس آن، فرد خریدار با رضایت کامل مبلغ مابه‌التفاوت را پرداخت کرده است و هیچ شکایتی هم بابت آن ندارد. اگر هم شکایتی داشته باشد کاری از دستش ساخته نیست چرا که با دست خودش رضایتنامه افزایش قیمت را امضا کرده است. بر همین اساس، واردکنندگان مطرح کشور که طی سالیان گذشته مبادرت به واردات خودرو کرده‌اند، طی روزهای اخیر دریافت این رضایتنامه را برای مشتریان خود الزامی کرده‌اند و فقط در صورت امضای این رضایتنامه است که خودروی پیش‌خرید شده را به مشتری تحویل می‌دهند. شاید واردکنندگان امضای این رضایتنامه را از آنجا اجباری کرده‌اند که طی ماه‌های گذشته با شکایت‌های زیادی مواجه بوده‌اند و حالا برای محکم‌کاری این کار را می‌کنند. این در حالی است که مشتریان این شرکت‌های بزرگ که بیشترین حجم واردات خودرو به آنها تعلق دارد، برای خودروهای ثبت‌نامی خود مجبورند حتی مابه‌التفاوتی ۵۰ میلیون تومانی پرداخت کنند. اما راهکاری که پیش روی این دست مشتریان قرار دارد چیست؟ در‌واقع می‌توان گفت هیچ، به نظر می‌رسد تنها راهکار قبول شرایط فعلی است، همین. زیرا زمانی هم که مشتریان از چرایی امضای این رضایتنامه می‌پرسند تنها پاسخی که به آنها داده می‌شود این است که در صورت عدم امضا پرونده خرید شما معلق خواهد بود، توجیه آنها هم برای مابه‌التفاوت‌های چند ده میلیونی این است که شما می‌توانید همین خودرو را در بازار آزاد با قیمتی بالاتر بفروشید! اما یکی از کارشناسان نمایندگی‌های رسمی کشور این رضایتنامه‌ها را چیز جدیدی نمی‌داند و در این رابطه می‌گوید: از آنجا که قراردادهای ما علی‌الحساب است و واردکننده هم برای دریافت خودرو از گمرک باید بر اساس نرخ روز پول پرداخت کند، در قرارداد به این موضوع اشاره شده است تا مشتری هم از آن آگاه باشد. او در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که بعد از آزاد شدن نرخ ارز، دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند قیمت‌ها را پیش‌بینی کند، به همین دلیل در قرارداد به به‌روز بودن قیمت خودرو اشاره شده است. یکی دیگر از فعالان این حوزه هم رضایتنامه را در اصل مدرکی می‌داند که حساب و کتاب مالی شرکت با مشتری در آن درج شده است. به این ترتیب چه خودروی ثبت‌نامی به مشتری تحویل داده شود و چه قرارداد فسخ شود، این رضایتنامه اختلاف نرخ ارز یا حساب و کتاب مشتری را در برمی‌گیرد. از رضایتنامه اجباری تا نصب آپشن اما دریافت رضایتنامه تنها به خودروهای وارداتی محدود نمی‌شود و خودروسازان داخلی هم به گرفتن رضایتنامه از مشتری‌هایشان رو آورده‌اند. بر همین اساس شنیده می‌شود که شرکت پارس خودرو نیز خودروهای ثبت‌نامی را با اجبار آپشن و دریافت رضایتنامه در این زمینه تحویل می‌دهد. این اجبار در حالی است که مشتری برای نصب این آپشن‌ها مجبور به امضای رضایتنامه کتبی هم هستند! آپشن‌هایی که نصب آنها از ۲ میلیون تومان تا ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خرج بر می‌دارد. در این زمینه فروش پارس خودرو در پاسخ به اجباری بودن نصب این آپشن‌ها ضمن تکذیب آن تاکید دارد کسانی که خودروی بدون آپشن ثبت‌نام کرده‌اند به هیچ وجه مجبور به دریافت خودروی آپشن‌دار نیستند و هیچ نمایندگی هم نباید اجباری را در این رابطه برای مشتری قرار دهد. پیش‌خریدهایی که نیستند اما تنها مشتری‌های واردکنندگان و تولیدکنندگان داخلی نیستند که برای دریافت خودروی خود دچار مشکل شده‌اند، در این میان تولیدکنندگان بخش خصوصی هم مشتری‌های خود را سر می‌گردانند. بر همین اساس بسیاری از مشتریان یک تولیدکننده خودروهای خارجی در کشور بعد از گذشت سه ماه از موعد تحویل خودروی پیش‌خریدشده خود، هنوز خودروی خود را دریافت نکرده‌اند. این در حالی است که این مشتریان مبلغ خودروی خود را به صورت کامل پرداخت کرده‌اند و حالا هم هیچ راهی پیش روی خود ندارند. حال در این میان تکلیف مشتریان چیست؟ مشتریانی که درد تمام آنها یکی است، مشتریانی که دستشان از خودروساز و واردکننده کوتاه است و باید بار ناملایمات اقتصادی خودروسازان و واردکنندگان را به دوش بکشند. آیا نهادها و سازمان‌هایی که روزگاری وظیفه حمایت از مشتریان را نیز بر عهده داشته‌اند دچار فراموشی شده‌اند؟
