افزایش «خانه‌‌خالی» در تهران

نرخ واقعی از میزان احتکار مسکن در تهران را برای اولین‌بار، نیکزاد در تیرماه امسال اعلام کرد و آن زمان مشخص شد حداقل دو برابر آنچه تا به حال مسوولان بازار مسکن درباره تعداد واحدهای مسکونی خالی از سکنه آمار می‌دادند، خانه‌خالی در پایتخت وجود دارد. علی نیکزاد با استناد به نتایج آمارگیری نفوس‌ومسکن سال90، گفته بود: در تهران 327 هزار و 750 واحدمسکونی، بدون‌‌استفاده در بازار مسکن رها شده است. تا آن زمان تصور می‌شد حداکثر 150 هزار خانه خالی در تهران وجود دارد. اما آمار جدیدی که روز گذشته وزیر اعلام کرد، از افزایش 22درصدی تعداد خانه‌های خالی در پایتخت در مدت کمتر از یکسال حکایت می‌کند. نیکزاد می‌گوید: در حال حاضر 400 هزار خانه‌خالی در تهران موجود است. با تحقیقاتی که وزارت راه‌وشهرسازی از نرخ سکونت در واحدهای مسکونی موجود در شهر تهران انجام داده و مبنای این بررسی‌ را میزان مصرف گاز‌شهری و قبوض‌ ماهانه شرکت ملی گاز، قرار داده است، مشخص شده است تعداد خانه‌های خالی از 372 هزار واحدی که در جریان سرشماری نفوس‌ومسکن سال90 شناسایی شده بود، هم‌اکنون به مرز 400 هزار واحد رسیده است. تعداد خانه‌های خالی در تهران طی نیمه‌اول امسال در شرایطی 28 هزار واحد افزایش یافته که در این 6ماه، حدود 60 هزار واحدمسکونی نوساز -ساخته‌شده در سال‌های 89 تا 90- به بازار عرضه شده است. مقایسه حجم عرضه جدید به بازار مسکن با حجم بازار خانه‌خالی نشان می‌دهد: در حال حاضر معادل نیمی از آپارتمان‌های تازه‌ساز، بعد از تکمیل، از سوی مالکان‌شان احتکار می‌شوند و به جای عرضه به بازار فروش یا اجاره، بدون استفاده نگهداری می‌شوند. در ادبیات اقتصادمسکن، رشد حجم بازار خانه‌های خالی به «احتکار مسکن» تعبیر می‌شود. در این میان، آنچه به گسترش این پدیده دامن زده، ریسک صفردرصدی احتکار ملک برای مالکان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد: در حال حاضر سودی که از فروش یک واحدمسکونی بعد از چند سال خالی‌‌‌بودن آن، نصیب مالکش می‌شود حتی جبران مبالغی که طی سال‌های خالی‌بودن آن ملک می‌توانست از محل اجاره حاصل شود را می‌کند. در این شرایط مالکان محتکر به جای وارد کردن آپارتمان‌ها به بازار اجاره، آنها را کلیدنخورده، برای چندسال نگهداری می‌کنند تا مبادا از قیمت فروش واحدها تحت‌تاثیر استفاده مصرف‌کننده، کاسته شود. کارشناسان مسکن در این باره معتقدند: تجربه کشورهایی که زمانی با چالش خانه‌خالی روبه‌رو بوده‌اند، باید در ایران پیاده شود و از مالکان خانه‌های خالی به صورت تصاعد سالانه، مالیات گرفته شود. علی نیکزاد وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به اینکه در برخی کشورها، نرخ مالیات خانه‌های خالی به قدری بازدارنده است که بعد از سه‌سال پرداخت آن، مالک معادل ارزش ملک را به دولت مالیات داده است، تاکید کرد: دولت از ماه‌ها پیش مذاکراتی را با کمیسیون‌های تخصصی مجلس برای تصویب مقابله مالیاتی با خانه‌های خالی، آغاز کرده است. نیکزاد با بیان اینکه در قانون ساماندهی مسکن، به دولت اجازه دریافت مالیات از املاک بدون استفاده داده شده است، افزود: امیدواریم مجلس در این مسیر، هرچه سریع‌تر پیشنهاد دولت را بپذیرد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» رشد 22 درصدی تعداد خانه‌های خالی در تهران طی 6 ماه آن هم در سال جاری -که علی‌القاعده با توجه به افزایش قیمت، میل به فروش در این دوره باید بیشتر از سال‌های قبل باشد- هم به معنی جلوگیری از فروش است و هم به معنی فروش‌نرفتن آپارتمان‌ها. گروهی از مالکان و سازنده‌های واحدهای مسکونی، به طور قطع با نفروختن عمدی، دنبال سودبردن از رشد قیمت‌ هستند. اما گروهی دیگر دنبال فروش هستند، ولی قیمت‌بالا و قدرت خرید کم، مانع فروش می‌شود. در حال حاضر با آنچه وزیر راه‌وشهرسازی درباره تعداد خانه‌های خالی اعلام کرده، دلایل شکل‌گیری شرایط نامناسب در بازار مسکن، روشن شده است. دو هفته پیش از کمبود مصنوعی فایل‌فروش در بنگاه‌های املاک شهر تهران و انصراف فروشنده‌ها از فروش خبر داده شده بود. حالا مشخص شده موجودی بازار عرضه بیشتر از آنکه به سمت فروش هدایت شود، به سمت احتکار می‌رود. نکته جالب در قراردادهای جدید مسکن‌مهر روزگذشته تعدادی از قراردادهای پیش‌فروش مسکن‌مهر در شهر جدید پردیس با حضور وزیر راه‌وشهرسازی در این شهر، به پیش‌خریداران تحویل شد. در تمام صفحات این قراردادها، با فونت بزرگ به صورت پس‌زمینه، نوشته شده است: «غیرقابل انتقال» که با دقت در تصویر بالا نیز این عبارت قابل مشاهده است. به رغم تاکید دولت بر منع خرید و فروش مسکن‌مهر، اما در پرند و پردیس، برخی از پیش‌خریداران، امتیازشان را معامله می‌کنند. حالا در نسخه جدید قرارداد پیش‌فروش مسکن‌مهر، غیرقابل انتقال بودن این واحدها، به صراحت قید شده تا خریداران دست‌چندم نسبت به تبعات خرید این واحدها آگاهی پیدا کنند. روز گذشته در پروژه 80 هزار واحدی مسکن‌مهر شهر جدید پردیس، مسوولان بر پرداخت سرموقع آورده‌نقدی پیش‌خریداران تاکید کردند.