جذب خارجی‌ها با قراردادهای جدید نفتی
قراردادهای جدید نفتی یکی از اصلی ترین مسائل این روز های حوزه انرژی کشورمان است. ایران در سال های اخیر به دلیل آنکه از قرارداد بیع متقابل صدمات جدی دید، به دنبال آن بود که بازنگری اساسی در مدل این قراردادها صورت دهد.
به گفته معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، قراردادهای جدید نفتی تفاوتی با بیع متقابل ندارد. سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر مدل قراردادهای جدید نفتی با بیع متقابل تفاوتی ندارد چرا مسئولان نفتی به دنبال تجدید نظر در آن هستند؟ البته قراردادهای نفتی به جذابیت قراردادهای قطر و عربستان نیست، اما بسیار بهتر از بیع متقابل است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، نرسی قربان کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه قراردادهای جدید نفتی به مراتب از بیع متقابل بهتر است، گفت:« احتمال اینکه شرکت های خارجی بیشتری با این قراردادها به ایران بیایند بیشتر از بیع متقابل است.»
یکی از اصلی ترین مواردی که در قراردادهای جدید نفتی مورد نظر قرار می‌گیرد، جذب و تحریک سرمایه گذاران خارجی است. آیا این مدل در قیمت‌های زیر ۵۰ دلاری هم می‌تواند مانند دوره ۱۰۰دلاری قیمت نفت، سرمایه‌گذاران بین‌المللی را تحریک کند؟
این سوالی است که نمی‌توان آن را به طور مشخص پاسخ داد. تا زمانی که شرکت ها را برای عقد قرارداد دعوت نکنیم و این قراردادها را آزمایش نکنیم، نمی‌توان به طور قطع درباره آن اظهار نظر کرد. به طور کلی، شرکت ها در نفت ۱۰۰ دلاری بسیار علاقه مند بودند که در ایران سرمایه گذاری کنند، به این دلیل که هزینه های تولید در ایران بسیار پایین تر از سایر نقاط دنیاست. باید گفت در شرایط فعلی سرمایه گذاری در استخراج نفت و گاز در سراسر جهان کاهش پیدا کرده است. اینطور به نظر می‌رسد از زمانی که کاهش بهای نفت آغاز شده بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار از پروژه های انرژی به تعویق افتاده یا به طور کامل متوقف شده است. بنابراین در چنین شرایطی، جذابیت قراردادهای جدید نفتی برای سرمایه گذاران خارجی زمانی مشخص می‌شود که آنها را روی میز و در مقابل شرکت ها قرار بدهیم.
غلامرضا منوچهری معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اظهار داشتند که این قراردادها چیزی جز قرارداد بیع متقابل که روی آن کار کرده ایم، نیست و قراردادهای جدید نفتی تفاوتی با بیع متقابل ندارد. آیا بازگشت ایران به سمت بیع متقابل صدمه جدی به ما وارد نمی‌کند؟
سوالی که درباره این اظهار نظر مطرح می‌شود این است که اگر قراردادهای جدید نفتی تفاوتی با بیع متقابل ندارد، چرا به دنبال تجدید نظر در قراردادها بودیم؟ به طور کلی بیع متقابل، مناسب هیچ شرایطی نیست. این نوع قرارداد نه در حال حاضر جذاب است و نه در آن زمانی که بر اساس آن تولید نفت داشتیم. بیع متقابل قراردادی بود که شرکت ها در شرایطی خاص که نفت ۱۰۰ دلار به فروش می‌رسید که مایل بودند بر اساس آن به بازار ایران بیایند. در نتیجه قرارداد بیع متقابل نادرست است و باید پرونده این قرارداد را ببندیم. به طور کلی، پرونده بیع متقابل در صنعت جهانی نفت بسته شده است و هیچ شرکتی حاضر به انعقاد چنین قراردادی نیست. در هیچ کجای دنیا قرارداد بیع متقابل امضا نمی‌شود و فقط ایران بود که این نوع قرارداد را به وجود آورد که استقبالی هم از طرف شرکت‌های بزرگ جهانی نشد. این درست است که سرمایه‌گذاری‌های زیادی در خلال این قراردادها به امضا رسید، اما هیچکدام از سرمایه گذاران از چنین شرایطی رضایت نداشتند. قراردادهای جدیدی که طراحی شده به مراتب بهتر از بیع متقابل است. احتمال اینکه شرکت های خارجی بیشتری با این مدل قراردادها به ایران بیایند بیشتر از بیع متقابل است.
در شرایطی که کشورهای همسایه مانند عربستان، عراق و قطر قراردادهای جذاب تری برای ورود شرکت های سرمایه گذار خارجی امضا کرده اند، مدل قراردادهای جدید نفتی ایران در مقایسه با این کشور ها جذابیت لازم را دارد؟
خیر. مدل قراردادهای جدید نفتی ایران در مقایسه با قراردادهایی که قطر در پارس جنوبی امضا کرده است از جذابیت کمتری برخوردار است. درباره عراق هم ابتدا برآورد می‌شد که قراردادهای ما جذاب تر باشد، اما عراقی ها سعی کردند قراردادهای خود را تعدیل کنند تا از ایران عقب نمانند. در نتیجه باید قراردادها را روی میز بگذاریم و اجازه دهیم شرکت ها برای مذاکره به ایران بیایند تا ببینیم آیا ما می‌توانیم آنها را جذب کنیم یا خیر؟
سودی که قرار است به صورت ارزی به پیمانکاران شرکت‌های خارجی پرداخت کنیم در همه میادین نفتی کشور یکسان است یا در مناطق کم ریسک و پر ریسک تفاوت دارد؟
در قراردادهای جدید نفتی به طور کامل پیش بینی شده است که چطور پول به پیمانکاران پرداخت شود. بعضی حوزه ها در دریاست و طبیعتا گران‌تر است، اما برخی حوزه ها در خشکی و ارزان‌تر است. همچنین بعضی حوزه‌ها برای بازیافت مجدد است. به‌طور کلی سود پرداختی در تمام حوزه‌ها بایکدیگر تفاوت دارد. البته به این مساله هم توجه داشته باشید که شرکت های نفتی بزرگ اصلا تمایل ندارند که پیمانکار باشند.
آیا در قراردادهای جدید نفتی بر حفاظت از میادین نفتی و توسعه صیانتی آنها تاکید شده است؟
مسلما بله. وقتی شریکی را انتخاب می‌کنیم تا برای ۲۰ سال با ما در منافعی شریک باشد، بدون شک بهترین سناریو را در میدان مورد نظر پیاده می‌کند، به این دلیل که منافع او نیز مورد نظر است. علاوه بر این، تمام تصمیم‌ها با کمیته هایی است که شرکت ملی نفت به طور مشترک اتخاذ می‌کند.
اگر قیمت نفت در ماه ها یا سال های آینده افزایش داشته باشد، کشور ما می‌تواند تغییر مبلغ را به شرکت ها پرداخت کند؟
طبیعی است وقتی قراردادهای نفتی امضا می‌شود بر اساس یک قیمت مشخص صورت نمی‌گیرد. وقتی دو طرف پای قرارداد می‌نشینند تمام پیش‌بینی‌های مربوطه را انجام می‌دهند و همه موارد را در قرارداد ذکر می‌کنند. همه این موارد مورد بحث قرار می‌گیرد و در هیچ کشوری قرارداد نفتی را بر مبنای ۴۵ دلار یا ۱۰۰ دلار امضا نمی‌کنند.
