حرکت فلز سرخ در جاده جهانی
مس که در حوزه فلزات استراتژیک قرار می‌گیرد در سال‌های گذشته به سختی در بازارهای‌های صادراتی حضور پیدا می‌کرد زیرا تحریم‌ها دیواری بزرگ سر راه آن ایجاد کرده بود. در نتیجه تنها راه، حضور در بازارهای صادراتی چین، هند و گاهی کره‌جنوبی آن هم به میزان محدود بود.
در حالی مس ایران ورود به بازارهای اروپا را آغاز کرده که ذخایر فراوانی از این فلز سرخ را در اختیار دارد. بی‌شک نام مس، سرچشمه را در ذهن‌ها تداعی می‌کند. «سرچشمه» امروز یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان مس کشور به‌شمار می‌رود که بی‌شک اجرای طرح‌های توسعه‌ای در آن می‌تواند میزان صادرات هدف‌گذاری شده را محقق کند. البته در این میان شماری از معدن‌های کوچک مس نیز در ایران فعالیت می‌کنند اما سهم چندانی از کل تولید را در اختیار ندارند و رقم‌های ۴تا ۵درصدی در این زمینه مطرح است.
صادرات کنسانتره مس به اروپا
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مس پرس، صادرات کنسانتره مس به اروپا به تازگی آغاز شده در حالی که پیش‌تر این اتفاق رخ نمی‌داد و بیشتر این محصولات به چین صادر می‌شد. مهدی کرباسیان، رییس سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) با اعلام این خبر گفت: قبل از برجام محدودیت‌هایی در بازار صادراتی داشتیم و فروش به اروپا خیلی سخت بود؛ مس ایران را هم اصلا در اروپا نمی‌خریدند. از همین رو بازارهای ما بیشتر چین، هند و گاهی هم کره‌جنوبی آن هم به طور محدود بود. وی افزود: باید بپذیریم چین به‌عنوان اصلی‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده است اما خوشبختانه حضور اروپا در این رقابت موجب شده، هم درآمد بیشتر شود، هم ریسک تجارت کاهش پیدا کند. کرباسیان گفت: در همین حال، منافع کشور افزایش یافته است. به‌طور قطع ایران باید به دنبال بازارهای صادراتی جدید برود زیرا چند سال است که محدود شده بود.
خوشبختانه همین چند ماه گذشته نشان می‌دهد بازارهایی را که از دست داده بودیم دوباره در حال بازگشت است. رییس هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: درباره صادرات باید بپذیریم جابه‌جایی وجه به‌طور کامل عملیاتی نشده است. بانک‌های اروپایی هنوز مانند قبل از تحریم با ایران فعالیت نمی‌کنند ولی خوشبختانه بسیاری از مشکلات نیز برطرف شده است. یکی از سخت‌ترین بخش‌هایی که مشکل داشتیم درباره مس بود که خوشبختانه اکنون در این بخش شرکت‌های معتبر اروپایی، خریدهای خود را به طور مستقیم انجام می‌دهند. کرباسیان اظهار کرد: در حوزه مس گام‌های خوبی در بخش کنسانتره برداشته‌ایم و خوشبختانه ۲ کارخانه بزرگ در سال ۹۳ راه‌اندازی شد و امیدواریم که سایر کارخانه‌ها نیز به بهره‌برداری برسد. از همین رو، صادرات مواد خام کم خواهد شد و تمامی آنها در داخل ایران فرآوری می‌شود و ارزش‌افزوده برای کشور ایجاد خواهد کرد.
همچنین رییس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد: با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، این سازمان باید در حوزه اکتشاف و فناوری و در نهایت در حوزه صنایع معدنی فعال باشد. ما فکر می‌کنیم یکی از وظایفی که دولت دارد و در برنامه ششم توسعه باید دولت و مجلس شورای اسلامی به آن توجه کنند، اقتصاد مقاومتی است. وی ادامه داد: به همین منظور، جلوگیری از خام‌فروشی و استفاده از ظرفیت‌های درون‌گرای کشور برای اینکه بتواند در حوزه معدن در صحنه بین‌المللی حضور داشته باشد و در راستای رشد کشور قدم بردارد، ضرورت دارد و خوشبختانه در این حوزه ظرفیت‌های بسیار خوبی در کشور داریم. متاسفانه در بیشتر نقاط کشور فعالیت‌هایی اکتشافی انجام نشده است. بر اساس آمار، ۱۰۰ هزار کیلومترمربع در طول ۸۰ سال گذشته فعالیت معدنی انجام داده‌ایم و همین ظرفیت با توجه به فناوری‌های جدید به نظر می‌رسد که جای رشد دارد. رییس هیات عامل ایمیدرو گفت: این افزایش ظرفیت به وسیله فناوری‌های جدید در حوزه معدن می‌تواند بسیار موثر باشد.
یکی از ظلم‌های تحریم بر ایران این بود که کشورمان از فناوری‌های جدید به ویژه در حوزه معدن عقب افتاد. در همین حال، اکنون یکی از نتایج برجام این است که شرکت‌های معتبر بین‌المللی در حوزه اکتشاف و استخراج به کشور آمده‌اند و می‌توانیم ظرفیت‌های بالقوه را هرچه بیشتر به بالفعل تبدیل کنیم. رییس هیات عامل ایمیدرو تصریح کرد: شرکت‌های معتبر خارجی رفته‌رفته در حال بازگشت به ایران هستند و در این بین، ارزیابی و مذاکره خود را دوباره آغاز کرده‌اند، ولی در اصل در حوزه معدن و صنایع معدنی، خبرهای خوشی داریم. به هر صورت، تعدادی یادداشت تفاهم با کره، هند، آلمان، فرانسه، ایتالیا و...، به امضا رسیده است. البته اجرای این یادداشت تفاهم‌ها زمان می‌برد تا به قرارداد تبدیل شوند.
رشد صادرات مس بعد از برجام
در همین زمینه معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیزاعلام کرد: در بخش صادرات مس در ۳ ماه نخست امسال نسبت به سال گذشته ۶۸درصد رشد ارزشی داشته‌ایم. جعفر سرقینی گفت: سال گذشته و قبل از اجرای رسمی برجام از نظر داشتن صنایع مسی وضعیت خوبی داشتیم اما نمی‌توانستیم آنها را صادر کنیم. وی افزود: بعد از برجام و اجرایی شدن نسبی تعهدات طرف‌های مقابل، موفق شدیم بخش قابل‌توجهی از مس‌های تولیدی ایران را صادر کنیم که نسبت به تاریخ قبل از برجام برای کارشناسان خیره‌کننده تلقی می‌شد. معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: خوشبختانه آن تحولی که مد نظر وزرات صنعت، معدن و تجارت در بخش معادن بود تا حد زیادی محقق شده است.
تحقق برنامه صادراتی تا پایان سال
در واقع با اجرایی شدن برجام خون تازه‌ای در کالبد مس جاری شد تا صادرات به بازارهای جهانی را محقق کند. در همین زمینه احمد مرادعلیزاده، مدیرعامل شرکت صنایع ملی مس ایران در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: پس از برجام مذاکرات خیلی سریع آغاز شد و خوشبختانه به نتیجه رسید. و قراردادهای فروش تا پایان سال با شرکت‌های مصرف‌کننده در چین، عمان، ترکیه و بازرگان‌های بین‌المللی بسته شده که برخی از این بازرگان‌ها اروپایی هستند.
وی ادامه داد: به اعتقاد من این موضوع که کاتد به اروپا صادر شود یا کشور دیگر چندان اهمیتی ندارد، بلکه موضوع مهم آن است که بازرگان‌های بین‌المللی در حال حاضر و براساس شرایط بین‌المللی با ما کار می‌کنند و ما نیز ماهانه به تعهدات خود عمل می‌کنیم. مدیرعامل شرکت صنایع ملی مس ایران تصریح کرد: در ۳ماه نخست امسال میزان فروش بیش از ۲هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده که تاثیر بسیاری بر ارکان شرکت داشته است.
همچنین در کنار این موضوع تا به امروز بیش از ۱۰۰۰میلیارد تومان از بدهی‌های شرکت به بانک‌های مختلف را پرداخت کرده‌ایم و در حال حاضر نه تنها شرایط نرمال است بلکه شرکت با یک شرایط خوب اداره می‌شود و هیچ مشکلی در روند تولید وجود ندارد. وی با بیان این مطالب اضافه کرد: میزان تولید برای سال جاری در بالاترین سطح و با ۱۰۰درصد ظرفیت کارخانه‌ها در نظر گرفته شده و تمامی همکاران ما در کرمان و آذربایجان بحث تولید را براساس برنامه اجرا می‌کنند. مرادعلیزاده با اشاره به صادرات مس، افزود: در حوزه صادرات، بازرگانی و تجارت براساس برنامه تنظیم شده در سال گذشته، در حال فعالیت هستیم. همچنین طرح‌های توسعه نیز با توجه به شرایط بانک‌ها در حال اجرا بوده و نسبت به سال گذشته روندی روبه رشدی دارند و امیدواریم در نیمه دوم امسال؛ نیروگاه، ذوب سرچشمه و دیگر طرح‌های در دستور کار افتتاح شود.
مدیرعامل شرکت صنایع ملی مس ایران درباره میزان صادرات تا پایان سال، تصریح کرد: تمام تولید شرکت پس از تامین نیاز داخلی صادر می‌شود. اما باید به این نکته اشاره کرد که برنامه صادراتی برای امسال به طور کامل محقق خواهد شد. مرادعلیزاده همچنین درباره قراردادهای صادراتی افزود: میزان قراردادها متفاوت است زیرا بخش کنسانتره و بخش کاتد را شامل می‌شود. وی درباره رشد قیمت‌های جهانی نیز بیان کرد: با توجه به شرایط جهان نمی‌توان وضعیت خوبی را پیش‌بینی کرد زیرا روند رشد قیمت‌ها بسیار کند است، اما امیدوار هستیم قیمت‌ها با رشد همراه شود زیرا در حال حاضر قیمت‌ها در کمترین مقدار خود قرار دارد به طوری که قیمت‌ها در ۲۰۱۶میلادی نسبت به ۲۰۱۵میلادی با ۲۰درصد کاهش همراه بود. اما در کنار تمامی مسائل موجود در بازار، شرکت ملی مس توانست کیفیت در تولید را در دو حوزه تعمیرات و استفاده از تجهیزات افزایش دهد اما در کنار آن قیمت تمام شده مس را بیش از ۱۲۰۰دلار نسبت به سال ۹۲ کاهش داده و قیمت را به کمتر از ۴دلار رسانده است.
