سراب خانه دار شدن !
رؤیای خانهدارشدن، خیلی وقت است که جای خود را به سراب داده است؛ سرابی که به‌واسطه طرح‌های مسکن دولت‌ها، هرازگاهی پیش پای مستأجران و خانه‌اولی‌ها، خود را به‌نمایش می‌گذارد و پس از به‌اجرا درآمدن طرح‌ها و بی‌نتیجه ماندن آنها، رنگ می‌بازد و پس از آن، تنها بالا رفتن اجاره‌هاست که جلوی چشم مستأجران و آنهایی‌که در آرزوی خانه خریدن هستند، قد علم می‌کند تا این رؤیا هر روز از محقق‌شدن دورتر شود.
«دست ما کوتاه و خرما بر نخیل»، تعبیر وضعیت این روزهای مستأجران و خانه‌اولی هاست. قیمت خانه‌ها به‌حدی بالاست که اجاره‌بها بیش از نیمی از درآمد مستأجران را می‌بلعد و راهی برای خانه‌دار شدن و رهایی از اجاره نشینی، برای آنها نمی‌گذارد. به‌قولی، وقتی قیمت خرید هرمتر خانه در پایتخت در کمترین قیمت و در بافت فرسوده شهر تهران، از حقوق ماهیانه یک کارگر، حداقل 500 هزار تومان بیشتر است؛ رؤیای خانه‌داشتن دیگر معنایی ندارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از وقایع اتفاقیه ، در چنین شرایطی، دولتی‌ها، تسهیلاتی برای خرید مسکن در نظر گرفته‌اند؛ تسهیلاتی که هر روز از خانی جدید می‌گذرد و سختی استفاده از این تسهیلات، مستأجران را از دریافت این تسهیلات منصرف کرده و این درحالی است که این تسهیلات با رقم‌های متفاوت و شرایط مختلفی ارائه می‌شود؛ اما هیچ‌کدام از این تسهیلات، نتوانسته نیاز قشر ضعیف و متوسط جامعه، به‌خصوص پایتخت‌نشینان را رفع کرده و آنها را به رؤیای خانهدارشدن، نزدیک کند. به‌گزارش خانه ملت، در حال حاضر اگر فردی بخواهد بدون سپرده‌گذاری، از وام ۱۶۰ میلیونی خرید مسکن استفاده کند، باید ۳۲۰ برگه حق تقدم مسکن با قیمت متوسط هر ورق حدود ۷۷ هزار تومان خریداری کند؛ به‌عبارت دیگر باید همان ابتدا حدود ۲۵ میلیون تومان موجودی داشته باشد.
این یعنی هنوز تسهیلات مسکن، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، بیشتر از توان مالی بسیاری از اقشار جامعه است. افزایش نرخ اوراق خرید تسهیلات مسکن نیز مانع دیگری بر سر راه خانه‌دار شدن مردم و بی‌نتیجه بودن طرح‌های دولت‌ها برای خانه‌دار شدن یا حتی کنترل این بازار است. بازاری که هرازگاهی عصیان می‌کند و با رشد چشمگیر قیمت‌ها، اجاره‌بها را هم بالا می‌کشد تا مستأجران را راهی مناطق جنوبی‌تر پایتخت و حتی مناطق حاشیه‌ای کند.
نرخ بالای سود تسهیلات، سدی در برابر خانه‌دار شدن
وضعیت این روزهای بازار مسکن، آن‌هم در سال پایانی دولت و طرح‌های بی‌نتیجه، صدای نمایندگان مجلس را هم درآورده است؛ رئیس کمیسیون عمران مجلس، در این‌باره با انتقاد از افزایش اوراق تسهیلات خرید مسکن، معتقد است: «گرانی اوراق مسکن و همچنین نرخ بالای سود تسهیلات آن، سدی در برابر خانه‌دار شدن مردم شده است.»
محمدرضا رضایی‌کوچی به خانه‌ملت، می‌گوید: «درحالی بانک مسکن عنوان می‌کند که نرخ سود وام مسکن را کاهش داده که قیمت خرید اوراق در روزهای گذشته با افزایش شدیدی روبه‌رو شده است. در حال حاضر بسیاری از خانوارها برای تأمین وام مسکن مجبور هستند علاوه بر سود وام، هزینه تأمین تسهیلات را در قالب خرید اوراق پرداخت کنند؛ به‌طور مثال برای اخذ یک فقره وام صدمیلیون تومانی، حدود 20 میلیون تومان هزینه اوراق پرداخت می‌شود که این با توان مالی اقشار ضعیف و متوسط جامعه همخوانی ندارد.» او با بیان اینکه نرخ اوراق حق تقدم وام مسکن بالاست، تصریح کرد: گران تمام‌شدن این نوع تسهیلات مسکن به کاهش چشمگیر استقبال مردم از این شیوه خانه‌دار شدن منجر شده است.
بالا بودن قیمت مسکن و دور شدن دست مستأجران از خرید خانه، بازار داغی را در بخش اجاره‌ها رقم زده است که این موضوع مورد انتقاد رئیس کمیسیون عمران مجلس است: «میزان اجاره‌بهای مسکن، هرساله بدون هیچ ضابطه و قانونی افزایش می‌یابد و با توجه به رکود فعلی بازار مسکن، باید تسهیل شرایط خانه‌دار شدن مردم برای شکستن بازار داغ اجاره‌بها فراهم شود.»
فروش اوراق با قیمت‌های نجومی مردم را خانه‌دار نمی‌کند
سیاست‌های مسکنی دولت، به‌نظر می‌رسد که به سرنوشت سیاست‌ها و طرح‌های دولت‌های قبل دچار خواهد شد. کارشناسان مسکن و نمایندگان اقتصادی مجلس، صراحتا معتقد هستند که در نظر گرفتن تسهیلات با سود بالا و همچنین شرایط سختی همچون خرید اوراق با قیمت‌های نجومی، به خانه‌دار شدن مردم منتهی نخواهد شد.
این نظر غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس هم هست. او معتقد است: «در سال‌های اخیر، سیاست‌های مطرح شده از سوی دولت در بحث مسکن از جمله ارائه تسهیلات، نتوانسته به بروز رونقی در این بازار منجر شود. کاهش نرخ اوراق خرید تسهیلات مسکن برای کمک به خانه‌دار شدن اقشار متوسط و ضعیف جامعه ضروری است. باید شرایط خانهدارشدن مردم با کاهش نرخ تسهیلات و همچنین برداشتن پیش‌شرط‌های بسیار صورت بگیرد.»
نشانی از ورود مسئولان به حوزه خانه‌دار شدن مردم نیست
سال پایانی دولت فرا رسیده و به گفته بسیاری از کارشناسان، قدم مناسبی در راه حل معضل مسکن برداشته نشده است و حالا نمایندگان مجلس معتقد هستند که زمان ورود دولت به ساماندهی بازار مسکن فرارسیده است. در این‌باره زهرا سعیدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با تأکید بر اینکه خانه‌دار شدن مردم با پیش‌شرط‌هایی مثل نرخ سود بالا و همچنین خرید اوراق تسهیلات گرانقیمت، ممکن نخواهد بود، یادآوری می‌کند: «در سالی که ازسوی رهبرمعظم انقلاب با نام «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نام‌گذاری شده است، هیچ اثری از ورود مسئولان به حوزه عمل در بحث خروج مسکن از رکود و خانه‌دار شدن مردم نیست.»
او با بیان اینکه باید تسهیلاتدهی به متقاضیان خرید مسکن با توان مالی آنها همخوانی داشته باشد، ادامه می‌دهد: «متأسفانه به‌تازگی فروش اوراق تسهیلات خرید مسکن با قیمتی بالاتر از سال‌های قبل باب شده که این موضوع، خود معضلی برای خانه‌دار شدن مردم تلقی می‌شود.»
او تأکید می‌کند: «دولت باید طرح جامعی برای خانه‌دار شدن مردم همسو با توان مالی آنها داشته باشد و طبق برنامه‌ریزی مشخص در این مسیر گام بردارد.»
